جاذبه های واتیکان

واتیکان، کوچکترین کشور مستقل جهان، قلب تپنده کاتولیک جهان و گنجینه ای بی نظیر از هنر، تاریخ و معنویت است که در دل شهر رم جای گرفته. این دولت شهر کوچک، با وجود وسعت اندکش، مجموعه ای حیرت انگیز از شاهکارهای معماری و هنری را در خود جای داده که هر بازدیدکننده ای را مسحور خود می کند.

زمانی که صحبت از سفر به رم می شود، واتیکان بی شک یکی از مقاصد اصلی است. این سرزمین کوچک، با دیوارهایی باستانی که قدمتشان به هزاران سال پیش بازمی گردد، مکانی است که تاریخ در هر گوشه اش نفس می کشد. در بازدید از این کشور، فرصتی دست می دهد تا نه تنها عظمت کلیسای سنت پیتر و میدان وسیعش را تجربه کرد، بلکه در راهروهای پرپیچ وخم موزه های واتیکان غرق شد و از زیبایی بی بدیل باغ های واتیکان لذت برد. در این میان، کلیسای سیستین با نقاشی های میکل آنژ، نقطه اوج این سفر هنری و معنوی به شمار می رود. هدف از این راهنمای جامع، همراهی با بازدیدکنندگان بالقوه است تا با مهم ترین جاهای دیدنی واتیکان، تاریخچه ای مختصر از آن ها، نکات کلیدی برای بازدید، و اطلاعات عملی آشنا شوند؛ اینگونه می توان سفری برنامه ریزی شده و تجربه ای فراموش نشدنی از کوچکترین کشور دنیا را برای خود رقم زد.

واتیکان کجاست؟ نگاهی به تاریخ و موقعیت کوچکترین کشور دنیا

واتیکان، با وسعتی تنها در حدود ۰.۴۴ کیلومتر مربع، واقعاً کوچکترین کشور مستقل جهان به شمار می رود. این دولت شهر، به طور کامل توسط شهر رم، پایتخت ایتالیا، احاطه شده و به نوعی، نگینی در دل این شهر تاریخی است. واتیکان تنها از نظر مساحت کوچک نیست، بلکه با جمعیتی که کمتر از ۱۰۰۰ نفر برآورد می شود، کم جمعیت ترین کشور دنیا نیز محسوب می شود. این کشور در سال ۱۹۲۹ میلادی، با امضای پیمان لاتران میان سریر مقدس و دولت ایتالیا، به استقلال رسید و از آن زمان به بعد به عنوان یک سلطنت مطلقه تئوکراتیک اداره می شود که پاپ، رهبر کاتولیک های جهان، در رأس آن قرار دارد.

اهمیت واتیکان تنها به ابعاد جغرافیایی آن محدود نمی شود. این سرزمین، مرکز اقتدار کلیسای کاتولیک روم است و نقش بی بدیلی در تاریخ مذهب، هنر، و فرهنگ جهانی ایفا کرده است. حضور پاپ و جایگاه معنوی آن، واتیکان را به مقصد اصلی زائران و علاقه مندان به مسیحیت در سراسر دنیا تبدیل کرده است. از سوی دیگر، گنجینه های هنری و معماری بی شمار آن، هنردوستان و تاریخ پژوهان را نیز به سوی خود می خواند.

آب و هوای واتیکان، متاثر از موقعیت آن در مرکز رم، مدیترانه ای است. تابستان ها معمولاً گرم و خشک هستند و زمستان ها معتدل و بارانی. بهترین زمان برای بازدید از واتیکان، فصل های بهار (اواسط فروردین تا اواخر خرداد) و پاییز (اواسط شهریور تا اواخر آبان) است. در این فصول، هوا دلپذیرتر است و اگرچه جمعیت گردشگران همچنان زیاد است، اما نسبت به اوج تابستان قابل تحمل تر خواهد بود. سفر در این ایام، به مسافران اجازه می دهد تا با آرامش بیشتری از جاذبه های بی نظیر این کشور کوچک اما پرعظمت بازدید کنند.

برترین جاذبه های واتیکان که نباید از دست بدهید

واتیکان، علیرغم مساحت کوچک خود، جاذبه های گردشگری فراوانی دارد که هر یک به تنهایی دنیایی از تاریخ و هنر را در خود جای داده اند. برنامه ریزی دقیق برای بازدید از این مکان ها، تجربه ای کامل و فراموش نشدنی را تضمین می کند.

میدان سن پیترو (Piazza San Pietro)

میدان سن پیترو، دروازه ورود به واتیکان و نمادی از عظمت و شکوه این دولت شهر است. این میدان باشکوه که توسط جان لورنتسو برنینی بین سال های ۱۶۵۶ تا ۱۶۶۷ طراحی شده، به گونه ای استادانه ایجاد شده که گویی بازوان خود را برای در آغوش کشیدن زائران و بازدیدکنندگان از سراسر جهان گشوده است. طراحی بیضی شکل آن، با دو ستون نما (کولوناد) عظیم که در هر طرف از ۲۸۴ ستون باشکوه و ۱۴۰ مجسمه از قدیسان تشکیل شده اند، فضایی الهام بخش را به وجود آورده است.

در مرکز میدان، یک ابلیسک مصری باستانی قرار دارد که در سال ۳۷ پس از میلاد از مصر به رم آورده شد و در سال ۱۵۸۶ به دستور پاپ سیکستوس پنجم به این مکان منتقل شد. این ابلیسک، خود نمادی از تداوم تاریخ است و در کنار دو فواره باشکوه که صدای آب آن ها در سکوت نسبی میدان دلنشین است، جلوه ای خاص به میدان می بخشد. این میدان نه تنها محلی برای تجمع زائران و برگزاری مراسم عمومی پاپ است، بلکه به دلیل عظمت معماری و اهمیت تاریخی اش، به یکی از مهم ترین جاهای دیدنی واتیکان تبدیل شده است.

کلیسای سن پیترو (St. Peter’s Basilica)

کلیسای سن پیترو، تنها یک کلیسا نیست؛ این بنا بزرگترین کلیسای جهان و یکی از مقدس ترین اماکن برای کاتولیک ها محسوب می شود. ساخت این شاهکار معماری رنسانس و باروک، چندین قرن به طول انجامید و هنرمندانی چون میکل آنژ، برامانته، و برنینی در طراحی و اجرای آن نقش داشتند. عظمت این کلیسا از همان لحظه ورود به چشم می خورد. شبستان عظیم آن که طول آن به ۱۸۵ متر می رسد و ارتفاع ۴۶ متری دارد، می تواند ده ها هزار نفر را در خود جای دهد.

در داخل کلیسا، شاهکارهای هنری بی نظیری انتظار بازدیدکنندگان را می کشند. مجسمه «پیه تا» اثر میکل آنژ که از جنس مرمر ساخته شده و صحنه ای از مریم مقدس را در حال سوگواری بر پیکر عیسی مسیح به تصویر می کشد، یکی از برجسته ترین آثار هنری جهان است. «بالداکینو» (سایبان) عظیم برنینی، یک اثر هنری بی نظیر از برنز که بر فراز محراب اصلی و درست بالای محل دفن سنت پیتر قرار گرفته، نمادی از هنر باروک است.

بازدید از گنبد باشکوه کلیسا، که توسط میکل آنژ طراحی شده، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم می زند. با صعود به بالای گنبد، چه با آسانسور و چه با پیمودن ۳۲۰ پله، می توان منظره ای پانوراما و خیره کننده از میدان سن پیترو، باغ های واتیکان و کل شهر رم را به تماشا نشست. در زیر کلیسا نیز، غارهای واتیکان قرار دارند که محل دفن بسیاری از پاپ ها و شخصیت های مهم کلیسا در طول تاریخ هستند و می توان با رزرو قبلی از آن ها بازدید کرد.

موزه های واتیکان (Vatican Museums)

موزه های واتیکان، مجموعه ای بی نظیر از گنجینه های هنری و تاریخی هستند که در طول قرن ها توسط پاپ ها گردآوری شده اند. این مجموعه، یکی از بزرگترین و مهم ترین موزه های جهان محسوب می شود که بیش از ۲۰,۰۰۰ اثر هنری در آن به نمایش گذاشته شده است. برای یک بازدید بهینه از این موزه های عظیم، توصیه می شود بلیط ها را از قبل و به صورت آنلاین رزرو کنید تا از صف های طولانی پرهیز شود. همچنین، برنامه ریزی حداقل ۳ تا ۴ ساعت زمان برای بازدید از بخش های اصلی بسیار ضروری است.

کلیسای سیستین (Sistine Chapel)

اوج تجربه بازدید از موزه های واتیکان، ورود به کلیسای سیستین است. این کلیسا، نه تنها به دلیل اهمیت مذهبی اش به عنوان محل برگزاری «کُنکلاو» (انتخاب پاپ جدید) شهرت دارد، بلکه به خاطر نقاشی های دیواری خارق العاده اش که اثر میکل آنژ هستند، در سراسر جهان شناخته شده است. تماشای نقاشی های سقفی میکل آنژ، که صحنه هایی از داستان آفرینش را به تصویر می کشد، و همچنین نقاشی عظیم «داوری نهایی» بر روی دیوار پشت محراب، تجربه ای وصف ناپذیر از عظمت هنر رنسانس است. در داخل کلیسای سیستین، عکاسی و صحبت کردن ممنوع است تا سکوت و احترام لازم برای این مکان مقدس و آثار هنری بی بدیل آن حفظ شود.

اتاق های رافائل (Raphael Rooms)

در نزدیکی کلیسای سیستین، اتاق های رافائل قرار دارند؛ چهار اتاق که با نقاشی های دیواری شگفت انگیز رافائل و شاگردانش تزئین شده اند. این نقاشی ها، مضامین فلسفی، الهیاتی، شعری و حقوقی را به تصویر می کشند و از شاهکارهای هنر رنسانس به شمار می روند. «مکتب آتن» در اتاق سگناتورا، یکی از مشهورترین نقاشی های این مجموعه است که فیلسوفان و دانشمندان بزرگ یونان باستان را در کنار هم نشان می دهد و نمادی از دوران روشنگری رنسانس است.

موزه اتروسک گریگوری (Gregorian Etruscan Museum)

این موزه به آثار باستانی قوم اسرارآمیز اتروسک اختصاص دارد که تمدنی پیش از روم در منطقه توسکانی و اومبریا را شکل دادند. در این موزه، مجموعه ای غنی از آثار کشف شده از گورستان ها و شهرهای اتروسک ها شامل سفال ها، جواهرات، برنزها و ظروف خاص آن ها به نمایش گذاشته شده است که بینشی عمیق از زندگی و مرگ این تمدن باستانی ارائه می دهد.

موزه مصر گریگوری (Gregorian Egyptian Museum)

با قدم گذاشتن به این موزه، بازدیدکنندگان به سفری در مصر باستان دعوت می شوند. این مجموعه شامل مومیایی ها، تابوت ها، پاپیروس ها، و مجسمه هایی از خدایان و فراعنه مصر است که اغلب از ویلاهای رومی جمع آوری شده اند. این موزه نشان دهنده علاقه پاپ ها به تمدن های باستانی و ارتباطات فرهنگی طولانی میان رم و مصر است.

گالری پیناکوتکا (Pinacoteca Vaticana)

گالری پیناکوتکا، مجموعه ای از نقاشی های مهم از قرن ۱۱ تا ۱۹ میلادی را در خود جای داده است. در این گالری می توان آثار هنرمندان بزرگی چون لئوناردو داوینچی، رافائل، و کاراواجو را مشاهده کرد. آثاری چون «تغییر شکل» رافائل و «سنت جروم در بیابان» داوینچی، از برجسته ترین تابلوهای این گالری هستند که هر کدام داستانی عمیق از هنر و ایمان را روایت می کنند.

موزه کیارمونتی (Chiaramonti Museum)

این گالری بلند، میزبان مجموعه ای وسیع از مجسمه های رومی و یونانی است که اغلب کپی هایی از شاهکارهای یونانی هستند. مجسمه های خدایان، پرتره های امپراتوران، و نیم تنه های باشکوه، در راهرویی طولانی به نمایش گذاشته شده اند که به بازدیدکنندگان فرصت می دهد در تاریخ هنر باستان غرق شوند.

باغ های واتیکان (Vatican Gardens)

باغ های واتیکان، فضایی سرسبز و آرامش بخش در پشت دیوارهای واتیکان هستند که تقریباً نیمی از مساحت این دولت شهر را پوشش می دهند. این باغ ها با طراحی های رنسانسی و باروک، فواره های باشکوه، مجسمه ها، و گونه های گیاهی متنوع، محیطی دلپذیر برای تفکر و آرامش فراهم کرده اند. بازدید از باغ ها معمولاً از طریق تورهای هدایت شده امکان پذیر است که فرصتی بی نظیر برای دیدن واتیکان از زاویه ای متفاوت را فراهم می آورد و چشم اندازهای زیبایی از گنبد سنت پیتر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد.

غارهای واتیکان و نکروپولیس (Vatican Grottoes & Necropolis)

در زیر کلیسای سنت پیتر، غارهای واتیکان و منطقه ای باستان شناسی به نام نکروپولیس قرار دارند. غارها محل دفن بسیاری از پاپ ها از قرن ۱۰ به بعد هستند، فضایی آرام و معنوی که با مقبره های تزئین شده پاپ ها و برخی اشراف زادگان کلیسا مزین شده است.

نکروپولیس، اما، تجربه ای عمیق تر از تاریخ را ارائه می دهد. این سایت باستان شناسی که با کاوش های قرن بیستم کشف شد، شامل بقایای گورستان های رومی باستان است که قدمت آن ها به قرن اول میلاد بازمی گردد. اعتقاد بر این است که مقبره سنت پیتر، یکی از حواریون عیسی مسیح و اولین پاپ، در این مکان قرار دارد. بازدید از نکروپولیس نیازمند رزرو بسیار خاص و از پیش تعیین شده است و تعداد بازدیدکنندگان روزانه محدود است، که همین امر به حفظ فضای اصیل و معنوی آن کمک می کند.

کتابخانه واتیکان (Vatican Library)

کتابخانه واتیکان، یکی از قدیمی ترین و غنی ترین کتابخانه های جهان به شمار می رود. این کتابخانه، گنجینه ای بی بدیل از نسخ خطی، اسناد تاریخی، و کتب نادر است که برخی از آن ها قدمتی بیش از هزار سال دارند. این مجموعه، شامل میلیون ها سند است که موضوعات مختلفی از الهیات و فلسفه تا تاریخ و هنر را در بر می گیرد و برای پژوهشگران از سراسر جهان اهمیت فراوانی دارد.

دسترسی به کتابخانه واتیکان برای عموم مردم محدود است و عمدتاً برای پژوهشگران و محققان با رزرو قبلی امکان پذیر است. با این حال، حتی تماشای بخش هایی از نمای بیرونی و درک عظمت تاریخی آن، تجربه ای منحصربه فرد را به ارمغان می آورد. این کتابخانه نه تنها یک مرکز علمی است، بلکه خود نمادی از حفظ و انتقال دانش در طول تاریخ بشریت است.

کاخ حواری (Apostolic Palace / Papal Palace)

کاخ حواری، که به آن کاخ پاپ یا کاخ واتیکان نیز گفته می شود، اقامتگاه رسمی پاپ در واتیکان است و شامل مجموعه ای از ساختمان ها، حیاط ها، و باغ ها می شود. این کاخ، علاوه بر محل زندگی پاپ، شامل دفاتری است که برای اداره امور دولت شهر واتیکان و کلیسای کاتولیک مورد استفاده قرار می گیرند. بخش های مهمی از این کاخ، مانند کلیسای سیستین و اتاق های رافائل که پیشتر ذکر شد، برای بازدید عموم آزاد هستند و در قالب موزه های واتیکان قابل دسترسی اند.

قدمت ساختار کنونی کاخ حواری به قرن ۱۶ میلادی بازمی گردد و شامل هزاران اتاق است که هر یک دارای تزئینات هنری خاص خود هستند. این کاخ با شکوه، نقش مهمی در تاریخ کلیسا و سیاست جهانی ایفا کرده و همچنان به عنوان نمادی از اقتدار و معنویت پاپ و کلیسای کاتولیک شناخته می شود.

واتیکان، با وجود وسعت اندکش، مجموعه ای حیرت انگیز از شاهکارهای معماری و هنری را در خود جای داده که هر بازدیدکننده ای را مسحور خود می کند.

جاذبه های نزدیک واتیکان در شهر رم

گرچه قلعه سنت آنجلو و پل سنت آنجلو از نظر جغرافیایی در شهر رم قرار دارند و نه در دولت شهر واتیکان، اما به دلیل نزدیکی و ارتباط تاریخی شان با واتیکان، بازدید از آن ها اغلب در برنامه سفر به این منطقه گنجانده می شود.

قلعه سنت آنجلو (Castel Sant’Angelo)

قلعه سنت آنجلو، بنایی استوانه ای شکل و باشکوه است که بر کرانه رود تیبر (Tiber) قرار گرفته است. این قلعه در ابتدا توسط امپراتور هادریان در قرن دوم میلادی به عنوان مقبره شخصی او و خانواده اش ساخته شد. با گذشت زمان، این بنا به یک قلعه نظامی، زندان، و حتی اقامتگاه پاپ تبدیل شد. امروزه، قلعه سنت آنجلو به یک موزه ملی تبدیل شده و بازدیدکنندگان می توانند از داخل آن، تاریخ پرفراز و نشیب رم و واتیکان را درک کنند. راهرویی مخفی به نام Passetto di Borgo نیز وجود دارد که این قلعه را مستقیماً به کاخ حواری در واتیکان متصل می کند و در گذشته مسیر فرار پاپ ها در مواقع خطر بوده است.

پل سنت آنجلو (Ponte Sant’Angelo)

پل سنت آنجلو، پلی پیاده رو بر روی رود تیبر است که قلعه سنت آنجلو را به مرکز شهر رم متصل می کند. این پل، به دلیل مجسمه های زیبای فرشتگان که توسط برنینی و شاگردانش طراحی شده اند، شهرت فراوانی دارد. این ده مجسمه، که هر یک نمادی از آلات رنج عیسی مسیح هستند، جلوه ای هنری و معنوی به پل بخشیده اند. عبور از روی این پل و تماشای رود تیبر، قلعه سنت آنجلو، و چشم اندازهای زیبای اطراف، تجربه ای دلنشین است که تکمیل کننده بازدید از منطقه واتیکان و اطراف آن محسوب می شود.

نکات کاربردی و مهم برای بازدید از واتیکان

بازدید از واتیکان می تواند تجربه ای شگفت انگیز باشد، اما با برنامه ریزی و رعایت برخی نکات می توان از این تجربه بهترین بهره را برد و از شلوغی و اتلاف وقت جلوگیری کرد.

خرید بلیط و رزرو

برای جلوگیری از صف های بسیار طولانی، به خصوص در موزه های واتیکان و کلیسای سیستین، رزرو آنلاین بلیط ها از قبل بسیار حیاتی است. وب سایت رسمی موزه های واتیکان بهترین مکان برای این کار است. انواع بلیط ها شامل بلیط عادی، بلیط همراه با تورهای هدایت شده، و بلیط های دسترسی زودهنگام (Early Access) وجود دارد که هر یک مزایای خود را دارند. تورهای دسترسی زودهنگام، به ویژه، به بازدیدکنندگان این امکان را می دهند که قبل از شلوغی عمومی از کلیسای سیستین بازدید کنند و تجربه ای آرام تر داشته باشند.

قوانین پوشش (Dress Code)

واتیکان یک مکان مذهبی مقدس است و رعایت قوانین پوشش مناسب برای ورود به کلیسای سن پیترو، موزه های واتیکان و کلیسای سیستین الزامی است. این بدان معناست که شانه ها و زانوها باید پوشیده باشند. استفاده از لباس های تنگ، شورت، دامن کوتاه، تاپ های بندی، و لباس هایی که شکم را نمایان می کنند، ممنوع است. بهتر است از لباس های گشاد و پوشیده مانند شلوار بلند، دامن بلند، و تی شرت یا پیراهن آستین دار استفاده شود. در صورت عدم رعایت، ممکن است از ورود فرد جلوگیری شود.

بهترین زمان بازدید

بهترین زمان برای بازدید از واتیکان از نظر آب و هوا و جمعیت، فصول پاییز (اواسط شهریور تا اواخر آبان) و بهار (اواسط فروردین تا اواسط خرداد) است، البته به جز تعطیلات مذهبی مانند عید پاک که واتیکان بسیار شلوغ می شود. در طول روز، اول صبح (بلافاصله پس از باز شدن) یا اواخر بعدازظهر (حدود ۲ تا ۳ ساعت قبل از بسته شدن) خلوت تر است و تجربه دلپذیرتری را ارائه می دهد. از بازدید در اواسط روز و روزهای چهارشنبه (به دلیل مراسم عمومی پاپ در میدان سن پیترو) و یکشنبه ها (به دلیل بسته بودن موزه ها) خودداری کنید.

مدت زمان مورد نیاز

برای بازدید از واتیکان، باید زمان کافی اختصاص داد. برای موزه های واتیکان و کلیسای سیستین، حداقل ۳ تا ۴ ساعت زمان لازم است. کلیسای سن پیترو و صعود به گنبد آن نیز ۲ تا ۳ ساعت دیگر را در بر می گیرد. اگر قصد بازدید از غارهای واتیکان یا گشت و گذار در میدان سن پیترو را دارید، باید ۱ تا ۲ ساعت دیگر به برنامه اضافه کنید. به طور کلی، یک روز کامل می تواند به واتیکان اختصاص داده شود تا از تمام جاذبه های اصلی آن بازدید شود.

امنیت و ممنوعیت ها

تدابیر امنیتی در واتیکان بسیار جدی است. بازدیدکنندگان باید از کنترل های امنیتی مانند بازرسی کیف و عبور از گیت های فلزیاب عبور کنند. حمل کیف های بزرگ، کوله پشتی های حجیم، مایعات (به جز یک بطری کوچک آب)، و مواد غذایی به داخل موزه ها و کلیسا ممنوع است. همچنین، استفاده از سلفی استیک، سه پایه و چترهای بزرگ در داخل ساختمان ها مجاز نیست.

حمل و نقل

دسترسی به واتیکان از نقاط مختلف رم بسیار آسان است. مترو، یکی از بهترین گزینه هاست. نزدیک ترین ایستگاه مترو، «Ottaviano-S. Pietro» (خط A) است که تنها چند دقیقه پیاده روی تا میدان سن پیترو فاصله دارد. همچنین، اتوبوس ها و تاکسی ها نیز دسترسی راحت به واتیکان را فراهم می کنند.

دیدار با پاپ

اگر مایل به دیدار با پاپ هستید، می توانید در مراسم عمومی پاپ (General Audience) که معمولاً چهارشنبه ها صبح در میدان سن پیترو یا در سالن پاپ پل ششم برگزار می شود، شرکت کنید. برای این مراسم، نیاز به بلیط رایگان است که می توان از دفتر پریفتورا (Prefettura della Casa Pontificia) در واتیکان تهیه کرد. همچنین، پاپ معمولاً یکشنبه ها در ساعت ۱۲ ظهر از پنجره کاخ حواری، برکات خود را به حاضران در میدان سن پیترو ارزانی می دارد که بدون نیاز به بلیط قابل تماشاست.

قلعه سنت آنجلو در ابتدا توسط امپراتور هادریان به عنوان مقبره شخصی او ساخته شد، سپس به یک قلعه نظامی و حتی زندان تبدیل شد.

نتیجه گیری

بازدید از جاذبه های واتیکان تجربه ای استثنایی و فراموش نشدنی را برای هر مسافری رقم می زند، تجربه ای که فراتر از یک گشت وگذار ساده است. این دولت شهر کوچک، نه تنها قلب معنوی میلیون ها نفر در سراسر جهان است، بلکه گنجینه ای بی نظیر از تاریخ، هنر، و معماری را در خود جای داده که در هر قدم، بینشی عمیق از تمدن بشری را ارائه می دهد. از شکوه بی بدیل کلیسای سن پیترو و عظمت نقاشی های کلیسای سیستین گرفته تا آرامش باغ های سرسبز و عمق تاریخی نکروپولیس، هر گوشه از واتیکان داستانی برای گفتن دارد.

سفری به واتیکان، به مسافران اجازه می دهد تا در میان شاهکارهای هنری رنسانس قدم بزنند، از معماری های خیره کننده قرون متمادی لذت ببرند و در فضایی سرشار از معنویت و تاریخ غرق شوند. این مکان، بیش از یک مقصد گردشگری، یک سفر اکتشافی به گذشته، هنر، و ایمان است. با استفاده از اطلاعات ارائه شده در این راهنما، می توان یک سفر دقیق و پربار به واتیکان برنامه ریزی کرد و اطمینان حاصل کرد که هیچ یک از شگفتی های پنهان این جواهر کوچک جهان از دست نخواهد رفت. این گنجینه جهانی، بی شک ارزش یک بار دیدن را در طول زندگی دارد.