توضیح بیمه مسئولیت چرا این بیمه برای هر شخصی ضروری است؟
عمل یا فعالیت مستقیم شخص عامل: برای مثال، در یک غروب سرد زمستانی، صاحب مغازه فرش فروشی بعد از پایان کار و به هنگام تعطیلی، آب آشامیدنی درون کتری برقی را داخل پیاده رو خالی می‌کند. آب به دلیل سردی هوا یخ می‌زند و زمین لغزنده می‌شود. عابر پیاده‌ای که از آنجا عبور می‌کرده، به خاطر لغزندگی تعادل خود را از دست داده، به زمین خورده و لگن وی دچار شکستگی می‌شود. در اینجا عابر پیاده به دلیل عمل مستقیم صاحب مغازه فرش فروشی آسیب دیده و صاحب مغازه مسئول جبران خسارت است.
در نتیجه اعمال اشخاص وابسته به شخص عامل: برای مثال، در یک کارگاه ریخته‌گری، عدم بازرسی صحیح مواد شارژ داخل کوره منجر به انفجار شده و باعث سوختگی چندین نفر از کارگران می‌شود. در اینجا اعمال اشخاص وابسته به کارفرما باعث سوختگی شدید کارگران شده است و کارفرما مسئول جبران خسارت می‌باشد.
ناشی از اشیا و اموال تحت مالکیت یا تصرف قانونی شخص عامل: خانم خانه‌داری که علاقه بسیاری به گل و گیاه دارد، تعدادی گلدان را جلوی پنجره آپارتمان خود گذاشته است. یکی از گلدان‌ها به علت وزش شدید باد از بالا روی خودروی پارک شده در محل سقوط و خسارت شدیدی به آن وارد می‌کند. در اینجا خسارت وارد شده به خودرو ناشی از اشیاء تحت مالکیت خانم خانه‌دار بوده است و وی برای جبران خسارت وارد شده به خودرو مسئول است.
در کل، مسئولیت مدنی تنوع بسیار زیادی دارد و در هر زمانی و برای انجام دادن یا عدم انجام هر کاری مصداق دارد. مثلا اگر پزشکی در مداوای بیمارش به طور غیر عمد موجب خسارت جانی به وی شود بر اساس مسئولیت مدنی باید زیان وارد شده را جبران کند. همچنین اگر فردی در حین رانندگی با ماشین دیگری برخورد کند و مقصر حادثه باشد، باید زیان وارد شده به خودروی مقابل را جبران نماید.
همانطور که در قسمت قبلی بیان شد تنوع مسئولیت‌های مدنی بسیار زیاد است و جبران خسارت ناشی از آن‌ها در برخی موارد بسیار دشوار است. به همین منظور برای جبران خسارت برخی از مسئولیت‌های مدنی متداول، محصول بیمه‌ای با نام بیمه مسئولیت مدنی طراحی شده است. در اصل در بیمه مسئولیت مدنی، شرکت بیمه مربوطه در ازای دریافت حق بیمه تعهد می‌کند که خسارت ناشی از تخلف مدنی فرد عامل را به عهده گیرد. بر اساس مسئولیت‌های مدنی مختلف، بیمه‌های مسئولیت مدنی متفاوتی طراحی شده‌اند که در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.
۲-۱– بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان
(ویدئو)
بر اساس قانون کار، کارفرما موظف است مقررات حفاظت فنی و خدمات بهداشت کار را رعایت نماید. بدین معنی که باید محیط کاری ایمنی به همراه تجهیزات حفاظتی برای کارگران فراهم کند. همچنین باید به طور منظم آموزش‌های لازم در جهت حفظ سلامت و ایمنی در مقابل حوادث کار را به آن‌ها ارائه بدهد. در انتها نیز باید بر عملکرد آنان به منظور جلوگیری از بروز حوادث کار نظارت داشته باشد.
بر همین اساس کارفرما در قبال حوادث کاری که ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و خدمات بهداشت کار باشد، مسئول و ملزم به جبران خسارت جانی حاصله است. در همین راستا محصول بیمه‌ای به نام بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان طراحی شده است. در واقع این نوع از بیمه مسئولیت مدنی، مسئولیت مدنی کارفرما را برای جبران خسارت حوادث کار که برای پرسنل وی رخ می‌دهد، تحت پوشش قرار می‌دهد. بدین معنی که اگر در محل کار، در اثر حادثه کار زیان بدنی به کارگران وارد شود و مسئولیت کارفرما در این ارتباط برای مراجع قضائی محرز گردد، خسارت وارده توسط بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان جبران خواهد شد.
1- هزینه‌های پزشکی
(ویدئو)
2- دیه نقص عضو
(ویدئو)
3- دیه فوت
(ویدئو)
همچنین بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان بر اساس نوع فعالیت کارفرما به سه دسته کلی تقسیم می‌شود:
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ویژه فعالیت‌های ساختمانی
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ویژه فعالیت‌های عمرانی
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان خدماتی، صنعتی، تولیدی، بازرگانی، تجاری و …
در نتیجه، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی به عنوان صاحب کار و مالک کارگاه‌های تولیدی، تعمیراتی و خدماتی، کارخانجات، مجریان پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز بناهای مسکونی و تجاری باید این نوع از بیمه مسئولیت را تهیه کنند. به بیان دیگر، هر جایی که فضای کار و کسبی فراهم است و از یک نفر تا چندین هزار نفر تحت امر کارفرما مشغول به کار هستند، همیشه امکان دارد حوادث کار رخ دهند بنابراین نیاز به بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان وجود دارد.
در ادامه به معرفی سه دسته کلی از بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان می‌پردازیم:
۲-۱-۱– بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ویژه فعالیت‌های ساختمانی
این نوع از بیمه مسئولیت مدنی ، خسارت وارد شده ناشی از حوادث کار به کارگران را در پروژه ساختمانی پوشش می‌دهد. اگر کارگری در محدوده کارگاه و در حین انجام کار دچار حادثه کار شود، شرکت بیمه‌گر موظف به جبران خسارت می‌باشد. این نوع از بیمه مسئولیت را می‌توان برای کلیه مراحل یک پروژه ساختمانی از تخریب بنای قدیمی، خاکبرداری و احداث بنای جدید تهیه نمود. بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی را با توجه به مراحل پیشرفت کار، به صورت‌های زیر می‌توان تهیه کرد:
- تخریب و احداث بنا: از ابتدا تا انتهای پروژه پوشش دارد.
- صرفاً نصب اسکلت: فقط در زمان نصب اسکلت پوشش دارد.
- انجام نمای ساختمان: فقط در دوره اجرای نمای ساختمان پوشش دارد.
نکته:اگر بیمه‌گذار صرفاً تقاضای پوشش بیمه‌ای جهت نصب اسکلت یا انجام نمای ساختمان را داشته باشد، تا ۵۰% اضافه نرخ در حق بیمه نهایی اعمال می‌شود.
ملاک محاسبه حق بیمه در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی، مساحت کل بنا می‌باشد. مساحت کل بنا یعنی کل مساحت ساخته شده شامل مساحت تمام طبقات به همراه تمام مشاعات ساختمان. در اینجا باید دقت شود که مساحت کل بنا با مساحت زیر بنا اشتباه نشود. زیر بنا مساحت اشغال شده زمین توسط ساختمان است.
در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان به طور کلی مبنای محاسبه حق بیمه، ضریب نیروی کار است. در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی نیز مبنای محاسبه ضریب نیروی کار، متراژ بنا می‌باشد. متراژ بنا هم طبق پروانه ساخت یا اظهار بیمه‌گذار، تعیین می‌گردد.
نکات مهم درباره بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی:
- برای ساختمان‌های اسکلت بتونی به دلیل ریسک پایین‌تر وقوع حادثه، ۱۰% تخفیف در نرخ اعمال می‌گردد.
- گچ‌کار، برق‌کار، کاشی‌کار، آرماتوربند، کانال‌ساز کولر، تاسیساتی و لوله‌کش، همگی پیمانکار فرعی محسوب می‌شوند. از آنجایی که اجرای بخش‌هایی از پروژه‌های ساختمانی توسط پیمانکاران مختلف انجام می‌شود، دریافت کلوز پیمانکار فرعی برای بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی الزامیست.
- احداث سوله، تعمیر و بازسازی بناهای قدیمی، زیر مجموعه بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی محسوب نمی‌شود.
۲-۱-۲– بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان پروژه‌های عمرانی
این نوع از بیمه مسئولیت مدنی خسارت وارد شده ناشی از حوادث کار به کارگران شاغل در پروژه‌های عمرانی مانند پل‌ها، سدها، تونل‌ها، کانال‌های شبکه‌های آب و فاضلاب، خطوط گاز، مترو، نیروگاه‌ها و … را پوشش می‌دهد.
حق بیمه در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان عمرانی، بر اساس نوع پروژه در حال اجرا و تعداد پرسنل تعیین می‌گردد.
یکی از مهم‌ترین موارد برای صدور و پرداخت خسارت در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان عمرانی، قرارداد پیمان می‌باشد. موضوع کار و نوع فعالیت، مدت زمان پروژه، محدوده دقیق مکانی، مبلغ پروژه و غیره، با توجه به قرارداد پیمان مشخص می‌شود. بنابراین با استناد به قرارداد پیمان احتمال وقوع حوادث کار تعیین می‌گردد و با توجه به آن حق بیمه نهایی بیمه مسئولیت مشخص می‌شود.
نکته: با توجه به مطالب گفته شده برای خرید این نوع از بیمه مسئولیت، ارائه قرارداد پیمان به شرکت بیمه الزامیست.
۲-۱-۳– بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان صنعتی، تولیدی و خدماتی
کلیه فعالیت‌هایی که مربوط به احداث بنا و همچنین فعالیت‌های عمرانی نباشد را فعالیت‌های صنعتی، تجاری، بازرگانی و خدماتی گویند. برای مثال شرکت‌ها و سازمان‌های اداری، خدماتی، فروشگاهی، مراکز تجاری، کارگاه‌های کوچک و بزرگ مانند نجاری و جوشکاری، کارخانجات نساجی، صنایع آهن و فولاد، محصولات لاستیکی و پلاستیکی و غیره، از این دسته هستند.
این نوع از بیمه مسئولیت مدنی خسارت وارد شده ناشی از حوادث کار به کارگران شاغل در فعالیت‌های صنعتی، خدماتی و تجاری را پوشش می‌دهد. کلیه فعالیت‌ها در این بیمه‌نامه به هشت طبقه شغلی تقسیم می‌شوند و هرچه به سمت طبقات بالاتر حرکت کنیم ریسک خطر بیشتر و در نتیجه نرخ حق بیمه هم بالاتر می‌رود. نرخ حق بیمه در این بیمه‌نامه بر اساس سه پارامتر زیر تعیین می‌شود:
- طبقه شغلی
- ضریب نیروی کار (تعداد پرسنل)
- سرمایه بیمه‌نامه به ازای هر نفر
در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان صنعتی، تولیدی و خدماتی، تعداد پرسنل به عنوان مهم‌ترین پارامتر محاسبه حق بیمه، اهمیت بالایی برای شرکت‌های بیمه‌گر دارد و حتماً باید در تعیین آن دقت بسیار شود.( را ببینید)
چنانچه بیمه‌گذار در چند نوبت کاری(شیفت کاری) فعالیت داشته باشد، در بیمه مسئولیت، مجموع پرسنل شاغل در تمامی شیفت‌هاست. به ازای هر شیفت کاریِ اضافه، ۵% تخفیف در حق بیمه اعمال خواهد شد.
(ویدئو)
بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان صنعتی، تولیدی و خدماتی، به دو صورت صادر می‌گردد. در صورت صدور بیمه‌نامه بانام حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد تخفیف در حق بیمه اعمال خواهد شد.
۲-۱-۴– کلوزها (پوشش‌های اضافی) بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان(ساختمانی/عمرانی/صنعتی، خدماتی و تجاری)
1- کلوز تعدد دیات (دیه دوم)
(ویدئو)
2- کلوز مأموریت خارج از کارگاه
(ویدئو)
3-کلوز اماکن وابسته به کارگاه
(ویدئو)
4- کلوز مسئولیت مجری ذیصلاح
(ویدئو)
5- کلوز حوادث نقلیه موتوری
(ویدئو)
6- کلوز مسئولیت مدنی بیمه‌گذار در قبال کارکنان پیمانکاران
(ویدئو)
7- کلوز مسئولیت مهندسین ناظر یا مشاور
(ویدئو)
8- کلوز خسارت وارده به شخص بیمه‌گذار، کارفرما، پیمانکار و مهندسین ناظر و مشاور
(ویدئو)
9- کلوز خسارات جانی اشخاص ثالث
(ویدئو)
10- کلوز مطالبات تأمین اجتماعی
(ویدئو)
11- کلوز پرداخت خسارت بدون رأی دادگاه
(ویدئو)
12- کلوز مابه‌التفاوت افزایش دیه هر سال (پرداخت دیه به روز)
(ویدئو)
13- کلوز صدمات جسمی کارکنان بر اثر حوادث نامرتبط به فعالیت بیمه شده
(ویدئو)
14- کلوز پرداخت هزینه پزشکی بدون اعمال تعرفه در بیمه مسئولیت مدنی
(ویدئو)
۲-۲– بیمه مسئولیت مدنی عمومی
هر فردی در اثر فعالیت‌های روزانه ممکن است به افراد ثالث خسارت جانی و مالی وارد کند و اگر بر طبق قانون مقصر شناخته شود باید خسارت وارد شده را جبران نماید. به این مورد مسئولیت عمومی گویند. بیمه مسئولیت مدنی عمومی این قبیل حوادث را پوشش می‌دهد. در این نوع از بیمه مسئولیت، مسئولیت مدنی بیمه‌گذار در مقابل اشخاص ثالث (غیر مرتبط با فعالیت بیمه‌گذار) طبق قوانین جاری کشور تحت پوشش است و خسارت‌های جانی و مالی زیان دیدگان جبران می‌گردد. برخی از مهم‌ترین بیمه‌های مسئولیت مدنی عمومی عبارت اند از:
- بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی
- بیمه مسئولیت مدنی ناشی از آتش سوزی
- بیمه مسئولیت مدنی جامع شهرداری
- بیمه مسئولیت شهربازی‌ها
- بیمه مسئولیت نگهداری آسانسورها
در ادامه به معرفی انواع بیمه مسئولیت مدنی عمومی خواهیم پرداخت:
۲-۲-۱– بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی (ثالث ساختمانی)
در بخش بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی بیان شد که به وسیله این بیمه‌نامه، مسئولیت کارفرما برای جبران خسارت حوادث کار پرسنل پوشش داده می‌شود. اما علاوه بر این، کارفرما در قبال خسارت‌های جانی و مالی که به افرادی غیر از کارگرانش وارد می‌شود هم مسئول است. در یک پروژه ساختمانی، افراد عبوری و همسایگان، بازدید کنندگان و کلیه افرادی که هیچ‌گونه ارتباط کاری با بیمه‌گذار ندارند به عنوان اشخاص ثالث تلقی می‌شوند. اموال همسایگان، تاسیسات زیرزمینی، خودروهای پارک شده در محل و غیره به عنوان اموال اشخاص ثالث محسوب می‌شوند. ممکن است در صورت بروز حادثه خسارت‌های زیادی به اموال اشخاص وارد گردد. همچنین ممکن است بر اثر سقوط اشیا از ساختمانِ در حال ساخت و یا تخریب ناگهانی ساختمان‌های مجاور در هنگام گودبرداری، افرادی دچار خسارت جانی شوند. کارفرما بر طبق قانون برای جبران چنین خسارت‌هایی مسئول است و می‌تواند با خرید بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی این حوادث را تحت پوشش بیمه قرار دهد