آیت الله خامنه ای و دیپلماسی جنگ؛ جنگ نفتکش‌ها

پیروزی های مهم و استراتژیک رزمندگان اسلام ، به ویژه پس از عملیات کربلای 5 در سال 1987 ، منجر به جنگ صدام حسین با حمله به نفتکش ها در خلیج فارس شد. هدف عراق فشار بر ایران برای پذیرش آتش بس و جلوگیری از صادرات نفت ایران بود. ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی برای حمایت از صدام به بهانه تامین کشتی های تجاری و نفتکش های عراق وارد خلیج فارس شدند. در جنگ خلیج فارس ، عراق به تانکرها و کشتی های تجاری ایرانی با جنگنده هایی مانند میراژ و سوپر استاندارد فرانسه حمله کرد و نفتکش های خارک و سیری را هدف قرار داد.

حضرت آیت الله خامنه ای در آن زمان در چندین مصاحبه از جمله با تیم هدلین خبرنگار ITD لندن در مورد بی اثر بودن حمله جدید عراق به نفتکش ها و تناقض بین حضور نیروی دریایی خارجی در خلیج فارس صحبت کردند. با برقراری صلح ، ایران واکنش خود را نسبت به اشغال خلیج ایران روشن کرد و در نظر گرفت:
“ما معتقدیم که حضور نیروی دریایی هیچ تأثیری در ایجاد صلح در خلیج فارس نخواهد داشت و ما معتقدیم که حضور ناوگان دریایی به امنیت در سال افزایش حملات از هر سو کمک می کند. بنابراین ، پیام ما این است که به کشتی و نیروی دریایی بیاورید ، اما ریشه مشکل و ناامنی را بیابید و آن را حل کنید. “

حضرت آیت الله خامنه ای در مصاحبه با خبرنگار آلمانی روزنامه اشپیگل بر این نکته تاکید کردند که همه کشورها باید از تنگه هرمز استفاده کنند و گفت:
“همانطور که همیشه گفته ایم ، ما هنوز تنها کشوری نیستیم که از این تنگه نفت صادر نمی کنیم. روزی که ما نتوانیم از تنگه هرمز نفت صادر کنیم ، دیگر کشورها نمی توانند از این تنگه نفت صادر کنند. مگر اینکه آنها به ما حمله کنند ، ما به کشورهای حوزه خلیج فارس حمله نخواهیم کرد ، گویی عراق به ما حمله نکرده است و ما به عراقی ها حمله نخواهیم کرد. اما کشورهای حاشیه خلیج فارس دوستان بالقوه ما هستند و همیشه گفته اند که می خواهند با ما دوست شوند و ما این را از طرف آنها پذیرفته ایم ».

در همان زمان ، اتفاق جدیدی رخ داد و نفتکش کویتی “Bridgeton” که در محاصره چهار جنگنده آمریکایی در آبهای خلیج فارس حرکت می کرد ، با مین دریایی برخورد کرد و صدای انفجار آغاز را نشان می دهد. مرحله جدیدی در جنگ نفتکش ها نیروهای آمریکایی که قرار بود از کشتی کویت محافظت کنند ، پس از انفجار ناامیدانه کشتی را دنبال کردند. مقامات پنتاگون اذعان کردند که با وجود حضور بیش از 9 ناظر در نیروی دریایی ایالات متحده ، نمی توانند مین را شناسایی کنند.
جمهوری اسلامی ایران مسئولیت این حادثه را رد کرده و آن را “پیکان نامرئی” خوانده و آن را “انفجار آبروی آمریکا ، نه انفجار یک نفتکش کویت” نامیده است. چنین ضربه ای برای نفوذ سیاسی و نظامی ایالات متحده جبران ناپذیر بود و در واقع ابتکار عمل را به ایران در خلیج فارس داد. این رویارویی بر اساس حداقل سلاح بود. پس از این حادثه ، اتحاد جماهیر شوروی از خلیج فارس خارج شد و نیروی دریایی آمریکا نتوانست نفتکش های کویتی و سعودی را تامین کند. از آن لحظه به بعد ، رویکرد تیم میانجیگری برای برقراری آتش بس در خلیج فارس تغییر کرد.

در این مرحله ، برخی از کشورهای دوست سعی کردند میان ایران و عراق واسطه شوند تا جنگ نفتکش ها پایان یابد. در همین راستا ، رئیس مجلس الجزایر ربیح بیطار ، به عنوان نماینده ویژه شازلی بن جدید ، به عنوان نماینده معمر قذافی وزیر نفت لیبی ، فاروق الشریعه وزیر امور خارجه حافظ الشریعه. اسد از طرف تاداشی کوراناری ، نخست وزیر ژاپن ، یوسف بن علوی سلطان قابوس ، نخست وزیر و وزیر خارجه عمان وارد ایران شد و با رئیس جمهور وقت دیدار کرد.
در این دیدارهای دیپلماتیک ، حضرت آیت الله خامنه ای موضع اصولی خود را بیان کردند.
– ما بر اهمیت آرامش در منطقه ، روابط سالم و بدون درگیری بین کشورها و مبارزه با تحریکات خارجی تأکید می کنیم. ما نه می خواهیم ژاندارم خلیج فارس باشیم و نه شخص دیگری را به عنوان ژاندارم خلیج فارس می پذیریم. البته ما ادعا نمی کنیم که روابط خارجی کشورهای حوزه خلیج فارس را تعیین کرده ایم ، اما اگر منافع آمریکا در این منطقه تعیین کننده باشد ، این چیزی نیست که ما و انقلابمان آن را بپذیریم.
– به نظر ما حداقل کسانی که نمی خواهند جنگ گسترش یابد باید اقدامات حاکمان عراق را محکوم می کردند و با محکومیت صدام ، این مرحله جدید به طور عادی متوقف می شود. گروه استکباری که می خواستند سلطه خود را به این طریق در منطقه گسترش دهند ، بعثی ها را به طرق مختلف تشویق می کردند.
– عراق به کشتی های ما حمله کرد زیرا ناامنی برای آن مشکلی ایجاد نمی کند زیرا در این منطقه نفت صادر نمی کند. عربستان سعودی و کویت نه تنها عراق را ممنوع نکردند ، بلکه AWACS را با کمک جنگنده های عراقی به عربستان آوردند. ایران ، صادرکننده نفت ، به امنیت خلیج فارس علاقه دارد ، اما این تبعیض آمیز و قابل قبول است اگر کویتی ها و سعودی ها بگویند عبور کشتی های ایرانی ناامن است و نفتکش های سعودی و کویتی تا حدی دور از دسترس هستند.
– ما اصرار داریم که هرگز نباید درگیری دریایی در این منطقه ، چه در قالب نظامی و چه در کشتی رخ دهد. این به نفع هیچ کس جز صدام نیست. ما نمی توانیم خلیج فارس را به دو قسمت تقسیم کنیم. بخشی ایمن و بخشی خطرناک. برخی کشتی ها می آیند و می روند و صدام با کمک کویت و عربستان به کشتی های ما ضربه می زند ، در حالی که طرف دیگر در امنیت است و کشتی های حامی صدام به سلامت می آیند و می روند. این امکان پذیر نیست ، ما به آنها گفتیم آتش بازی را در خلیج فارس تبلیغ نکنید ، در غیر این صورت می توانیم به آتش بازی بپیوندیم.
– ما در ایجاد روابط و درگیری با آمریکا در خلیج فارس پیشرو نخواهیم بود ، اما اگر ایالات متحده بخواهد به خلیج فارس شلیک کند یا مانور و قدرت نظامی واقعی در منطقه نشان دهد ، باید تأکید کنیم که این امر ضربه ای خارق العاده به ایالات متحده باشد. “اتحاد جماهیر شوروی اهداف و ایده های مشترکی با ما در خروج ایالات متحده از منطقه و جلوگیری از نفوذ آمریکا در خلیج فارس دارد. می تواند در این زمینه با ما همکاری کند.”
در آن زمان ، عراق می خواست درگیری ها را در خلیج فارس افزایش دهد و جنگ را بین المللی کند ، اما ایران می خواست سرنوشت جنگ را در محل تعیین کند. آیت الله خامنه ای عمداً موضوع را با تیم میانجیگری مطرح کرد و آنها را از ترور صدام مطلع کرد. “مسائل خلیج فارس باید از مسائل جنگ زمینی جدا شود. ما این دو را جدا نمی کنیم. این دو باید از هم جدا شوند ، زیرا آوردن جنگ به خلیج فارس گامی در جهت درست است.”
بین المللی شود. ایجاد جنگ به اندازه ایجاد جنگ جنایت است. صدام هر دو جنایت را مرتکب شد ، جنگی آغاز کرد و اکنون در حال گسترش است. اگر دولتهای بزرگ جنایت اول او را تحمل نمی کردند ، این جنایت دوم انجام نمی شد. حتی در حال حاضر ، اگر آنها این جنایت دوم را که توسعه جنگ است تحمل کنند ، با مشکلات و بحران های بزرگتری روبرو خواهند شد ».

در پی جنگ نفتکش ها ، ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه ، 29 ژوئیه 1987 ، در حضور آیت الله خامنه ای به کشتی ایران اجر در نیویورک حمله کرد. چهار نفر از نیروهای ارتش شهید و چهار مجروح دیگر و 10 ملوان در درگیری ها توسط نیروی دریایی آمریکا دستگیر شدند. حضرت آیت الله خامنه ای خاطرات خود را با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی – 22 فوریه 2003 – بیان می کنند:
“ما در نیویورک بودیم و از هر کانال تلویزیونی فیلم می گرفتیم. داستان کشتی ایرانی عجر و معدن آن در خلیج فارس تمام فضای تبلیغاتی آمریکا و حتی جهان را پر کرد. این برای تحت الشعاع قرار دادن این سخنرانی بود.
حضرت آیت الله خامنه ای در چندین مصاحبه با رسانه های خارجی و بخشی از سخنرانی خود در سازمان ملل متحد گفتند: “این یک کشتی تجاری ایرانی-اجر بود و این یک کشتی صاعقه نیست ، این آغاز است. این برای حوادث ناگوار است.” “محدود نخواهد شد و مسئولیت همه رویدادهای بعدی بر عهده ایالات متحده آغازگر است. آیا ما باید ادعاهای صریح آمریکا برای صلح در خلیج فارس را باور کنیم ، یا این یک آتش عملی قابل مشاهده است؟ من می خواهم روشن کنم که ایالات متحده به این اقدام شنیع پاسخ خواهد داد. »

عزم و شجاعت رئیس جمهور ایران برای تهدید و تحقیر آمریکا در زمانی نشان داده شد که طرفداران صدام تصور می کردند با فشار بر ایران می توانند به اهداف خود برسند.
هاوک ، وزیر خارجه انگلیس در واکنش به اظهارات آیت الله خامنه ای درباره تجاوز آمریکا به یک کشتی باری ایرانی ، این اظهارات را توهین کامل به غرب دانست. جو کلارک ، وزیر امور خارجه کانادا نیز سخنرانی رئیس جمهور ایران در سازمان ملل را “مخرب” خواند.