نحوه قسط بندی مهریه عندالمطالبه

در این مقاله آشنا میشوید با: شرایط قسطی کردن مهریه، مهریه چیست؟، شرایط پرداخت مهریه در دوران عقد، تقسیط مهریه (قسطی کردن مهریه)، علت تقسیط مهریه، اعسار و قسط بندی مهریه در طلاق توافقی، قسط بندی مهریه توسط دادگاه، مستثنیات دین چه مواردی را شامل می شود؟، نحوه تقسیط مهریه به چه صورت است؟، انواع اقساط مهریه، اعتراض به اقساط مهریه، مجازات عدم پرداخت اقساط مهریه، اقساط مهریه افراد کارمند، اقساط مهریه برای افراد بیکار، مدارک مورد نیاز برای ارائه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه، روند رسیدگی به اعسار از پرداخت مهریه چگونه است؟، تعدیل میزان اقساط مهریه چیست؟

مهریه حقوق مالی زوجه است که هنگام عقد معین می‌شود. از قدیم الایام تا به امروز، در برخی کشورها، به ویژه کشورهای مسلمان سنت مهریه وجود داشته است. بر طبق این سنت، در زمان جاری شدن عقد و قبول ازدواج از سمت زوجه، مهریه‌ای برای او در نظر گرفته می‌شود.در کشور ما نیز، هنگام وقوع عقد نکاح دائم یا موقت، با توافق طرفین ازدواج در مورد نوع و میزان، مهریه معین و مشخصی برای زن در نظر گرفته می‌شود.

شرایط پرداخت مهریه در دوران عقد

براساس قانون مهریه، در صورتی که در دوران عقد اتفاق بیفتد زن باز هم می‌تواند از حق مهریه استفاده کند. اما میزان تعلق مهریه در دوران عقد بستگی به وجود یا عدم وجود رابطه زناشویی مابین زوجین دارد.بنابراین، مهریه دختر باکره نیمی از مهریه خواهد بود. در غیر این‌ صورت، کل مهریه متعلق به او است و می‌تواند دادخواست مطالبه آن را به دادگاه بدهد.

تقسیط مهریه (قسطی کردن مهریه)

تقسیط مهریه به معنای آن است که مهریه زن تبدیل به اقساط می‌شود و میزان این اقساط نیز بر اساس اینکه توانایی مالی مرد چقدر است و هزینه‌ های زندگی‌ خود و خانواده‌اش و همچنین میزان درآمدی که در ماه دارد تعیین خواهد شد.به بیان بهتر میزان اقساط مهریه باید به میزانی تعیین گردد که مرد توانایی پرداخت آن را داشته باشد.

به طور کلی مهریه از جمله حقوق قانونی زن است. به عبارت دیگر مالی است که در زمان عقد زوج متعهد به پرداخت آن می شود که این مال می تواند به صورت پول نقد، سکه، طلا، اموال منقول و غیر منقول باشد.

بنابراین یکی از مسائلی که پس از جدایی زوجین از یکدیگر جزو دغدغه اصلی آنان تبدیل شده است بحث و نحوه پرداخت آن است که در ادامه مقاله به شرح این موضوع می‌پردازیم.  گاهی اوقات یک مشاوره حقوقی از یک مشاور جوان در یک موضوع مشخص برای شما بهره وری بیشتری به همراه دارد.

گاهی ممکن است زوج توانایی پرداخت مهریه به صورت یک جا را نداشته باشد در این صورت ناچار به تقسیط مهریه می شود. در این صورت زوج می تواند گاهی به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهربه که اصطلاحا اعسار از پرداخت مهریه نامیده می شود از تقاضای قسط بندی مهریه کند تا بتواند طی قسط های معینی مهریه را به زوجه بپردازد.

اما توجه کنید که در قوانین مرتبط با مهریه و نحوه تقسیط مهریه، هبچ گونه میزان و ملاکی برای اقساط مهریه معین نشده است بلکه اختیار تعیین آن کاملا به قاضی رسیدگی کننده پرونده محول شده است.

به عبارت دیگر این قاضی است که با توجه به مهریه و میزان آن، شرایط مالی زوج و دفاعیات زوجه، نحوه قسط بندی مهریه و میزان پیش قسط مهریه را تعیین می‌نماید.

اعسار و قسط بندی مهریه در طلاق توافقی

در ملاک برای دادگاه خانواده توافق طرفین است در این صورت زوج و زوجه که متقاضی طلاق هستند می‌توانند در خصوص مهریه و پرداخت آن هر گونه توافقی با یکدیگر داشته باشند.

برای مثال می تواند توافق کنند که مهریه در قبال طلاق بخشیده شود و یا مهریه تمام و کمال پرداخت گردد و یا قسمتی از آن را زوجه دریافت نماید. در نهایت در توافق بین زوجین محدودیتی برای اعمال هر یک از این ها وجود نخواهد داشت بلکه آن چیزی که برای دادگاه حائز اهمیت است همین توافق زوجین می باشد.

قسط بندی مهریه توسط دادگاه

بعد از آنکه زنی مهریه اش را مطالبه کند سه حالت قابل تصور است اول آن که مرد توان مالی داشته و مهریه را می پردازد دوم آن که توان پرداخت تنها قسمتی از مهریه را داشته و سوم آن که توان پرداخت مهریه را ندارد . حالت اول در بحث ما نمی گنجد و قسط بندی مهریه در حالت دوم و سوم مطرح می شود در واقع زمانی مهریه توسط دادگاه قسط بندی می شود که زوج توان پرداخت نداشته و به اصطلاح معسر باشد.

اگر بخواهیم یک تعریف ساده در مورد معسر ارائه کنیم باید بگوییم معسر کسی است که به دلیل نداشتن مال و دارایی به غیر از مستثنیات دین یا در دسترس نبودن آن توانایی پرداخت بدهی های خود را ندارد.

زمانی که دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند، زوج (شوهر) تا 30 روز فرصت دارد که دادخواست اعسار خود از پرداخت مهریه را تقدیم دادگاه کند.در صورتی که زوج ظرف 30 روز دادخواست اعسار خود را تقدیم دادگاه کرده باشد، تا زمان تعیین تکلیف و رسیدگی به دادخواست اعسار بابت مهریه جلب نخواهد شد، در غیر این صورت امکان جلب او وجود دارد.

اگر دادخواست اعسار توسط دادگاه پذیرفته شود به تناسب وضعیت مالی زوج، یک پیش قسط و اقساط ماهیانه یا چند ماهه برای پرداخت مهریه مشخص می گردد.البته پیش قسط و اقساط باید به صورت منظم و کامل پرداخت شود وگرنه امکان جریمه و جلب مدیون وجود دارد.

مستثنیات دین چه مواردی را شامل می شود؟

نکته مهمی که در مورد اعسار وجود دارد آن است که امکان توقیف مستثنیات دین برای پرداخت مهریه وجود ندارد.طبق ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: مستثنیات دین صرفا شامل موارد زیر است:

الف) منزل مسکونی که عرفا در شان محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.

ب) اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.

ج) آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می شود.

د) کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها.

هـ) وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آن ها و افراد تحت تکفلشان لازم است.

و) تلفن مورد نیاز مدیون.

ز) مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر این که پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد .

موارد بالا جزو مستثنیات دین محسوب شده و اگر مدیون جز این موارد مال دیگری در اختیار نداشته باشد معسر محسوب می شود. نکته ای که توجه به آن ضروری است آن است که اتومبیل جزو مستثنیات دین محسوب به حساب نمی آید.

نحوه تقسیط مهریه به چه صورت است؟

مهریه یک بدهی است که در صورت اعسار مرد از پرداخت آن با نظر دادگاه به جای پرداخت یکباره به شکل قسطی دریافت می شود.در قوانین مرتبط با مهریه و نحوه تقسیط مهریه، میزانی برای قسط و اقساط مهریه مشخص نشده است و حتی ملاکی هم برای آن ارائه نشده است و تماما اختیار تعیین آن به قاضی رسیدگی کننده پرونده محول شده است. شما می توانید با مشاوره حقوقی داشته باشید.

به عبارت دیگر این قاضی است که با توجه به مهریه و میزان آن، شرایط مالی زوج و دفاعیات زوجه، نحوه قسط بندی مهریه و میزان پیش قسط مهریه را تعیین می کند.

بنابراین، مبلغ اقساط مهریه یا همان میزان اقساط مهریه برای همه یکسان نیست و در هر پرونده و در هر شعبه، قاضی دادگاه خانواده به صورت موردی تصمیم گیری می کند.

مهریه و اقساط آن به ۲ دسته تقسیم می‌شوند:

قسط مهریه عند الاستطاعه: تنها در صورتی که مرد استطاعت مالی داشته باشد، زن می‌تواند مهریه خود را طلب کند.

قسط مهریه عندالمطالبه: خانم بلافاصله بعد از جاری شدن حکم عقد می‌تواند برای دریافت مهریه خود دست به کار شود.

مهریه عندالمطالبه خانم حق مسلم او است. آقا تحت هر شرایطی موظف به پرداخت این مهریه خواهد بود. در نتیجه هیچ موضوعی حتی عدم  خانم سبب نمی‌شود از مهریه خود بگذرد یا محدود شود.

اعتراض به مبلغ قسط مهریه هم برای خانم میسر است و هم آقا می‌تواند به این اقساط اعتراض کند. در صورتی که مرد به مبلغ قسط مهریه اعتراض دارد باید به دادگاه ثابت کند که توانایی مالی او کمتر از مبلغ قسط مهریه خواهد بود. در این حالت آقا باید اعتراض‌ نامه مفصلی برای خود تعبیه کند.

اگر که قصد دارید برای قسط مهریه خود اعتراض کاملی ثبت کنید. بهتر است از کمک مشاوران و متخصصان حرفه‌ای بهره‌مند شوید.اگر زوجه در مورد مبلغ قسط مهریه همسر خود اعتراض داشته باشد، می‌تواند به دادگاه ثابت کند که سرمایه و توان مالی مرد بیش از این مبلغ قسط است. در ضمن باید لیست دارایی‌های زوج را در اختیار دادگاه بگذارد. فراموش نکنید زوجه نمی‌تواند بدون ارائه دلایل کافی به مبلغ قسط مهریه اعتراض کند.

مجازات عدم پرداخت اقساط مهریه

در صورتی که مرد بعد از تعیین اقساط مهریه از پرداخت این مبلغ سرباز بزند، خانم می‌تواند از او شکایت کند. آقا باید ماهانه مبلغ مشخصی را به حساب خانم واریز کند.در صورتی که در پرداخت قسط مهریه تاخیر داشته باشد، مجازات می‌شود. تاخیر تا ۱۰ روز قابل‌ قبول خواهد بود.

اگر مرد تا ۱۰ روز قسط مهریه خود را پرداخت نکند، خانم می‌تواند حکم جلب آقا را بگیرد. علاوه بر این که آقا مجازات و حکم جلب در انتظارش است، اگر مهریه خانم را به موقع پرداخت نکند، جریمه مالی نیز شامل حالش می‌شود.

حتی در صورتی که آقا توانایی پرداخت قسط در آن ماه را ندارد، باید پیش از سر رسید قسط مهریه به دادگاه اعلام کند.با این کار آقا از دولت فرصت بیشتری می‌خواهد. پس خانم نیز باید صبر کند و نمی‌تواند حکم جلب او را بگیرد. البته جریمه دیرکرد پرداخت قسط مهریه همچنان باقی است. تنها حکم جلب و شکایت خانم از آقا رفع می‌شود.

پرداخت اقساط مهریه برای افراد کارمند خیلی واضح است. اگر زوج توانایی مالی برای پرداخت کامل و یکجا مهریه را نداشته باشد، پس دادگاه مهریه را برای او قسط‌ بندی می‌کند.  به‌جز جرائم مربوط به نواحی تخصصی دادسرای عمومی تهران ، ملاک تقسیم‌کار در دیگر نواحی، وقوع جرم در محدوده‌ی جغرافیایی آن ناحیه است.

به زبان ساده ماهانه مبلغی به عنوان مهریه خانم از حقوق آقا کسر می‌شود. این مبلغ حتی قبل از این که آقا به حقوق خود دسترسی داشته باشد، از حساب حقوقش برداشته می‌شود.