علمی و پزشکیکسب و کار ایرانیان

شیاف پروژسترون در بارداری برای جلوگیری از سقط جنین

شیاف پروژسترون با نام تجاری سیکلوژست حاوی هورمون فعال زنانۀ پروژسترون است و در موارد متعدد، به‌ویژه درمان سندرم پیش از قاعدگی، افسردگی پس از زایمان و افزایش شانس بارداری و جلوگیری از سقط جنین در درمان‌های ناباروری، مانند IVF، کاربرد دارد. استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری ، ممکن است به‌عنوان یک راهکار موثر برای مدیریت و حمایت از سلامتی بارداری در برخی مواقع توصیه شود. پروژسترون از جمله هورمون‌های ضروری برای سیستم تولید مثل است و سطح آن در مقاطع مختلف سیکل قاعدگی، متغیر است. بعد از تخمک گذاری، اگر بارداری رخ ندهد، پیش از آغاز پریود بعدی، سطح پروژسترون در خون کاهش می‌یابد.

استفاده از شیاف پروژسترون ۱۲ تا ۱۴ روز شروع خونریزی قاعدگی، از جمله روش‌های کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است که پزشکان، با در نظر گرفتن شرایط بیمار، می‌توانند آن را تجویز کنند. البته هنوز ارتباط بین کاهش سطح پروژسترون خون و بروز علائم سندرم پیش از قاعدگی ارتباط مستقیمی به اثبات نرسیده است و مشخص نیست این درمان چگونه باعث تخفیف علائم این سندرم می‌شود. شیاف پروژسترون همچنین برای درمان افسردگی پس از زایمان نیز تجویز می‌شود. جفت در طول بارداری پروژسترون تولید می‌کند و پس از زایمان، با قطع شدن این منبع و کاهش سطح پروژسترون خون، ممکن است برخی مادران علائم افسردگی بروز دهند.

افزون بر موارد پیش‌گفته، یکی دیگر از کاربردهای مهم شیاف پروژسترون تقویت باروری و جلوگیری از سقط جنین در زنانی است که در روند درمان ناباروری قرار دارند. در روز بارورسازی تخمک، خانم باید استعمال این شیاف را آغاز کند و اگر بارداری رخ داد، باید مصرف آن را تا ۳۸ روز ادامه دهد که رشد جفت کامل شود. ادامۀ مصرف این دارو، با صلاحدید و طبق دستور پزشک، می‌تواند در تقویت بارداری و جلوگیری از سقط جنین بسیار مؤثر باشد. شیاف‌های سیکلوژست را می‌توان در مقعد یا در واژن قرار داد که پس از ذوب از طریق رگ‌های متعدد این دو ناحیه جذب شوند. البته، در صورت تجویز برای تقویت بارداری و جلوگیری از سقط جنین، شیاف سیکلوژست حتماً باید به صورت واژینال استفاده شود.

پروژسترون یکی از هورمون های جنسی است که ارتباط نزدیکی با بارداری و چرخه های قاعدگی دارد. گفته می شود مقادیر ناکافی این هورمون همچنین می تواند در سقط های مکرر نقش داشته باشد. اگر در بارداری مشکوک به سقط بوده و یا دلدرد داشته باشید متخصص برای شما شیاف پروژسترون برای جلوگیری از سقط را تجویز خواهد کرد. اما آیا شیاف و یا آمپول پروژسترون برای جلوگیری از سقط جنین واقعا مؤثر است؟ کدام یک بهتر است؟ در ادامه این متن همه چیز را در مورد پروژسترون جلوگیری از سقط برای شما شرح می دهیم. در بانوانی که هنوز در سن باروری هستند، هر ماه پس از تخمک گذاری سطح پروژسترون در بدن افزایش می یابد و پوشش رحم را برای حاملگی آماده می کند. در هر چرخه بعد از اتمام خونریزی قاعدگی، سطح پروژسترون پس از تخمک گذاری افزایش می یابد و درست قبل از اینکه خونریزی دوره بعدی شروع شود.

هورمون پروژسترون چه نقشی در اوایل بارداری دارد؟

وقتی بارداری اتفاق می افتد، سطح پروژسترون باید بالا بماند تا بارداری حفظ شود. طی سه ماهه اول، تخمدان ها بیشتر هورمون مورد نیاز برای حفظ بارداری را تولید می کنند. سپس، جفت تقریباً در هفته دهم بارداری تولید پروژسترون را به عهده می گیرد. پروژسترون در میان بسیاری از عملکردهای خود، به حفظ پوشش رحم در مرحله لوتئال یک زن و در دوران بارداری کمک می کند. این امر برخی محققان را وادار به این نظریه کرده است که داشتن سطح پایین پروژسترون قبل از سقط ممکن است در ایجاد سقط نقش داشته باشد. با این حال، هنوز این مسأله که آیا مکمل پروژسترون می تواند از سقط جنین جلوگیری کند یا خیر مورد بحث است.

در بیانیه ای که در سال 2012 از طرف انجمن پزشکی باروری آمریكا ارائه شد، پیشنهاد شده كه پروژسترون برای زنانی كه سقط مكرر (سه یا بیشتر) داشته اند، ممكن است مفید باشد. زناني كه از فن آوري هاي باروري مانند لقاح آزمايشگاهي (IVF) استفاده می كنند نیز ممكن است مكمل هاي پروژسترون همانند شیاف پروژسترون مقعدی برای جلوگیری از سقط در آنها تجويز شود. بدن به طور طبیعی در دوران بارداری پروژسترون تولید می کند. بسیاری از مکمل ها دارای ترکیب شیمیایی مشابه با پروژسترون تولید شده در بدن هستند همانند انواع شیاف ها و آمپول های پروژسترون، به همین دلیل برخی از پزشکان فکر می کنند استفاده از این مکمل ها در زنانی که سطح هورمون کمی دارند، ضرری نخواهد داشت.

برخی از پزشکان با رویکرد مصرف بی پروای پروژسترون مخالف هستند. به عنوان مثال از دهه 1950 تا 1970، پزشکان اغلب دارویی به نام DES را برای زنان باردار تجویز می کردند با این ایده که از سقط جنین جلوگیری می کند. بعدا مشخص شد که این دارو باعث بروز ناهنجاری های تولیدمثلی در کودکان می شود. بسیاری از پزشکان احساس می کنند مکمل های پروژسترون احتمالاً برای مادران باردار بی خطر هستند، اما نمی توان گفت که آیا مطالعه 10 یا 20 ساله در آینده می تواند خطرات استفاده از مکمل های پروژسترون مصنوعی را در دوران بارداری کشف خواهد کرد یا نه.

آیا واقعا پروژسترون از سقط جلوگیری می کند؟

نظر پزشکان در مورد استفاده کردن یا نکردن از پروژسترون متفاوت است. برخی آن را برای هر خانمی که سقط مکرر داشته است، شیاف یا آمپول تجویز می کنند. سایرین فقط آن را برای بیمارانی تجویز می کنند که سطح پروژسترون کمی دارند. برخی فقط از مکمل پروژسترون در بیمارانی استفاده می کنند که از روش های تولید مثل مصنوعی یا کمک باروری استفاده می کنند. امروزه بسیاری از پزشکان برای مادرانی که در اوایل بارداری دردهای پریودی دارند شیاف پروژسترون برای جلوگیری از سقط جنین تجویز می کنند. هیچ کس با اطمینان نمی داند که مکمل های پروژسترون برای جلوگیری از سقط جنین مؤثر هستند یا نه. همانطور که گفته شد، هیچ مقداری از هورمون در جلوگیری از سقط با دلایل خاص مانند ناهنجاری های کروموزومی تأثیر نخواهد داشت.

از دست رفتن زودرس بارداری، که تحت عنوان سقط جنین نیز شناخته می‌شود، عموما در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد. برای برخی از زنان و شرکای آنها، سقط جنین‌ها می‌توانند چندین بار رخ دهند، که تحت عنوان سقط مکرر شناخته می‌شوند. در حالی که گاهی اوقات دلایلی برای سقط‌ جنین وجود دارند که پیدا می‌شوند، اغلب هیچ دلایل روشنی را نمی‌توان برای آن یافت. هورمونی به نام پروژسترون، رحم (uterus) را برای دریافت و حمایت از تخم تازه بارورشده در طول بخش ابتدایی بارداری آماده می‌کند. پیشنهاد شده برخی از زنانی که سقط جنین دارند، ممکن است در اوایل بارداری پروژسترون را به اندازه کافی نداشته باشند. مکمل‌یاری این زنان با داروهایی که مانند پروژسترون عمل می‌کنند (اینها پروژستوژن (progestogen) نامیده می‌شوند) به عنوان یک راه احتمالی برای پیشگیری از سقط مکرر پیشنهاد شده است.

از زمان انتشار به‌روزرسانی این مرور در سال 2018، به ما توصیه شد که یک مطالعه (توسط Ismail 2017) در حال حاضر در Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine تحت بررسی است. ما این مطالعه را از «مطالعات وارد شده» به «ویژگی‌های مطالعات در انتظار طبقه‌بندی» منتقل کردیم تا پیامد تحقیقات آن مشخص شود روش های جلوگیری از سقط جنین را می‌دانید؟ دغدغه داشتن اطلاعاتی درباره راه های جلوگیری از سقط جنین را دارید؟ تصمیم به بارداری مجدد دارید اما از تجربه مجدد سقط جنین می‌ترسید؟ نگران اتفاق افتادن مجدد این تجربه تلخ هستید؟ پس اینجایی که هستید درست‌ترین نقطه برای شما است. جایی که به شما اطلاعاتی جامع در رابطه با روش های جلوگیری از سقط جنین مجدد خواهیم داد. تا انتهای این مقاله همراهمان باشید تا جلوی یک تجربه دردناک‌ دیگر را با هم بگیریم.

لیلا بنی نعمتی

من لیلا هستم، خبرنگاری که با نگاهی به آینده، مسائل امروز را تحلیل می‌کنم. در این سایت، با بررسی روندهای اجتماعی و اقتصادی، به دنبال درک بهتر چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی جامعه در آینده هستم.