چگونگی قرار داشتن اتاق های موجود در تکیه بیگلر بیگی

بازدید از بناهای تاریخی باشکوهی مانند تکیه بیگلر بیگی در کرمانشاه اغلب این پرسش را در ذهن ایجاد می کند که این مجموعه وسیع با اتاق های متعددش چگونه سازماندهی شده بود و هر بخش چه کاربری داشته است. درک چیدمان فضایی و عملکرد اتاق های مختلف نه تنها معماری بنا را روشن تر می کند بلکه بینشی عمیق تر نسبت به سبک زندگی مراسم و فعالیت هایی که در دوران قاجار در این مکان جریان داشته ارائه می دهد.

تکیه بیگلر بیگی کرمانشاه معماری و اتاق ها

تکیه بیگلر بیگی یکی از بناهای تاریخی ارزشمند شهر کرمانشاه است که در اواخر دوره قاجار توسط عبدالله خان بیگلربیگی ساخته شد. این مجموعه به دلیل معماری زیبا تزئینات خیره کننده و وسعت قابل توجه نمونه ای برجسته از خانه های اعیانی و مراکز مذهبی آن دوران محسوب می شود و امروزه به عنوان موزه خط و کتابت و موزه پارینه سنگی مورد بازدید قرار می گیرد.

معرفی بنای تاریخی تکیه بیگلر بیگی

تکیه بیگلر بیگی در محله قدیمی فیض آباد کرمانشاه قرار دارد و یکی از مهم ترین مراکز برگزاری مراسم مذهبی به ویژه عزاداری ماه محرم در زمان خود بوده است. ساختار کلی بنا حول یک حیاط مرکزی شکل گرفته و شامل بخش های متعددی با کاربری های متفاوت است که نشان دهنده اهمیت مذهبی اجتماعی و اداری صاحب بنا بوده است.

تاریخچه ساخت تکیه بیگلر بیگی

ساخت این تکیه باشکوه در سال ۱۳۱۵ هجری قمری آغاز شد و در سال ۱۳۱۹ قمری به پایان رسید. بانی آن عبدالله خان فراش باشی ملقب به بیگلربیگی از رجال سرشناس و متنفذ کرمانشاه در دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار بود. این تکیه به عنوان مرکز اصلی فعالیت های او و خانواده اش هم کاربری مسکونی و هم کاربری مذهبی و اجتماعی داشته است.

بخش های اصلی مجموعه تکیه

مجموعه تکیه بیگلر بیگی از چندین بخش اصلی تشکیل شده که هر یک عملکرد خاص خود را داشته اند. این بخش ها شامل فضاهای مذهبی برای برگزاری مراسم قسمت های مسکونی برای زندگی خانواده بیگلربیگی و همچنین فضاهای اداری برای انجام امور مربوط به جایگاه و منصب او می شدند. این تقسیم بندی فضایی نشان دهنده پیچیدگی و چندوجهی بودن زندگی در خانه های بزرگ قاجاری است.

حسینیه و موقعیت آن در تکیه

حسینیه مهم ترین و باشکوه ترین بخش تکیه است که برای برگزاری مراسم عزاداری و روضه خوانی ساخته شده بود. این بخش معمولاً در ضلع شمالی حیاط مرکزی یا در فضایی مستقل و بزرگ قرار می گرفت تا بتواند پذیرای جمعیت زیادی از عزاداران باشد. تزئینات حسینیه معمولاً غنی تر و چشمگیرتر از سایر بخش ها بود.

بخش زینبیه و جایگاه آن

بخش زینبیه فضایی بوده که به بانوان اختصاص داشته و امکان حضور آن ها در مراسم مذهبی را فراهم می کرده است. این بخش معمولاً در طبقه بالا یا در فضایی جانبی و مشرف به حسینیه قرار می گرفته تا بانوان بتوانند بدون اختلاط با آقایان در مراسم شرکت کنند. دسترسی به این بخش معمولاً مستقل یا از طریق راهروهای مجزا بوده است.

قسمت اداری و مسکونی تکیه بیگلر بیگی

قسمت اداری شامل اتاق ها و فضاهایی برای رسیدگی به امور دیوانی و ملاقات با مراجعین بود. بخش مسکونی نیز شامل اتاق های نشیمن خواب پذیرایی خصوصی و فضاهای خدماتی برای زندگی روزمره خانواده بیگلربیگی و خدمه آن ها می شد. این دو بخش معمولاً در اطراف حیاط مرکزی و در اضلاع مختلف آن جانمایی می شدند.

بررسی ساختار و چیدمان اتاق ها

چیدمان اتاق ها در تکیه بیگلر بیگی بر اساس الگوی معماری خانه های سنتی ایرانی و با توجه به کاربری هر فضا صورت گرفته است. اتاق ها در اطراف حیاط مرکزی قرار گرفته اند و دسترسی به آن ها از طریق ایوان ها و راهروهای اطراف حیاط امکان پذیر است. این چیدمان تهویه طبیعی و نورگیری مناسب اتاق ها را تضمین می کرده است.

محل قرارگیری اتاق های اطراف حیاط

اتاق ها به طور کلی در چهار ضلع حیاط مرکزی تکیه بیگلر بیگی قرار گرفته اند. هر ضلع شامل مجموعه ای از اتاق ها با ابعاد و کاربری های متفاوت است. این اتاق ها از طریق ایوان های ستون دار اطراف حیاط قابل دسترسی هستند و نمای آن ها رو به حیاط و باغچه های میانی آن است.

موقعیت اتاق های ضلع شمالی تکیه

ضلع شمالی تکیه معمولاً به دلیل دریافت نور غیرمستقیم و مناسب در فصول گرم سال محل قرارگیری اتاق های تابستانی تالار اصلی یا حسینیه بوده است. اتاق های این ضلع معمولاً بزرگ تر و با سقف های بلندتر ساخته می شدند و تزئینات بیشتری داشتند تا شکوه و اهمیت این بخش را نشان دهند.

موقعیت اتاق های ضلع جنوبی تکیه

ضلع جنوبی حیاط به دلیل دریافت نور مستقیم خورشید در فصول سرد معمولاً شامل اتاق های زمستانی یا فضاهای خدماتی بوده است. این اتاق ها ممکن است ابعاد کوچک تری داشته باشند یا برای فعالیت هایی که نیاز به گرمای بیشتری دارند مورد استفاده قرار می گرفته اند.

موقعیت اتاق های ضلع شرقی تکیه

اضلاع شرقی و غربی حیاط معمولاً شامل اتاق های مسکونی اداری یا پذیرایی فرعی بوده اند. اتاق های ضلع شرقی در ساعات اولیه روز نورگیری مناسبی دارند و ممکن است برای فعالیت های صبحگاهی یا فضاهای خصوصی تر مورد استفاده قرار می گرفته اند.

موقعیت اتاق های ضلع غربی تکیه

اتاق های ضلع غربی نیز مانند ضلع شرقی کاربری های متنوعی داشته اند. این اتاق ها در ساعات پایانی روز از نور خورشید بهره مند می شوند. این اضلاع به دلیل قرارگیری در کنار بخش های اصلی معمولاً شامل اتاق های ارتباطی یا فضاهایی برای دسترسی به سایر قسمت های مجموعه نیز بوده اند.

کاربری و عملکرد اتاق ها

اتاق های تکیه بیگلر بیگی کاربری های بسیار متنوعی داشته اند؛ از اتاق های پذیرایی رسمی برای مهمانان و رجال اتاق های نشیمن خصوصی برای خانواده اتاق های خواب فضاهای اداری برای انجام امور مربوط به بیگلربیگی تا اتاق های خدماتی و انباری. هر اتاق بر اساس موقعیت اندازه و تزئیناتش عملکرد خاصی داشته است.

جزئیات معماری و تزئینات اتاق ها

اتاق های تکیه بیگلر بیگی به ویژه در بخش های اصلی مانند حسینیه و تالار پذیرایی با تزئینات بسیار غنی و زیبایی آراسته شده اند. آینه کاری های خیره کننده گچ بری های ظریف با نقوش گیاهی و اسلیمی مقرنس کاری نقاشی روی دیوار و سقف و استفاده از شیشه های رنگی در پنجره ها از جمله مهم ترین این تزئینات هستند که فضای داخلی اتاق ها را بسیار باشکوه ساخته اند.

نقشه کامل تکیه بیگلر بیگی و پلان اتاق ها

پلان و نقشه معماری تکیه بیگلر بیگی به خوبی چیدمان کلی فضاها و ارتباط میان اتاق های مختلف را نشان می دهد. این نقشه ها معمولاً شامل پلان طبقات برش ها و نماها هستند که جزئیات ابعاد موقعیت و ارتباطات فضایی اتاق ها حیاط ها ایوان ها و سایر بخش های مجموعه را به تصویر می کشند و برای درک ساختار بنا بسیار مفیدند.

سوالات متداول درباره تکیه بیگلر بیگی:

تعداد اتاق های تکیه بیگلر بیگی چندتاست؟

تکیه بیگلر بیگی دارای تعداد زیادی اتاق با ابعاد و کاربری های متفاوت است. شمار دقیق این اتاق ها به تفکیک بخش های مختلف در پلان بنا مشخص است اما به طور کلی شامل ده ها فضای مسقف در اطراف حیاط ها و بخش های مختلف مجموعه می شود.

آیا همه اتاق ها در تکیه کاربری یکسانی دارند؟

خیر اتاق ها کاربری های متفاوتی داشته اند. برخی برای پذیرایی رسمی برخی برای نشیمن خصوصی تعدادی برای خواب بخشی برای امور اداری و برخی دیگر نیز فضاهای خدماتی یا انباری بوده اند. کاربری هر اتاق به موقعیت و اندازه آن بستگی داشته است.

ارتباط چیدمان اتاق ها با بخش حسینیه چیست؟

اتاق های اطراف حسینیه یا اتاق هایی که به آن مشرف هستند معمولاً برای پذیرایی از مهمانان ویژه در طول مراسم مذهبی یا به عنوان فضاهای مرتبط با برگزاری این مراسم مورد استفاده قرار می گرفته اند. چیدمان آن ها امکان دسترسی آسان به حسینیه را فراهم می کرده است.

آیا تکیه بیگلر بیگی طبقه دوم و اتاق دارد؟

بله تکیه بیگلر بیگی شامل طبقه دوم نیز می شود که در بخش هایی مانند زینبیه و قسمت های مسکونی وجود دارد. این طبقه شامل اتاق ها و فضاهایی است که معمولاً ابعاد کوچک تری نسبت به اتاق های طبقه همکف دارند و کاربری های متفاوتی داشته اند.

معروف ترین اتاق های تکیه بیگلر بیگی کدامند؟

معروف ترین بخش تکیه حسینیه و تالار آینه کاری آن است که به دلیل وسعت تزئینات غنی و اهمیت مذهبی بیش از سایر اتاق ها مورد توجه قرار می گیرد. اتاق های پذیرایی اصلی نیز به دلیل تزئینات و موقعیتشان از اهمیت بالایی برخوردارند.