صدور اجراییه برای چک های قدیمی

صدور اجراییه برای چک های قدیمی یکی از چالش های حقوقی پیچیده است که هم دارندگان و هم صادرکنندگان این اسناد با آن روبرو می شوند. زمانی که چک صادرشده، غیرصیادی باشد، فرآیند وصول حقوقی آن با مقررات و محدودیت های خاصی همراه است که اطلاع دقیق از آن ها می تواند مسیر روشنی را پیش رو قرار دهد. در واقع، بسیاری از دارندگان چک های قدیمی در مسیر وصول با ابهامات و پیچیدگی های حقوقی مواجه می شوند. از سوی دیگر، صادرکنندگان این چک ها نیز باید از حقوق و راه های دفاعی خود آگاه باشند تا بتوانند در صورت لزوم، به اجراییه صادر شده اعتراض کنند یا عملیات اجرایی را متوقف سازند. این مقاله تلاش می کند تا با زبانی شیوا و غیررسمی، این مسیر پر پیچ و خم را برای شما روشن سازد و گام به گام شما را در این تجربه حقوقی همراهی کند.

سفری در دنیای چک های قدیمی: شناخت تفاوت ها و تحولات قانونی

تصور کنید چکی در دست دارید که تاریخ صدور آن به سال ها پیش بازمی گردد، قبل از آنکه نام صیادی بر سر زبان ها بیفتد. اینجاست که سفر ما برای درک صدور اجراییه آغاز می شود. نخستین گام در این مسیر، درک تفاوت های اساسی میان چک های صیادی و غیرصیادی و شناخت تحولات قانونی است که بر هر یک از آن ها حاکم است. این تمایز، کلید فهم فرآیند حقوقی پیش رو است.

چک های صیادی در برابر غیرصیادی: آشنایی با مبانی

تا پیش از سال ۱۳۹۷، چک ها به صورت سنتی و بدون نیاز به ثبت در سامانه یکپارچه بانکی صادر می شدند. این ها همان «چک های قدیمی» یا «غیرصیادی» هستند که در طول سالیان متمادی، بخش بزرگی از مبادلات مالی کشور را شکل داده اند. ویژگی اصلی آن ها، عدم نیاز به ثبت در سامانه ای متمرکز و عدم امکان استعلام لحظه ای اعتبار صادرکننده بود.

اما با اصلاح قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷ و آغاز به کار سامانه صیاد (سامانه یکپارچه الکترونیکی دسته چک)، انقلابی در نظام چک نویسی کشور رخ داد. چک های صیادی با ویژگی هایی همچون درج کد ۱۶ رقمی صیادی، نیاز به ثبت سیستمی هنگام صدور، و قابلیت استعلام اعتبار صادرکننده، به بازار آمدند. هدف از این تغییرات، افزایش اعتبار چک، کاهش آمار چک های برگشتی و تسهیل فرآیند وصول مطالبات بود.

بنابراین، تفاوت اصلی در نحوه صدور، ثبت و پیگیری این دو نوع چک است. در حالی که چک های صیادی از پشتیبانی یک سامانه متمرکز بهره مند هستند و فرآیند اجراییه آن ها به مراتب ساده تر شده است، چک های غیرصیادی هنوز باید از مسیرهای حقوقی سنتی تری عبور کنند.

تحولات قانون صدور چک و تاثیر آن بر گذشته

قانون صدور چک (مصوب ۱۳۵۵) بارها دچار اصلاحات شده است، اما مهم ترین و اثرگذارترین آن ها، اصلاحات سال ۱۳۹۷ بود که رویکرد کاملاً جدیدی را در قبال اجراییه چک ها اتخاذ کرد. این قانون، به خصوص با اضافه شدن ماده ۲۳ و ماده ۲۱ مکرر، سعی در تسریع و تسهیل وصول مطالبات از طریق چک داشت.

ماده ۲۳ قانون اصلاحی، امکان صدور اجراییه مستقیم از دادگاه را برای چک های جدید (با شرایط خاص) فراهم آورد و ماده ۲۱ مکرر نیز به موضوع مهلت های اقدام برای چک ها پرداخت. این تغییرات، هرچند عمدتاً برای چک های صیادی طراحی شده بودند، اما سایه خود را بر وضعیت حقوقی چک های قدیمی نیز افکندند و ابهامات زیادی را ایجاد کردند. در ادامه به این ابهامات و راه حل های حقوقی آن ها عمیق تر خواهیم پرداخت تا شما به عنوان دارنده یا صادرکننده چک قدیمی، دقیقاً بدانید در چه موقعیتی قرار دارید.

گام نخست در وصول: شرایط صدور اجراییه برای چک های قدیمی

وقتی چشمتان به چک قدیمی برگشتی می خورد، اولین سوالی که در ذهنتان شکل می گیرد این است: آیا اصلا می توانم برای این چک اجراییه بگیرم؟ پاسخ به این سوال، یک بله یا خیر مطلق نیست و نیازمند بررسی دقیق شرایط است. این بخش از مقاله، شما را در این بررسی دقیق همراهی می کند تا با آگاهی کامل، گام در مسیر وصول بگذارید.

اهمیت گواهی عدم پرداخت و کد رهگیری

برای هر نوع چکی، چه قدیمی و چه جدید، شرط اولیه برای اقدام قانونی، دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک محال علیه است. این گواهی به منزله اثبات برگشت خوردن چک است و بدون آن، هیچ دعوای حقوقی یا درخواستی برای صدور اجراییه راه به جایی نمی برد.

اما نکته مهم تر در خصوص چک های قدیمی، بحث کد رهگیری است. بر اساس مواد ۴ و ۵ قانون صدور چک، گواهی عدم پرداخت برای چک های صادر شده از سال ۱۳۹۷ به بعد، باید دارای کد رهگیری باشد که اطلاعات مربوط به برگشت چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت شده است. سوال اینجاست که آیا این شرط برای چک های قدیمی تر نیز لازم است؟

از نظر حقوقی، برای چک های قدیمی که پیش از تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۷ صادر شده اند و گواهی عدم پرداخت آن ها نیز قبل از این تاریخ دریافت شده، نیازی به کد رهگیری نیست. اما اگر چک قدیمی باشد اما گواهی عدم پرداخت آن پس از تاریخ مذکور صادر شده باشد، بانک ها موظف به درج کد رهگیری هستند. با این حال، حتی اگر چک قدیمی فاقد کد رهگیری باشد (مثلا به دلیل برگشت خوردن قبل از اجرای قانون جدید)، این موضوع به تنهایی مانع از اقدام حقوقی نخواهد بود، بلکه مسیر وصول را از صدور اجراییه مستقیم، به سمت طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سوق می دهد. این تمایز بسیار مهم است و بر انتخاب راهکار شما تاثیرگذار خواهد بود.

محدودیت های زمانی و ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک

محدودیت های زمانی یکی از پیچیده ترین و بحث برانگیزترین جنبه ها در مورد چک های قدیمی است. ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک (الحاقی ۱۳۹۷ و اصلاحی ۱۳۹۹)، دارنده چک را مکلف می کند که ظرف مهلت مشخصی برای وصول وجه آن اقدام کند. این ماده می گوید: دارنده چک می تواند پس از گذشت دو سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، از دادگاه صالح درخواست صدور اجراییه نماید.

تبصره ۱ این ماده که در تاریخ ۲۹/۱/۱۴۰۰ اصلاح شد، بیان می کند: در خصوص چک هایی که پس از پایان اسفند ماه سال ۱۳۹۹ صادر گردیده اند و فاقد اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد باشند، امکان صدور گواهی عدم پرداخت و صدور اجراییه فراهم نیست.

دقت در اینجا بسیار ضروری است: مهلت دوساله ماده ۲۱ مکرر، مربوط به چک هایی است که *پس از اصلاحیه ۱۳۹۷* صادر شده اند، اما هنوز الزام به ثبت در سامانه صیاد برای آن ها به طور کامل اجرایی نشده بود. به عبارت دیگر، این مهلت برای نوع خاصی از چک های نیمه قدیمی یا انتقالی است که در یک دوره زمانی خاص (از ۱۳ آبان ۱۳۹۷ تا پایان اسفند ۱۳۹۹) صادر شده اند. اگر شما چکی از این دوره در دست دارید و ظرف دو سال از اسفند ۱۳۹۹ اقدام نکرده باشید، امکان صدور اجراییه برای آن از بین رفته و تنها راه، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه خواهد بود.

اما برای چک هایی که قبل از ۱۳ آبان ۱۳۹۷ صادر شده اند، عموماً این مهلت دوساله ماده ۲۱ مکرر، اعمال نمی شود و مسیر حقوقی آن ها متفاوت است که در بخش بعدی به آن می پردازیم.

رمزگشایی از ماده ۲۳: صدور اجراییه مستقیم و چالش های آن

ماده ۲۳ قانون اصلاحی صدور چک، به عنوان یکی از مهم ترین تحولات قانونی، امیدهای زیادی را برای دارندگان چک ها جهت وصول سریع مطالبات از طریق صدور اجراییه مستقیم ایجاد کرد. اما آیا این ماده، همانند یک عصای جادویی، شامل حال تمام چک های قدیمی نیز می شود؟ بیایید با هم به رمزگشایی از این ماده بپردازیم تا مسیر حقوقی دقیق را بیابیم.

تشریح ماده ۲۳: چه شرایطی برای صدور اجراییه مستقیم از طریق دادگاه وجود دارد؟

ماده ۲۳ قانون صدور چک مقرر می دارد: دارنده چک می تواند بدون رجوع به محاکم قضایی، با مراجعه به اجرای احکام دادگستری، درخواست صدور اجراییه نماید. اما این تسهیلات دارای شرایطی است:

1. چک باید به دلیل عدم موجودی یا کسر موجودی برگشت خورده باشد.
2. گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محال علیه صادر شده باشد.
3. دارنده چک باید ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک، گواهی عدم پرداخت را دریافت کرده باشد.
4. و مهم تر از همه، این تسهیلات عمدتاً برای چک هایی است که پس از لازم الاجرا شدن این قانون (یعنی ۱۳ آبان ۱۳۹۷) صادر شده اند و دارای ویژگی های خاصی هستند.

اگر چک شما تمام این شرایط را داشته باشد، یعنی پس از ۱۳ آبان ۱۳۹۷ صادر شده، برگشت خورده و گواهی عدم پرداخت را در مهلت قانونی دریافت کرده اید، می توانید به طور مستقیم از طریق دادگاه، درخواست صدور اجراییه کنید. این فرآیند، نیاز به طی مراحل طولانی دادرسی را از بین می برد و سرعت وصول را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.

چک های قبل از ۱۳ آبان ۱۳۹۷: خارج از شمول ماده ۲۳

یک نکته بسیار مهم که می تواند سرنوشت پرونده شما را تغییر دهد، این است که تسهیلات ماده ۲۳ قانون صدور چک، شامل چک هایی که قبل از تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۷ صادر شده اند، نمی شود. این یعنی اگر شما دارنده یک چک قدیمی تر از این تاریخ هستید، نمی توانید مستقیماً از طریق این ماده درخواست اجراییه کنید. دلیل این موضوع، عدم شمول قانون جدید بر گذشته است، مگر اینکه قانونگذار صراحتاً خلاف آن را بیان کند.

درک این نکته که ماده ۲۳ قانون صدور چک تنها شامل چک هایی می شود که پس از تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۷ صادر شده اند، برای دارندگان و صادرکنندگان چک های قدیمی حیاتی است و مسیر حقوقی را به کلی تغییر می دهد.

برای این دسته از چک های بسیار قدیمی تر، راهکار حقوقی شما، طرح دعوای مطالبه وجه در دادگاه های حقوقی است. این فرآیند، مستلزم تقدیم دادخواست، تشکیل جلسه دادرسی، اثبات دین و در نهایت، صدور حکم قطعی است که پس از آن می توانید درخواست صدور اجراییه کنید. این مسیر، طبیعتاً زمان برتر خواهد بود.

نظریه اداره کل حقوقی قوه قضاییه: تبیین یک ابهام

پیچیدگی های حقوقی مربوط به چک های قدیمی به حدی است که حتی مراجع رسمی نیز نیاز به تبیین و شفاف سازی دارند. نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۶۹۹ مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۱۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه، یکی از همین تلاش ها برای روشن کردن ابهامات است.

این نظریه به وضوح بیان می کند که اگر چکی با رعایت تبصره یک ماده ۲۱ مکرر (یعنی اگر از دسته چک های ارائه شده پس از پایان اسفند ماه ۱۳۹۹ صادر شده باشد اما هنوز صیادی نشده باشد) و سایر شرایط لازم، اجراییه آن صادر شده باشد، این اقدام قانونی است و ایرادی بر آن وارد نیست. این نظریه به نوعی تایید می کند که عدم صیادی بودن چک به تنهایی، لزوماً مانع از صدور اجراییه نیست، بلکه تاریخ صدور چک و زمان صدور گواهی عدم پرداخت، عوامل تعیین کننده هستند.

در واقع، این نظریه بر این موضوع تاکید دارد که چک های صادر شده در بازه زمانی ۱۳ آبان ۱۳۹۷ تا پایان اسفند ۱۳۹۹ که دارای کد رهگیری هستند و گواهی عدم پرداخت برای آن ها صادر شده، مشمول ماده ۲۳ بوده و می توان برای آن ها اجراییه مستقیم صادر کرد. این تبیین به دارندگان این دسته از چک ها اطمینان می دهد که مسیر قانونی صحیحی را دنبال می کنند.

نقشه راه: فرآیند گام به گام صدور اجراییه برای چک های قدیمی

پس از درک مبانی قانونی، حال زمان آن رسیده که به جنبه های عملی ماجرا بپردازیم. تصور کنید که تصمیم خود را برای صدور اجراییه برای چک قدیمی خود گرفته اید. این بخش به شما کمک می کند تا با یک نقشه راه مشخص، گام به گام این مسیر را طی کنید و از هر گونه سردرگمی احتمالی جلوگیری نمایید.

مقدمات و جمع آوری مدارک لازم

قبل از هر اقدامی، لازم است مدارک مورد نیاز را به دقت جمع آوری و آماده کنید. این مرحله، سنگ بنای موفقیت در فرآیند حقوقی شماست:

• چک برگشتی: اصل لاشه چک برگشتی که مهم ترین مدرک شماست.
• گواهی عدم پرداخت با کد رهگیری: این گواهی از بانک محال علیه دریافت شده و همانطور که قبلاً اشاره شد، برای چک های پس از ۱۳ آبان ۱۳۹۷ باید دارای کد رهگیری باشد. اگر چک بسیار قدیمی تر است و قبل از این تاریخ برگشت خورده، ممکن است کد رهگیری نداشته باشد که در این صورت مسیر حقوقی متفاوتی را باید در پیش گرفت.
• مدارک شناسایی دارنده چک: کارت ملی، شناسنامه و در صورت نیاز، مدارک مربوط به نمایندگی قانونی (وکالت نامه یا وکالت نامه شرکت).
• در صورت وجود، دلایل و مستندات مربوط به بدهی: هرگونه قرارداد، رسید یا مدرک دیگری که رابطه تجاری یا مالی پشت صدور چک را اثبات می کند، می تواند در تقویت پرونده شما مفید باشد.

تعیین مرجع صالح: دادگاه حقوقی

همانطور که پیش تر بحث شد، برای چک های قدیمی (بسته به تاریخ صدور)، مرجع صالح برای صدور اجراییه یا رسیدگی به دعوای مطالبه وجه، دادگاه حقوقی است. شما باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سپس ارجاع به دادگاه صالح (که معمولاً دادگاهی است که محل اقامت خوانده یا محل صدور چک در حوزه قضایی آن قرار دارد)، درخواست خود را مطرح کنید.

مسیر درخواست تا صدور اجراییه

فرآیند درخواست و صدور اجراییه، شامل مراحل زیر است:

1. تقدیم دادخواست/درخواست: شما باید یک درخواست صدور اجراییه (اگر چک مشمول ماده ۲۳ باشد) یا دادخواست مطالبه وجه (اگر چک مشمول ماده ۲۳ نباشد) را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید.
2. بررسی توسط دادگاه: پس از ثبت، پرونده شما به یکی از شعب دادگاه حقوقی ارجاع داده می شود. قاضی مربوطه، مدارک و شرایط را بررسی می کند.
3. صدور اجراییه (در صورت احراز شرایط): اگر شرایط لازم برای صدور اجراییه مستقیم (ماده ۲۳) احراز شود، دادگاه دستور به صدور اجراییه می دهد. این اجراییه به اداره اجرای احکام دادگستری ارسال می شود تا برای توقیف اموال و وصول وجه اقدام کند.
4. صدور حکم (در صورت طرح دعوای مطالبه وجه): اگر مسیر شما طرح دعوای مطالبه وجه باشد، پس از برگزاری جلسات دادرسی و رسیدگی قضایی، در صورت اثبات دعوا، حکم به نفع شما صادر می شود. پس از قطعی شدن این حکم، می توانید درخواست صدور اجراییه بر مبنای حکم دادگاه را ارائه دهید.

این فرآیند، بسته به پیچیدگی پرونده و حجم کاری دادگاه، ممکن است زمان بر باشد. صبر و پیگیری مداوم در این مرحله بسیار حائز اهمیت است.

دفاع از حقوق: اعتراض و ابطال اجراییه چک های قدیمی

صدور اجراییه تنها یک روی سکه است؛ روی دیگر، حق دفاع و اعتراض صادرکننده چک است. اگر شما صادرکننده یک چک قدیمی هستید و با اجراییه مواجه شده اید، این بخش نقشه راه شما برای دفاع از حقوق تان است. درک شرایط اعتراض و ابطال اجراییه می تواند شما را از پرداخت ناروا یا توقیف بی مورد اموال نجات دهد.

دلایلی برای ابطال اجراییه: چه زمانی می توان اعتراض کرد؟

صادرکننده چک حق دارد در صورت وجود دلایل قانونی، به اجراییه صادره اعتراض کند. این اعتراض می تواند منجر به توقف عملیات اجرایی یا حتی ابطال اجراییه شود. برخی از مهم ترین دلایل قانونی برای اعتراض و ابطال اجراییه عبارتند از:

• مشروط بودن چک یا بابت تضمین: اگر بتوانید اثبات کنید که چک به صورت مشروط صادر شده یا صرفاً برای تضمین یک قرارداد یا تعهد بوده و شرط آن محقق نشده یا تضمین آن مورد استفاده قرار نگرفته است، می توانید به اجراییه اعتراض کنید.
• تحصیل چک از طریق مجرمانه: اگر چک از طریق سرقت، کلاهبرداری، جعل یا سایر جرایم به دست دارنده رسیده باشد، می توان با اثبات این موضوع، اجراییه را ابطال کرد.
• عدم رعایت شرایط قانونی صدور اجراییه: همانطور که قبلاً اشاره شد، اگر اجراییه برای چکی صادر شده باشد که مشمول ماده ۲۳ قانون صدور چک نیست (مثلاً چک های قبل از ۱۳ آبان ۱۳۹۷)، می توان به دلیل عدم رعایت شرایط قانونی، درخواست ابطال اجراییه را مطرح کرد.
• پرداخت وجه چک: اگر وجه چک به هر دلیلی (نقدی، حواله بانکی، تهاتر) پرداخت شده و شما رسید یا مدرکی دال بر پرداخت دارید، می توانید با ارائه آن، به اجراییه اعتراض کنید.
• دستور عدم پرداخت از سوی صادرکننده: در موارد خاص مانند مفقود شدن چک یا سرقت آن، صادرکننده می تواند دستور عدم پرداخت دهد. اگر پس از دستور عدم پرداخت، اجراییه صادر شده باشد، قابل اعتراض است.

نقش دادگاه در توقف عملیات اجرایی

قسمت اخیر ماده ۲۳ قانون صدور چک، این اختیار را به مرجع قضایی رسیدگی کننده می دهد که در صورت اقامه دعوا از سوی صادرکننده (با دلایلی مانند مشروط بودن یا بابت تضمین بودن چک)، قرار توقف عملیات اجرایی را صادر کند. این قرار، یک دستور موقت است که عملیات اجرایی را تا زمان رسیدگی نهایی به دعوای اصلی متوقف می کند.

صادرکننده چک حق دارد با اثبات دلایل قانونی، مانند مشروط بودن چک یا صدور آن بابت تضمین، درخواست توقف عملیات اجرایی را از دادگاه مطالبه کند و این مسیر می تواند فرآیند وصول را متوقف سازد.

صادرکننده باید برای دریافت این قرار، دادخواست اصلی خود (مثلاً دادخواست اثبات مشروط بودن چک) را به دادگاه ارائه دهد و همزمان، درخواست توقف عملیات اجرایی را نیز مطرح کند. دادگاه پس از بررسی دلایل و احراز فوریت و احتمال ورود ضرر جبران ناپذیر به صادرکننده، می تواند قرار توقف را صادر کند.

ابطال اجراییه: فرجام یک دعوا

اگر در نهایت، ادعای صادرکننده چک در دادگاه (مثلاً مشروط بودن چک یا پرداخت وجه آن) به موجب حکم قطعی اثبات شود، آنگاه دادگاه صادرکننده اجراییه، بر اساس ذیل ماده ۲۳ قانون صدور چک و ماده ۱۱ قانون اجرای احکام مدنی (مصوب ۱۳۵۶)، می تواند اجراییه را ابطال یا عملیات اجرایی را الغا کند. این ابطال می تواند هم به صورت خودکار توسط دادگاه و هم به درخواست صادرکننده چک صورت گیرد.

نکته مهم این است که دعوای مستقل ابطال اجراییه در بسیاری از موارد منتفی است. یعنی معمولاً صادرکننده به جای طرح یک دعوای جداگانه برای ابطال اجراییه، همان دعوای اصلی خود (مثل اثبات بی اعتباری چک) را مطرح می کند و در کنار آن، درخواست توقف عملیات اجرایی را می دهد. اگر در دعوای اصلی حق با او تشخیص داده شود، خود به خود اجراییه ابطال می شود. البته در مواردی که اجراییه از اساس به صورت غیرقانونی صادر شده باشد (مثلاً برای چک های قبل از ۱۳ آبان ۱۳۹۷)، ممکن است مرجع صادرکننده اجراییه، رأساً آن را ابطال کند.

تجربه نشان داده که تفاوت میان قرار توقف عملیات اجرایی و دعوای ابطال اجراییه، نکته ای کلیدی است که در بسیاری از پرونده ها می تواند مسیر حقوقی را به کلی تغییر دهد و نیازمند دقت نظر ویژه است.

همچنین، در صورتی که دادگاه قرار رد درخواست اجراییه صادر کند (مثلاً به دلیل عدم شمول ماده ۲۳)، این قرار قابلیت تجدیدنظرخواهی دارد و صادرکننده می تواند نسبت به آن اعتراض کند. درک این تفاوت ها و مسیرهای حقوقی، کلید موفقیت در دفاع از حقوق شماست.

توصیه های پایانی: گام های هوشمندانه در مواجهه با چک های قدیمی

در پایان این سفر حقوقی در دنیای چک های قدیمی، امیدواریم اکنون دیدگاهی روشن تر و جامع تر نسبت به فرآیندهای صدور اجراییه و اعتراض به آن داشته باشید. این موضوع، پر از جزئیات و ظرایف قانونی است که می تواند سرنوشت مالی شما را تحت تأثیر قرار دهد. برای اینکه در این مسیر با کمترین چالش مواجه شوید و بهترین نتایج را به دست آورید، چند توصیه کلیدی و کاربردی را در اینجا مرور می کنیم.

برای دارندگان چک های قدیمی:

1. بررسی دقیق تاریخ صدور: نخستین گام، تطبیق تاریخ صدور چک با تاریخ های کلیدی قانون (۱۳ آبان ۱۳۹۷ و پایان اسفند ۱۳۹۹) است. این تاریخ ها تعیین کننده مسیر حقوقی شما هستند.
2. دریافت گواهی عدم پرداخت با دقت: حتماً از بانک بخواهید که گواهی عدم پرداخت را با تمام جزئیات لازم و در صورت لزوم با کد رهگیری صادر کند. هرگونه نقص در این گواهی می تواند فرآیند را طولانی تر کند.
3. عدم تعلل: هرچند که مهلت دوساله ماده ۲۱ مکرر برای تمام چک های قدیمی اعمال نمی شود، اما در مسائل حقوقی، زمان عامل بسیار مهمی است. هرچه سریع تر برای وصول مطالبات خود اقدام کنید، شانس موفقیت تان بیشتر خواهد بود.
4. تهیه مستندات: تمامی مدارک مربوط به چک، گواهی عدم پرداخت، و هرگونه سندی که بدهی را اثبات کند، به دقت بایگانی و آماده کنید.

برای صادرکنندگان چک های قدیمی:

1. حفظ مستندات پرداخت: اگر وجه چک را پرداخت کرده اید، حتماً رسید یا هرگونه مدرک دال بر پرداخت را به دقت نگهداری کنید. این مدارک، اصلی ترین ابزار دفاعی شما هستند.
2. بررسی صحت اجراییه: در صورت دریافت اجراییه، فوراً آن را از نظر رعایت شرایط قانونی (به خصوص تاریخ صدور چک و شمول ماده ۲۳) بررسی کنید.
3. اقدام به موقع: در صورت وجود دلایل قانونی برای اعتراض یا ابطال اجراییه، بلافاصله و در مهلت های قانونی اقدام کنید. تعلل در این زمینه می تواند به از دست رفتن حقوق شما منجر شود.
4. آگاهی از حقوق خود: به یاد داشته باشید که شما حق دفاع از خود را دارید. با شناخت دلایل قانونی مانند مشروط بودن چک یا تحصیل آن از طریق مجرمانه، می توانید مسیر حقوقی را به نفع خود تغییر دهید.

در نهایت، پیچیدگی های حقوقی مربوط به صدور اجراییه برای چک های قدیمی، ایجاب می کند که پیش از هرگونه اقدام، حتماً با یک وکیل متخصص در امور بانکی و چک مشورت کنید. یک وکیل با تجربه می تواند با توجه به جزئیات پرونده شما، بهترین و کوتاه ترین مسیر حقوقی را به شما نشان دهد و از بروز خطاهای احتمالی جلوگیری کند. این گام هوشمندانه، سرمایه گذاری برای حفظ حقوق و دارایی های شماست. با آگاهی و اقدام صحیح، می توانید با اطمینان خاطر بیشتری در این مسیر گام بردارید.