آیا حمله به رفح آخرین میخ بر تابوت کمپ دیوید خواهد بود؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنلاین ایران تودی، بنیامین نتانیاهو بار دیگر بر لزوم عملیات نظامی زمینی در شهر رفح، در جنوبی‌ترین بخش غزه، جایی که حدود ۱.۴ آواره را در خود جای داده تأکید کرده است، همزمان بسیاری کشورها از مصر تا عربستان سعودی و آمریکا و فرانسه در خصوص این حمله هشدار می‌دهند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس روز گذشته به نقل از مقامات مصری و دیپلمات‌های غربی نوشت که اگر اسرائیل بخواهد نظامیان خود را وارد شهر رفح کند، مصر پیمان کمپ دیوید را به حالت تعلیق درخواهد آورد.

در این میان دو منبع امنیتی مصری نیز به شبکه الجزیره گفته‌اند که قاهره حدود ۴۰ تانک و نفربر را در شمال شرق سینا طی دو هفته گذشته مستقر کرده است تا خود را برای هرگونه تحولی که منجر به ورود سیل آوارگان از غزه به خاک مصر شود، آماده کنند.

تا این جای کار نشانه‌ای از اینکه اسرائیل هشدارهای مصر را جدی گرفته باشد، در دست نیست، بلکه بنیامین نتانیاهو روز گذشته بار دیگر گفت که اسرائیل چاره‌ای جز ورود نظامی به رفح ندارد

نتانیاهو، در اظهاراتی به شبکه آمریکایی «ای‌بی‌سی نیوز» گفت: «کسانی که به ما در خصوص ورود به رفح هشدار می‌دهند، عملا به ما می‌گویند که باید جنگ را ببازیم و حماس را در آنجا رها کنیم». او در خصوص نگرانی‌ها از کشتار جمعیت انبوه غیرنظامیان شهر نیز ادعا کرد نیروهای اسرائیلی «با تضمین عبور ایمن اهالی غیرنظامی برای خروج از رفح»، وارد این شهر واقع در جنوب نوار غزه خواهند شد.

جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اما در پاسخ نتانیاهو گفت که او از طرحی برای عبور غیرنظامیان سخن می‌گوید، اما اشاره‌ای به اینکه آن‌ها باید به کجا بروند، نمی‌کند.

به نظر می‌رسد منظور نتانیاهو از عبور اهالی رفح، گسیل آن‌ها به سمت خاک مصر است، اتفاقی که مقامات مصری را در وضعیت پیچیده‌ای قرار خواهد داد.

اما در سایه اصرار اسرائیل برای عملیات در شهر رفح، این سؤال مطرح است جدیت دولت مصر در خصوص تعلیق پیمان کمپ دیوید تا چه حد است؟ توافقی که نماد سازش با اسرائیل محسوب می‌شود و اولین اقدامی است که اتحاد اعراب در مقابل اسرائیل را بر هم زد.

پیمان کمپ دیوید

پیمان کمپ دیوید در ۲۶ شهریور ۱۳۵۷ (۱۷ سپتامبر ۱۹۷۸) میان «انور سادات» رئیس‌جمهور مصر و «مناخم بگین» نخست‌وزیر اسرائیل در واشنگتن و با حضور «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور وقت آمریکا امضا شد و قاهره موجودیت اسرائیل را در قبال خروج نظامیان این رژیم از صحرای سینا به رسمیت شناخت.

در متن این پیمان تصریح شده بود که «در خصوص یک سری ترتیبات امنیتی از جمله مناطق دارای محدودیت‌های تسلیحاتی، استقرار نیروهای سازمان ملل و ناظران سازمان ملل توافق شده است». جزئیات این توافق نیز در یک پروتکل الحاقی آمده است.

طبق این پروتکل الحاقی، شبه جزیره سینا به سه بخش الف؛ ب و ج تقسیم شده و ارتش مصر در خصوص میزان و مقدار حضور نظامی در بخش ج با محدودیت‌هایی مواجه است، همین محدودیت بود که باعث شد تروریست‌های داعش و دیگر گروههای مسلح طی یک دهه اخیر مجال زیادی برای فعالیت در شبه جزیره سینا داشته باشند.

اما اگر مصر بخواهد تهدیدات خود را عملی کرده و کمپ دیوید را به حالت تعلیق در آورد، این موضوع می تواند اثراتی هم برای اسرائیل و هم برای خود مصر داشته باشد؛ در خصوص اسرائیل باید گفت که این پیمان در آن برهه موجب شد تا خیال تل آویو از بابت مرزهای جنوبی راحت شده و تمرکز خود را به مرزهای شمالی با لبنان و سوریه متمرکز کند، اکنون در صورت تعلیق پیمان، اسرائیل مجبور است بخشی از توان و نظامیان خود را معطوف به مرز مصر کند.

علاوه بر این پیمان کمپ دیوید یک جنبه نمادین از فائق آمدن اسرائیل به تهدیدات منطقه‌ای حول خود در آن برهه داشت، پیمانی که پس از آن توافق «وادی عربه» میان اردن و اسرائیل پیش آمد و به مرور از شدت و حدت مخالفت دولت‌های عربی با اسرائیل کاست تا کنون که امارات و بحرین و مغرب و تا حدی سودان به توافقات سازش پیوسته‌اند و عربستان سعودی نیز که مدت‌هاست روابط غیر رسمی با تل آویو دارد، تعلیق توافق کمپ دیوید چه بسا که بتواند نه تنها جلوی توافق بیشتر سازش را بگیرد، بلکه به شکل دومینو‌وار دیگر کشورهای سازشگر عربی را نیز به سمت تعلیق توافقات بکشاند.

از سوی دیگر تعلیق پیمان کمپ دیوید، تبعاتی نیز برای مصر خواهد داشت که می‌تواند موجب قطع کمک‌های آمریکا به قاهره شود، آن هم در شرایطی که تورم و کمبود ارز اقتصاد مصر را با بحران مواجه کرده است.

_{مرز رفح و شبه جزیره سینا. محور فلادلفیا که به عنوان منطقه حائل میان غزه و مصر عمل می‌کند و اسرائیل قصد دارد کنترل این محور را در دست بگیرد.}

ماهیت تهدیدات مصر

مصر بیش از هر کشور دیگری خود را در معرض تبعات جنگ غزه می‌بیند، ورود صدها هزار پناهجو از غزه به خاک این کشور چیزی نیست که اقتصاد ضعیف و بحران‌زده مصر بتواند با آن مواجه شود؛ قاهره به خوبی متوجه تبعات اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و سیاسی چنین رویدادی است.

از سوی دیگر مصر پس از چند دوره سیاست تقابل با اسرائیل و غرب پس از جمال عبدالناصر، تغییر جبهه داده و خود را در دایره متحدین غرب می‌بیند و به نظر نمی‌رسد اراده و خواست آن‌چنانی برای خروج از این منظومه در میان رهبران مصر وجود داشته باشد، حتی در دوره یک ساله مرحوم «محمد مرسی» رئیس‌جمهور اخوانی مصر نیز سخنی درباره خروج از پیمان کمپ دیوید به میان نیامد.

در این میان مقامات مصر تا جایی که می‌توانند تلاش دارند با ابزار تهدید و استمداد از واشنگتن جلوی فاجعه را بگیرند. حتی عبدالفتاح السیسی در همان روزهای ابتدایی جنگ در ۲۶ آنلاین در کنفرانس خبری مشترک با «اولاف شولتز» گفت که کوچ اجباری ساکنان غزه به صحرای سینا به منزله «اعلان جنگ» علیه مصر است.

در جمع بندی این گزارش، باید گفت بعید نیست در صورت حمله اسرائیل به رفح و ورود سیل آوارگان به صحرای سینا، مصر پیمان کمپ دیوید را به حالت تعلیق در آورد و بر خلاف متن معاهده، ارتش خود را در مرز با غزه مستقر کند تا حداقل بتواند جمعیت پناهندگان را کنترل کند. اما اینکه قاهره علیه اسرائیل اعلان جنگ کند، احتمال نزدیک به صفر دارد، هرچند در میان تحولات سریع منطقه هیچ احتمالی را نباید صفر دانست.

پایان پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید