پای طالبان روی حق‌آبه ایران

به گزارش ایران تودی، موضوع تامین حق آبه ایران از رودخانه هیرمند تا زمان گزارش کمیسیون دلتا توسط امیر عباس هویدا، نخست وزیر وقت ایران در اوایل دهه 1950، موضوع بحث مقامات ایرانی و افغانستانی بود. در آن زمان با موسی شفیق نخست وزیر افغانستان در کابل گفتگوهایی صورت گرفت و با امضای آن تصمیم گرفته شد که 26 متر مکعب آب در ثانیه (معادل 850 میلیون متر مکعب در سال) سهم دریاچه باشد. سیستان و هامون. از یک سو به دلیل تغییرات سیاسی پی در پی در افغانستان و از سوی دیگر به تدریج از میزان آب ورودی هیرمند به دریاچه هامون به دلیل کاهش نزولات جوی سالانه و گسترش خشکسالی در سیستان از اواخر دهه 1370 کاسته شد. در سال های اخیر احداث سد بر روی رودخانه هیرمند، استفاده از پمپ های کنار رودخانه و عدم توجه به اجرای قرارداد حق آبه که مشکلاتی را برای مردم سیستان و بلوچستان نیز ایجاد کرده است. موضوع را به مرحله بحرانی رساند. از آغاز سال جاری و فصل تابستان، مقامات وزارت انرژی جمهوری اسلامی ایران از وزارت آب و انرژی حکومت طالبان خواسته اند تا در مورد هزینه آب ایران از هیرمند شفاف سازی کرده و تضمین های لازم را به ایران ارائه کند. . تعهدات در این زمینه

ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان نیز پیش از سفر هیئت افغانی به ایران در 25 جون سال جاری، موضوع حق آبه بین افغانستان و ایران را حل و فصل کرد و گفت اگر طرف افغانستان آب کافی داشته باشد، جمهوری اسلامی ایران هم آب خواهد داشت. انام الله سمنگانی معاون سخنگوی طالبان نیز گفت که افغانستان به تمام تعهدات قبلی خود در رابطه با حقوق آب با جمهوری اسلامی ایران پایبند است. وی البته به این نکته هم اشاره کرد که خشکسالی باعث کم آبی در افغانستان نیز شده است که شاید حق آبه ایران را زیر پا گذاشته باشد اما این موضوع جای بحث دارد. این هیئت در بیست و پنجمین اجلاس کمیسران آب رودخانه هیرمند از 25 تا 27 خردادماه در تهران به ریاست مجیب الرحمن عمر آخوندزاده معاون وزیر آب و انرژی شرکت کردند و بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی منابع افغان در این نشست، ایران مشکلات اجرای امتیاز ایران را مورد بحث قرار داد، رایزنی‌هایی با طرف‌های مرتبط انجام شد و وزارت انرژی طالبان نیز تاکید کرد که در این نشست وضعیت آب غیرعادی سال 1400 با مقامات ایرانی و ضرورت اجرای کامل آن رایزنی کردند. اجرای این شرایط تاکید شد که توافقی بین دو کشور وجود دارد.

ایران در گذشته از فعالیت مقامات افغانستان در زمینه تامین حق آبه هلمند انتقاد کرده و اکنون از دولت طالبان خواسته است تا به توافقنامه هلمند پایبند بماند، اما طرف مقابل گفته است که مشکلات فنی در این راه وجود دارد. . برای تامین حق آبه ایران، حتی وزارت نیرو و طالبان اعلام کردند که ساخت بند «کمال خان» بر روی رودخانه هیرمند به زودی تکمیل می شود. مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز نگران احداث این سد و جاری شدن آب هیرمند به عنوان یکی از تامین کنندگان اصلی آب دریاچه هامون هستند و اختلال در این روند را برای خشک شدن تدریجی مناسب می دانند. هامون، اتفاقی که می تواند آب شهرهای بزرگ استان سیستان را تامین کند و بلوچستان را مشکل ساز کند.

جبار پس از برگزاری جلسه کمیته مشترک کمیساریای آب هیرمند در وطنفدا اظهار داشت که با وجود اظهارات مقامات سیاسی افغانستان و قول مثبت کمیسر افغانستان مبنی بر پایبندی به معاهده 1351 هیرمند و واگذاری حق آبه ایران، متاسفانه. ، در سال آبی جاری کشور 4 میلیون مترمکعب کمتر از آب ورودی دریافت خواهد کرد. 820 میلیون مترمکعب آب مشمول قرارداد به صورت حق وارد کشور شده است. مدیرکل اداره رودخانه های مرزی و کل منابع آب وزارت نیرو همچنین یادآور شد: عدم واگذاری حق آبه ایران در زمانی اتفاق می افتد که طرف افغانستانی مدعی است ایران حق آبه را داده است اما هیئت ایرانی به شدت به این موضوع اعتراض کرد. آمار و ارقام ارائه شده از سوی طرف افغانستان در خصوص وضعیت، سال آبی جاری و میزان حق آبه کشورمان برای بازدید و مشاهده ایستگاه اندازه گیری در قسمت بالای بند کجکی بر اساس سازوکار پیش بینی شده در توافق فیمابین، اما به دلیل مخالفت طرف افغان، دسترسی به داده ها یا بررسی مشترک آن امکان پذیر نیست.

وی همچنین هدف از ساخت سد کمال خان و تاثیر آن در تامین حق آبه ایران را اینگونه بیان کرد: از فروردین 1400 سد کمال خان در بستر اصلی در 70 کیلومتری مرز ایران به بهره برداری رسید. رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز در سال آبی است و طرف افغانستان در سال آبی است، در حال حاضر که بند کمال خان وجود ندارد، حدود 950 میلیون متر مکعب آب از رودخانه هیرمند جاری می شود که به طور طبیعی و تاریخی جریان دارد. به سمت هامونها، ولایت نیمروز و سیستان. منطقه شد و بخشی از آب ایران از آنجا تامین شد، به شوری گودزاره تبدیل شد و به سوپ تبدیل شد. این سد انحرافی ایران را از حق قانونی آب و همچنین خشک شدن تالاب های بین المللی هامون و پیامدهای منفی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جدی در منطقه محروم کرده است.

سخنان مشابهی از سوی محمد تابانخت معاون وزیر نیرو بیان شد و اندکی بعد، دوم مردادماه، خلاصه علی سلاجگاه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به رسانه ها رسید: «مقامات افغانستان تحت کنترل هستند. بار چهره های ایرانی بر حق آبه هیرمند.» آنها نمی روند. وی همچنین از دیدار مسئولان وزارت نیرو با همکارانشان در افغانستان خبر داد اما تاکید کرد: متاسفانه این جلسات به نتیجه نرسید، زیرا همانطور که گفتم طرف مقابل بار سنگینی را بر دوش نمی کشد. طرف ما. شماره.”

حالا با گذشت سه روز از این اظهارات رئیس جمهور ایران در آخرین جلسه هیات وزیران (14 مرداد) با تاکید بر پیگیری جدی موضوع پرداخت آب ایران از افغانستان، دستور داد تا سایر راهکارهای موجود برای تامین آب شرب و کشاورزی مردم سیستان و بلوچستان در اولویت وزارتخانه های ذیربط قرار گیرد. رئیس جمهور وزرای امور خارجه و ارتش را موظف به پیگیری حق آبه ایران از هیرمند کرد و گفت: دولت مردمی به هیچ وجه در تامین حقوق ملت کوتاهی نخواهد کرد. پس از این سخنان، علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو که در جلسه هیات دولت شرکت کرده بود، از سفر به افغانستان برای احقاق حق آبه ایران از هیرمند خبر داد و تقویت دیپلماسی آب و انرژی را از اولویت های کاری خود دانست. سیاست خارجی دولت سیاست.

وزیر نیرو با بیان اینکه در تمامی دیدارهای رئیس دولت با کشورهای همسایه آب و انرژی به ویژه موضوع آب مطرح شده است، یادآور شد: اخیراً در سفر عالی رتبه آقای اردوغان به تهران – عالیرتبه ترکیه تیم رده بندی، نگرانی خود را نسبت به اقدامات این کشور اعلام کردیم، بحث و گفتگو و مذاکرات مفصلی در قالب سدسازی انجام دادیم و روسای جمهور دو کشور به این نتیجه رسیدند که کمیته ای به ریاست ایران توسط ایران تشکیل شود. وزیر انرژی و وزیر کشاورزی ترکیه. محرابیان با اشاره به سفر آتی خود به افغانستان در این باره تصریح کرد: همچنان نگران هیرمند هستیم. طرف افغانی حق آبه ایران را «شفاهی» پذیرفت، اما ما حق آبه قانونی را مطالبه می کنیم. ضرورت ایجاب می کند که خودم وارد مذاکره شوم.

تلاش دولت طالبان برای نادیده گرفتن معاهده 1351 از یک سو و تلاش مقامات ایرانی برای تامین حق آبه رودخانه هیرمند از سوی دیگر پس از جلسات متعدد و سفرهای مکرر هیئت های دو کشور. . سفر کشورها به پایتخت‌های یکدیگر، موضع دقیق رئیس‌جمهور ایران و عزم وزیر قوای دولتی، تیزهم، شخصاً وارد کار مربوط به این حادثه شد و وی خود را برای سفر به افغانستان آماده می‌کند. مقامات امارت اسلامی افغانستان آنها همچنان اصرار دارند که این آب را در کنار خود تأمین کنند. اختر محمد نصرت سخنگوی وزارت آب و انرژی طالبان با بیان این مطلب مدعی شد: بر اساس توافقنامه، حق آب به ایران داده شده است و اگر ایران ادعایی در این زمینه دارد، باید اطلاع دهد. طالبان.» تصمیم گرفت از طرف جمهوری اسلامی به کابل برود تا پای حکومتش را از راه راست ایران بردارد.

انتهای پیام