آیا بعد از طلاق میتوان مهریه گرفت؟

طلاق توافقی و مهریه و هر آنچه در این خصوص لازم است بدانیم

اما آنچنان که از نامش پیداست زن و شوهر بر سر جدایی و  مسائل مالی و غیر مالی مرتبط با ایام زناشویی توافق دارند کما این که اگر توافقی در مورد موارد مذکور نباشد طلاق توافقی به سر انجام نخواهد رسید. مهمترین موضوع در طلاق توافقی تعیین تکلیف مهریه است. زوجین باید در مورد مهریه به توافق کامل رسیده باشند در مورد هر آنچه آن ها به تفاهم رسیده باشند رای دادگاه بر مبنای آن صادر می شود لذا این که زوجه بخواهد تمام یا قسمتی از مهریه را ببخشد یا تمام آن را دریافت کند یا زوجین چه شرایط پرداختی را بین هم توافق کنند در گواهی عدم امکان سازش در (طلاق توافقی) ذکر می شود و بدیهی است که در صورت نپرداختن آنچه توافق شده ضمانت اجرا وجود دارد.

مثلا به این نمونه توافق که چندی قبل توسط گروه  وکیل مهریه علی رغم تلاش برای سازش زوجین انجام شد توجه کنید:

زوجه در قبال طلاق خلع از کل مهریه سیصد و پنجاه سکه تمام بهار آزادی مقدار ۲۴۰ سکه را بذل کرد و در خصوص الباقی مهریه یعنی توافق شد که زوج در دفترخانه طلاق ۳۵۰ میلیون تومان معادل ۳۰ سکه تمام بهار آزادی به زوجه بدهد و مقدار ۸۰ سکه باقی مانده هر دو ماه یک سکه به زوجه پرداخت شود ….

با این توضیح هر توافقی را می توان در خصوص مهریه در طلاق توافقی اعمال کرد. مثلا میتوان علی رغم اینکه مهریه در سند ازدواج سکه است در توافق آنرا به وجه نقد تبدیل کرد و اقساط توافقی قرار داد و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد یا در مثال دیگر مهریه سکه در عقدنامه به این صورت توافق شود که بجای آن فلان آپارتمان به زوجه انتقال یابد و یا هر مال دیگر.

طلاق در دوران عقد و مطالبه مهریه

به گفته گروه وکلای هوداد منظور از دوران عقد، زمان بین وقوع عقد نکاح و شروع زندگی مشترک است آنچه از دیدگاه قانون برای طلاق  اهمیت دارد زناشویی به معنای خاص بین زوجین است اگر بین زن و شوهر نزدیکی کامل واقع شده باشد تمام مهریه به زن (زوجه) تعلق می گیرد و دیگر توافق آن هاست که راستای طلاق توافقی چه تصمیمی در مورد آن اتخاذ کنند.

اگر بین زوجین زناشویی واقع نشده باشد تا قبل از طلاق زن می تواند همه مهریه را مطالبه کند و فقط در زمان طلاق است که زن مستحق نصف آن خواهد بود لذا در این جا نیز علی رغم این که بر طبق قانون و شرع، زن مستحق نصف مهریه است بستگی به توافق زوجین دارد که بخواهند در راستای طلاق و مهریه چه تصمیمی در خصوص آن بگیرند. اعم از این که زوجه غیر مدخوله (باکره) بخواهد مهریه استحقاقی را ببخشد و یا با توافق تمام یا قسمتی را دریافت کند.

رجوع به مهریه پس از طلاق توافقی

اگر زوجه در هنگام ثبت طلاق توافقی دوشیزه (باکره) و یا این که یائسه باشد طلاق قابل رجوع نیست اما اگر رجعی باشد در ۳ ماه عده مرد می تواند به زن رجوع کند و به حالت زوجیت باز گردند اما طلاق های توافقی از نوع خلعی است یعنی این که زن چیزی از مهریه و یا غیر آن را و لو اندک به زوج می بخشد.

در این جا اگر زوجه یائسه یا دوشیزه نباشد، زن در ایام عده می تواند به آنچه بذل کرده رجوع کند به این صورت که به دفتر خانه ای که طلاق  را ثبت کرده مراجعه می کند و تقاضای رجوع را ثبت می کند پس از رجوع زن به مابذل مثل مهریه، طلاق به ماهیت خود که رجعی بودن است باز می گردد و در این راستا رجوع زوجه به اطلاع زوجه رسانده میشود در این صورت مرد (شوهر) نیز می تواند به زوجیت رجوع کند و دوباره به حالت اول زن و شوهری (زوجیت) باز می گردند. اما پس از گذشتن مدت عده زوجه به هیچ عنوان به آنچه بذل کرده نمی تواند رجوع کند.

شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق توافقی

اگر از بابت  مهریه در طلاق چک یا سفته ای اخذ شده باشد بدیهی است که زوجه می تواند در صورت عدم وصول آن ها به استناد مدارک مذکور درخواست مطالبه از طریق دادگاه کند و در صورت قطعیت حکم امکان جلب و توقیف اموال وجود دارد.

اما اگر سند تجاری از بابت مهریه دریافت نشده باشد و زوج در مواعد توافق شده مهریه را پرداخت نکند زن می تواند از طریق دادگاه و با دادن دادخواست مطالبه مهریه احقاق کند توجه داشته باشید که ازدواج مجدد زوجه پس از طلاق مانع اخذ مهریه قبلی نمی گردد. اگر قبوض اقساطی توسط دفترخانه طلاق صادر شده باشد و مرد پرداخت نکند با مراجعه خانم به دفتر طلاق اجراییه صادر میشود

نکته: بر طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده صرفا تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن دادگاه در صورت نپرداختن اقساط جلب صادر می کند و برای مازاد بر آن، زوجه می بایستی اموالی را از زوج به دادگاه یا ادراه ثبت اسناد معرفی کند. البته در دوران آقای رئیسی و محسنی اژه ای با توجه به بخشنامه های صادره حکم جلب به راحتی صادر نمیشود. مضافا بر اینکه قبلا اینگونه بود که روجه می توانست مستقیم به دادگاه دادخواست مهریه بدهد ولی الآن اول از طریق اداره ثبت اسناد و صدور اجراییه مهریه درخواست میشود.

از آن جا که در طلاق توافقی ملاک برای دادگاه خانواده، توافق زوجین است. در این راستا زوجین متقاضی طلاق، می توانند در خصوص مهریه هر نوع توافقی داشته باشند مثل این که مهریه در قبال طلاق بخشیده شود و یا کامل پرداخت شود و یا مهریه قسطی در طلاق توافقی انجام شود به نحوی که قسمتی از آن و حتی می توان توافق کرد که مهریه به صورت چک یا ماهانه پرداخت شود ….

محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و همانطور که گفته شد آنچه برای دادگاه اهمیت دارد توافق زن و شوهر است. اما در مورد مهریه قسطی در طلاق توافقی چند نکته حائز اهمیت است:

•  اگر پرداخت تعدادی از مهریه به بعد از طلاق موکول شده باشد، ازدواج مجدد زوجه مانع استحقاق دریافت مهریه قبلی او نیست.
• مهریه ۱۱۰ سکه یا معادل ریالی آن، ضمانت اجرای جلب در صورت نپرداختن آن وجود دارد. بنابراین اگر اقساط مهریه، ۱۱۰ سکه حتی بعد از طلاق توافقی پرداخت نشود زوجه می تواند اقدام قانونی کند.
• امکان ممنوع الخروج کردن زوج توسط زوجه بعد از طلاق توافقی با این شرط که زوج اقساط مهریه را پرداخت نکند وجود دارد.
• معمولا در دادگاه، تغییر اقساط سکه توافق شده بین زوجین را در صورت ادعای زوج مبنی بر عدم توانایی پرداخت یا دادخواست تعدیل نمی پذیرند اگرچه موارد نقض آن هم دیده شده است.
• پس از صدور رای طلاق توافقی زن و شوهر متقاضی طلاق می توانند توافق کند که برای اقساط مهریه قبوض اقساطی توسط دفتر طلاق صادر شود. نپرداختن چند قبض اقساطی باعث حال شدن باقی مانده مهریه خواهد شد.
• امکان جلب همسر سابق به دلیل نپرداختن اقساط مهریه بالای ۱۱۰ سکه وجود ندارد حتی اگر توافق کرده باشند. در صورت نپرداختن زوجه می تواند اموال او را توقیف کند و یا اگر کارمند باشد یک چهارم یا یک سوم حقوق را توقیف نماید

طلاق توافقی در عقد و طلب مهریه

باید بدانید که منظور از دوران عقد، زمان بین وقوع عقد نکاح و شروع زندگی مشترک است. طبق قانون، اگر رابطه زناشویی در دوران عقد به طور کامل انجام شده باشد، زوجه مستحق تمام مهریه است، و اگر زوجین در طول مدت عقد رابطه زناشویی برقرار نکرده باشند، تا قبل از طلاق، زن می‌تواند تمام مهریه را از زوج طلب کند، ولی اگر خواستار طلاق باشد، مستحق نصف مهریه خواهد بود. اگر خواستار طلاق توافقی در دوران عقد هستید، باید بدانید که طبق قانون و شرع، چه زوجه غیر مدخوله (باکره) باشد چه نباشد، دریافت مهریه بستگی به توافقی دارد که شما ضمن طلاق توافقی با یکدیگر گرفته‌اید. و دادگاه نیز در راستای توافق زوجین عمل می‌کند.

همان‌طور که گفته شد، طلاق توافقی زمانی صورت می‌گیرد که زوجین در تمامی مسائل مربوط به حق و حقوق خود با یکدیگر توافق، و به نحو کم یا زیاد با یکدیگر گذشت و برگشت داشته باشند. در این خصوص موضوع مهریه و نحوه‌ی پرداخت آن به زوجه پس از صدور حکم طلاق توافقی، یکی از مسائل مالی است، که زوجین باید در نحوه‌ی پرداخت آن با هم توافق، وعین توافق آن‌ها، در دادنامه طلاق توافقی انشا می‌شود. به عنوان مثال این که چند عدد سکه را زوج در چه مدت زمانی به زوجه دهد، و یا این که زوجه مهریه‌اش را در قبال اخذ طلاق به زوج گذشت می‌نماید.

مهم‌ترین نکات در گرفتن مهریه بعد از طلاق توافقی

1- طبق ماده 22 قانون حمایت از خانواده، صرفا تا سقف 110 سکه بهار آزادی یا معادل آن، دادگاه می‌تواند حکم جلب زوج را صادر نماید، و برای دریافت مابقی مهریه، زوجه باید اموالی را از زوج به دادگاه معرفی کند.

2- ازدواج مجدد زوجه بعد از طلاق توافقی به هیچ عنوان، مانع اخذ مهریه مورد توافق، در گواهی عدم امکان سازش، که توسط دادگاه صادر شده است، نمی‌شود.

3- اگر بابت گرفتن مهریه در طلاق توافقی، سندی مثل چک یا سفته، به عنوان ضمانت اجرا از زوج اخذ شده باشد، زوجه می‌تواند در صورت عدم وصول آن ها، به استناد این مدارک، درخواست مطالبه مهریه را از دادگاه نماید، و در صورت حکم قطعی دادگاه، امکان جلب و توقیف اموال زوج وجود دارد.

4- اگر بابت وصول مهریه، سندی از زوج اخذ نشده باشد و زوج در موعد مقرر، طبق توافق انجام شده در گواهی عدم امکان سازش، مهریه زوجه را پرداخت نکند، زوجه می‌تواند با مراجعه به دادگاه، دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه تقدیم کند

مهریه چیست؟

مالی که در عقدنامه قید می‌گردد و بر اساس آن زوجه بعد از جاری شدن صیغه نکاح هر موقع اراده کند قادر به مطالبه آن خواهد بود، مهریه گفته می‌شود. موضوع مهریه هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ قانونی دارای اهمیت و قابل اجرا می‌باشد. زوجه‌ای که به صورت شرعی مهریه خویش را به همسرش ببخشد، به لحاظ قانونی حقش به قوت خود باقی می‌ماند، حتی دست‌خطی که شوهر به اجبار و در شرایط ویژه مبنی بر بخشش مهریه از همسر خود دریافت کند، قابلیت استناد نداشته و نظر بعد حقوقی رد می‌باشد.

مهریه فقط در دادگاه قابل دریافت و پرداخت می‌باشد و حتی شوهر چنانچه به عنوان مهریه خانه و یا خودرو و یا هر چیز دیگری خریداری کند تا موقعی که در محضر تحت عنوان معلوم مهریه درج نگردد، حکم هدیه داشته و جزئی از مهریه محسوب نمی‌شود. اغلب زنان جهت دریافت مهریه و به اجرا گذاشتن، آن را به صورت اهرمی جهت فشار و ساقط کردن زوج استفاده می‌کنند.

مطالبه و دریافت مهریه

این تفکر که ضمن ورود به دادگاه مهریه پرداخت می‌گردد، غلط است. چنانچه زنان در مرحله عقد و قبل از شروع زندگی مشترک مهریه‌ای دریافت نکنند، اخذ و مطالبه مهریه مستلزم رفت و آمد بسیار و صرف انرژی زیادی می‌باشد.اگر چه مطالبه مهریه حق مسلم زنان بوده ولی جهت دست یافتن آن و به رسمیت شناختن این حق برای زوجه می‌بایست رفت و آمد زیادی کند و با ادله و مدارک لازم و به دور از کارهای غیر عقلانی و احساسی این حق را در دادگاه مطالبه کنند.

به طور مثال برای قاضی در دادگاه زوجه‌ای که سالهای طولانی است شوهرش وی را ترک نموده با زنی که خود زندگی مشترکش را ترک نموده متفاوت بوده و قاضی برای این دو زوجه پذیرش اعسار و عدم پذیرش اعسار به یک صورت رفتار نمی‌کند. رایج‌ترین راه جهت اخذ مهریه که زنان پیش می‌گیرند، رجوع به دادگاه و به اجرا گذاشتن مهریه می‌باشد.

مراحل مطالبه و دریافت مهریه

زوجه با مراجعه به دادگاه به منظور وصول مهریه دادخواستی تنظیم نموده و به دادگاه تسلیم می‌کند. قاضی برای هر پرونده نوبتی در نظر می‌گیرد و در نوبت معین شده به دادخواست مذکور رسیدگی لازم را انجام می‌دهد. مهریه جزو حقوق شرعی و قانونی زوجه بوده و حق دارد به هر دلیلی آن را مطالبه کند.

با بررسی پرونده و معلوم شدن علت به اجرا گذاشتن مهریه دادگاه اخطاریه‌ای توسط زن به شوهر وی ارسال می‌کند که معمولا به اجرا گذاشتن مهریه با سابقه درگیری و تهدید به این امر انجام می‌شود و اصولا مرد آمادگی این موضوع را داشته و صرفا درصد اندکی از مردان از گرفتن این اخطاریه غافلگیر می‌گردند.

از همین رو اموال و دارایی خود را به اعضای خانواده و دوستان خود انتقال می‌دهند. در این روش زوجه باید دادخواستی مبنی به فرار از دین تسلیم کند. روند اینگونه دادخواست‌ها طولانی و زمانبر بوده و با کمک خواهید توانست این موضوع را راحت پیگیری کنید. همچنین امکان صدور تامین به منظور پیشگیری از تضییع حق زوجه صادر می‌گردد که زوجه قادر است به اندازه اصل مهریه و یا معادل آن قسمتی از اموال شوهر را توقیف کند. با این حال صدور قرار تامین مستلزم معرفی اموال و منابع مالی شوهر از طریق زوجه است.

نحوه تعیین مهریه پس از طلاق

پس از طلاق هم می‌توان ادعای مهریه نمود. وصول مهریه پس از طلاق با در نظر گرفتن نوع طلاق مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقدار مهریه ضمن عقد مشخص می‌گردد. در صورتی که زن و مرد توافق بر موضوع داشته باشند پس از عقد میزان مهریه مشخص می‌شود. مهریه می‌بایست قابل تملک باشد و دارای مالکیت باشد. همانطور که بیان شد می‌باشد که زن در عندالمطالبه می‌تواند از حق حبس تا موقع وصول مهریه به طور کامل استفاده کند و از تمکین شوهر امتناع ورزد. ولی در عندالاستطاعه نمی‌توان مرد را ملزم به پرداخت مهریه کرد.

مطالبه مهریه بعد از طلاق

در قانون مدنی انواع طلاق اصلی‌ترین نکته‌ای می‌باشد که در مطالبه مهریه پس از طلاق مورد بررسی قرار می گیرد. به طور مثال:

طلاق رجعی: مرد خود به دادخواست طلاق اقدام نموده است. در این قسم طلاق می‌تواند در مدت عده زوجخ رجوع کرده و بدون نیاز به نکاح مجدد با زوجه به ادامه زندگی خود بپردازد. در واقع رجوع تمایل زوج بر ادامه رابطه زناشویی است.

طلاق بائن: در این نوع طلاق زوج حق رجوع نداشته و می‌بایست در صورت تمایل به ادامه زندگی با همسر خویش ازدواج کند و حتما صیغه عقد بین زوج و زوجه مجددا جاری گردد.

وصول مهریه بعد از طلاق

قوانین مصوب به منظور وصول مهریه به نحوی است که حتی فوت شوهر هم مانع از درخواست وصول مهریه نمی‌شود و زن پس از فوت شوهرش هم قادر است مهریه خویش را مطالبه کند.

زوجه بعد از اجرای عقد نکاح مالک مهریه می‌شود. در صورت فسخ ازدواج به دلایل معلوم و یا بطلان ازدواج منتسب به زوجه مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت. با این حال در صورت امکان فسخ ازدواج آن هم بر اساس حکم دادگاه مستند باشد ص فا حق وصول مهریه ساقط می‌گردد.

به طور مثال بر اساس قانون ۱۱۲۱ مدنی جنون زوجه یعنی در حالتی که زوجه مجنون باشد حق مهر ندارد، یک‌سری موارد دیگر نیر وجود دارد که موضوع بحث ما نیست. ولی سوالی که پیش می‌آید این است که، آیا پس از طلاق هم زن می‌تواند ادعای مهریه کند و یا مهریه را اجرا بگذارد؟

اقامه دعوی در دادگاه روش دریافت مهریه است و در صورت تسلیم دادخواست مطالبه مهریه، حکم پرداخت مهریه صادر می‌گردد.

زوجه حق دارد با تقاضای مهریه همزمان تامین مهریه را به منظور دریافت و سهولت وصول مهریه مطالبه و درخواست کند.

دریافت مهریه با اجرای ثبت انجام می‌گیرد. به منظور مهریه‌ای که اموال منقول همچون پول و سکه تعیین گردیده دفتر خانه‌ای که سند ازدواج را تنظیم نموده است مرجع صدور اجرای مهریه است و در اموال غیر منقول و ملک دفتر املاکی که ملک در آن ثبت گردیده است و نیز دفترخانه‌ای که سند را تنظیم نموده است را صادر می‌نماید و در صورت عدم ثبت از طریق دادگاه اقدام خواهد شد. بهتر است در این باره با وکیل مهریه هوداد مشورت نمایید.

مدارک مورد نیاز جهت دریافت مهریه بعد از طلاق

به منظور دریافت مهریه پس از طلاق هم نیاز به اقامه دعوی می‌باشد. برای این موارد نیاز به مدارک هویتی از جمله کارت ملی و شناسنامه می‌باشد، سند طلاق و مدارک و مستندات که نوع طلاق زوجین و میزان مهریه را اثبات می‌نماید هم می‌بایست ارائه گردد. همچنین جهت اقامه دعوی نیاز است اموال شوهر همراه با مدارکی به دادگاه مشخص گردد. یعنی اگر که دارای ملکی است ملک به منظور دریافت مهریه به دادگاه معرفی شود.

منبع: hg