کاستی‌های زندگی مدرن در داستانی فولکلور از شیراز
کارگردان نمایش «چهچهه چلچله چهل‌گیس»، بر استفاده آگاهانه از موسیقی و آواز سنتی ایرانی در این نمایش که از داستانی فولکلور برای نقد زندگی مدرن بهره برده است، تأکید کرد.
نسیم شیرزادی، کارگردان نمایش «چهچهه چلچله چهل گیس» که اقتباس امیر بهبودنیا از افسانه «حسن‌کچل و چهل‌گیس» را دستمایه کارگردانی نمایشی عروسکی قرار داده و در سومین روز از نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک در تالار مولوی آن را اجرا کرده، درباره چگونگی شکل‌گیری روند ایده و اجرای این نمایش در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری آنا گفت: از یک سال و نیم قبل استارت کار را با نوشتن طرح و ایده زدیم. از اسفند ۱۴۰۰ کار را شروع کردیم و مرداد ۱۴۰۱ آن را برای جشنواره فرستادیم. مخاطبان اولین اجرای این نمایش را در مرکز تولید تئاتر کانون دیدند. ان‌شاءالله بعد از جشنواره برای اجرای عمومی این نمایش در شیراز و حتی شهر‌های دیگر اقدام می‌کنیم.
این کارگردان تئاتر در بخش دیگری از صحبت‌هایش به حمایت دبیرخانه جشنواره از نمایش‌های عروسکی پرداخته و توضیح داد: طبق آنچه با دبیرخانه صحبت شده کمک‌هزینه‌ای که قرار است دریافت کنیم، به میزان هزینه‌هایی که یک نمایش عروسکی دارد، نیست، ولی همه می‌دانیم که جشنواره است و شرایط مشخصی دارد. به نظر می‌رسد عمل به وعده به هنگام وزیر ارشاد و حمایت‌های اداره کل هنر‌های نمایشی و مدیریت سامانمند و حضور مؤثر دبیر جشنواره و همکارانش در ستاد اجرایی این رویداد، باعث شده در این دوره شاهد جشنواره‌ای سطح بالا باشیم.
وی محدودیت سالن‌های نمایش عروسکی را یکی از مشکلات این هنر دانسته و افزود: برای این نمایش احتیاج به سالنی با عمق بیشتر داشتیم، اما متأسفانه سالن مرکز تولید تئاتر کانون عمق لازم را ندارد. همین مسئله باعث شد که خیلی از میزانسن‌ها و حتی نور‌هایی را که طراحی کرده بودیم، تغییر بدهیم. بااین‌حال به‌عنوان کارگردان از اجرا راضی بودم.
شیرزادی درباره مضمون انتقادی و آموزشی فراگیر نمایش خود ادامه داد: در این نمایش داستانی فولکلور و قدیمی را به‌نوعی امروزی کرده‌ایم و مخاطب‌مان تنها کودکان نیستند. به‌نوعی همه اعضای خانواده را مخاطب این نمایش می‌دانیم. مشکلات و معضلاتی که امروزه خانواده‌ها با آن دست‌به‌گریبان هستند مانند استفاده بیش‌ازحد از بازی‌های کامپیوتری، موسیقی‌های نامناسب، کم‌تحرکی و تنبلی در این داستان موردنقد قرار می‌گیرند. با این مضمون اعتقاد دارم این اثر نمایشی قابلیت اجرا در هر شهر دیگری حتی تهران را هم دارد.
هدف این بود که بچه‌ها را با موسیقی ایرانی آشنا کنیم
وی از تلاش یک‌ساله عروسک‌گردانان و اعضای گروه هنری سرو شیراز برای روی صحنه رفتن این نمایش می‌گوید و در پاسخ این سؤال که با توجه به تعداد بالای عروسک‌گردانان آیا اجرای آن را در شهر‌های دیگر ممکن می‌بیند، توضیح می‌دهد: اولین نکته این است که بچه‌ها ذوق این را داشته باشند یا نه؛ بچه‌ها آن‌قدر ذوق دارند و برای این کار زحمت کشیده‌اند که مطمئن هستم اگر این فرصت پیش بیاید، آن را از دست نمی‌دهند.
وی ادامه داد: تمرین‌های این نمایش در سالنی در شیراز انجام می‌شد که چند ماه کولر نداشت و بچه‌ها با دستکش و روبنده کار می‌کردند و این شرایط حتی تنفس‌شان را دچار مشکل می‌کرد، هیچ اعتراضی نمی‌کردند. آن‌قدر به کارشان علاقه‌مندند که مطمئن هستم با شوق‌وذوق آن را انجام می‌دهند.
کارگردان «چهچهه چلچله چهل‌گیس» درباره استفاده از موسیقی سنتی و دستگاه‌های آوازی ایرانی در این نمایش که ویژه کودکان آماده شده و چگونگی ارتباط کودکان امروزی با بخش‌های آوازی این نمایش نیز توضیح داد: هدف‌مان این بود که بچه‌ها را با موسیقی ایرانی آشنا کنیم. در تمام شهر‌هایی که حسن‌کچل از آن عبور می‌کند با معضلاتی روبه‌رو می‌شود که امروزه خانواده‌ها با بچه‌ها دارند. حسن‌کچل موبایل را می‌گیرد و به آن‌ها کتاب می‌دهد، هدفون‌ها را می‌گیرد و آن‌ها را به شنیدن موسیقی اصیل وادار می‌کند، دستگاه پلی‌استیشن را می‌گیرد و ورزش زورخانه‌ای را می‌دهد.
بچه‌ها کمتر موسیقی سنتی گوش می‌دهند؛ نمایش‌ها هم دنبال کار‌های مدرن رفته‌اند
شیرزادی ادامه داد: این یک واقعیت است که بچه‌های ما کمتر موسیقی سنتی و اصیل را گوش می‌دهند. نمایش‌های ما بیشتر به دنبال کار‌های مدرن موسیقی رفته‌اند و کمتر به موسیقی ایرانی می‌پردازند.
نسیم شیرزادی فارغ‌التحصیل رشته عروسکی است و از سال ۷۹ در صداوسیمای مرکز فارس فعالیت عروسکی خود را آغاز کرده و در برنامه‌های متعدد و روتین عروسکی کودک همکاری داشته است. در زمینه تئاتر نیز نمایش‌های متعددی مانند ماه‌پیشونی، گل مین، داستان لطیف و نمایشنامه‌هایی از حسین سالارمنش را که فضایی فانتزی داشته‌اند، روی صحنه برده است.
نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک، از هشتم تا هفدهم تیر به دبیری هادی حجازی‌فر در تهران در حال برگزاری است.