تفاوت کلید اتوماتیک و کلید مینیاتوری در چیست؟

خواندن این مطلب 5 دقیقه زمان میبرد

تفاوت انواع کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری

پس از خرید کلید اتوماتیک با ترکیب یک دستگاه حساس به دما و یک دستگاه الکترومغناطیسی حساس به جریان ، محافظت را ایجاد می کند. کلید های قطع کننده سنتی از واحدهای لغزشی (trip units) (مغناطیسی حرارتی) استفاده می کند که ممکن است ثابت یا قابل تعویض باشند. کلید مینیاتوری به دو روش بی متال و عملکرد سیم پیچ حفاظت مدار الکتریکی را انجام می‌دهد. در عملکرد بی متال کلید مینیاتوری از یک فلز بیمتال برای تشخیص جریان اضافی استفاده می ‌کند و در اثر عبور جریان بیش از جریان نامی کلید مینیاتوری، کلید عمل کرده و جریان برق را قطع می‌کند. در عملکرد سیم پیچ تشخیص میزان جریان به عهده یک سیم پیچ با تعداد دور کم و قطر زیاد است که در این صورت با وارد شدن جریانی بیشتر از جریان نامی کلید مینیاتوری، کلید عمل کرده و جریان را قطع می‌کند. جهت خرید کلید مینیاتوری لطفا کلیک کنید.

دو نوع جریان در فیوزهای مینیاتوری وجود دارد، جریان لحظه ای و جریان نامی. جریان لحظه ای، جریانی است که کلید مینیاتوری در یک لحظه کوتاه (کمتر از 1 ثانیه) می تواند تحمل کند و معمولا بزرگی آن 3000 یا 6000 آمپر است که بر روی کلید درج شده است. جریان نامی، به حداکثر جریان مجازی گفته می شود که کلید می تواند تحمل کند بدون اینکه قطع شود، در صورتی که جریانی مقداری از این عدد بیشتر شود، مدار توسط کلید قطع می گردد.

کلید کمپکت از جمله موارد پر کاربرد کلید اتوماتیک در صنعت برق با رنج جریانی از ۱۶ آمپر تا ۱۶۰۰ آمپر که در ساده ترین نوع آن حفاظت اضافه جریان و اتصال کوتاه با مکانیزم ‌های حرارتی و مغناطیسی دیده می شود و در تولیدات شرکت‌های مختلف با توجه به نیازهای مشتری برای هر کلید کمپکت با رنج جریان مشخص ، مقدار جریان حفاظتی حرارتی یا مغناظیس می ‌تواند ثابت یا قابل تنظیم باشد و انعظاف پذیری کلید بسته به تغییرات بار مصرفی در پروژه در نظر گرفته می شود، کلید ‌های کمپکت می توانند مکانیزم حرارتی و مغناطیسی نداشته باشند و حفاظت های اضافه جریان و اتصال کوتاه بر مبنای صورت گیرد که این مورد موجب افزایش قیمت و البته دقت بالای کلید خواهد شد. کلید مینیاتوری ساده ترین نوع کلید اتوماتیک که معمولا در انواع تک پل و سه پل و به خصوص در پروژه های مسکونی در آمپراژ وسیع و در قدرت قطع ۶ کیلوآمپر و یا ۱۰ کیلوآمپر در بازار موجود هستند و حفاظت در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه را بر عهده دارند.

انواع کلید مینیاتوری کدامند؟

کلید مینیاتوری به تیپ ‌های مختلفی تقسیم می‌ شود. تیپ B که برای مصارف روشنایی مورد استفاده قرار می ‌گیرد، تیپ C که کلید مینیاتوری موتوری نام دارد و معمولاً در صنعت و مدارات موتور دار استفاده می ‌شود، تیپ D که فیوز مینیاتوری ترانسفورماتوری نام دارد، نوع K که فیوز مینیاتوری قدرت نام دارد و تیپ Z که یک کلید مینیاتوری بسیار حساس است. در بین انواع کلید مینیاتوری، نوع B و C بیشترین کاربرد را دارد. کلید مینیاتوری از نظر سرعت عملکرد به دو دسته فیوز های کندکار و تندکار تقسیم می‌ شوند. فیوزهای کندکار با تاخیر عمل کرده و مدار را دیرتر قطع می ‌کند. از این فیوز ها در مدار های موتوری استفاده می ‌شود. اما فیوزهای تندکار در زمان کمتری جریان برق را قطع می‌ کنند بنابراین در مصارف روشنایی بیشتر استفاده می ‌شوند.

تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک:

با توجه به اینکه کلیدهای مینیاتوری نیز این کار را انجام می‌دهند، این سؤال مطرح می‌شود، چرا و چه زمانی باید از کلیدهای اتوماتیک استفاده نمود؟

مقایسه کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

در زیر به مقایسه مینیاتوری و کلید اتوماتیک می‌پردازیم:

رنج جریانی

رنج رایج برای کلیدهای مینیاتوری بین ۰٫۵ تا ۶۳ آمپر است، درحالی‌که رنج جریانی کلیدهای اتوماتیک از ۲۵ آمپر شروع‌شده و معمولاً تا ۱۶۰۰آمپر نیز تولید می‌گردد.

کلیدهای اتوماتیک معمولاً دارای یک عقربه تنظیم در زیر کلید هستند که امکان تنظیم میزان دقیق جریان عملکرد کلید را برای هر دو حفاظت حرارتی و مغناطیسی مهیا می‌سازد. این در حالی است که کلیدهای مینیاتوری دارای رنجی ثابت هستند.

قدرت قطع

طبق تعریف، قدرت قطع کلیدهای حفاظتی، ماکزیمم جریان مؤثری است که آن کلید قادر به قطع آن است. بنابراین چنانچه کلیدی از قدرت قطع پائین تری نسبت به ماکزیمم جریان اتصال کوتاه شبکه برخوردار باشد در عمل قادر به قطع جریان اتصال کوتاه نبوده و خود نیز دچار آسیب می‌گردد.

کلیدهای مینیاتوری با قدرت قطع بالای ۱۵kA به‌ندرت ساخته می‌شوند. این در حالی است که قدرت قطع کلیدهای اتوماتیک معمولاً بالای ۲۵ کیلو آمپر است و برای بعضی رنج‌ها تا ۷۰ الی ۱۰۰ کیلو آمپر نیز می‌رسد. از این‌سو محدودیت قدرت قطع در کلیدهای مینیاتوری استفاده از آن‌ها را برای بارهایی که نیاز به قدرت قطع بالا دارند (بارهای غیر اهمی مانند موتورها) محدود خواهد کرد.

نوع حفاظت

همان‌طور که می‌دانید کلیدهای مینیاتوری تنها دارای یک نوع حفاظت (حفاظت مغناطیسی) برای بار هستند. لذا تنها در صورت بروز اتصال کوتاه، مدار را قطع خواهند کرد. در سوی دیگر کلیدهای اتوماتیک می‌توانند هر دو نوع حفاظت الکتریکی و حرارتی را برای بار ایجاد کنند. این قابلیت سبب خواهد شد که استفاده از کلیدهای مینیاتوری برای بارهای موتوری به‌شدت محدود شود و تنها برای بارهای بسیار کوچک قابل‌استفاده باشد.

پی‌نوشت: برای کلیدهای مینیاتوری نیز حفاظت حرارتی وجود دارد، منتها به علت غیرقابل تنظیم بودن و عملکرد آن‌ها در یک بازه و آن‌هم غیردقیق، قابل‌اعتماد برای بارهای حساس نیست.

تجهیزات جانبی

وسعت تجهیزات جانبی برای یک کلید اتوماتیک ( مانند کنتاکت کمکی و کنتاکت خطا، شافت واسط کلید گردان و …) به‌مراتب از یک کلید مینیاتوری بیشتر است. این خصوصیت این قابلیت را به کلید می‌دهد که رنج وسیعی از حفاظت‌ها و نظارت‌ها را برای بار فراهم کند. گرچه کلیدهای مینیاتوری هم دارای تعداد محدودی از تجهیزات جانبی هستند اما تهیه آن‌ها تا به‌مراتب مشکل‌تر است و با توجه به قیمت بالای آن‌ها مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود.

عملکرد در صورت بروز خطا

یکی از قابلیت‌های مهم کلیدهای اتوماتیک سه‌حالته بودن سوئیچ آن‌هاست, به این صورت که در صورت بروز خطا در یک کلید اتوماتیک کلید به‌جای قرار گرفتن در حالت قطع در حالت خطا قرار خواهد گرفت و این خصوصیت امکان مشاهده بروز قطعی مدار و بازشناختن علت آن (قطع دستی یا بروز خطا) را به ما خواهد داد. این در حالی است که کلیدهای مینیاتوری تنها دارای دو حالت عملکرد باز و بسته هستند.

قابلیت کنترل خودکار یا از راه دور

با استفاده از اضافه کردن یک مکانیزم موتوری به کلید اتوماتیک می‌توان این قابلیت را برای آن به وجود آورد که از راه دور یا به‌وسیله یک سامانه الکتریکی باز یا بسته شود. گرچه بهای بالای آن استفاده از آن را به‌شدت محدود کرده اما کلیدهای مینیاتوری به‌هیچ‌عنوان دارای چنین قابلیتی نیستند و برای قطع و وصل از راه دور باید از کنتاکتور در مدار آن‌ها استفاده کرد.

استاندارد

استاندارد ۱۱۰ که معمولاً از سوی طراحان به‌عنوان منبع مورداستفاده قرار می‌گیرد صریحاً به این نکته اشاره‌کرده است که در یک تابلوی برق خروجی‌هایی که خود به یک تابلوی توزیع‌کننده کوچک‌تر متصل می‌شوند باید با کلید اتوماتیک حفاظت گردند. البته باید توجه داشت که استفاده از کلید مینیاتوری به‌عنوان حفاظت ورودی تابلوهای کوچک مجاز است.