نمونه درخواست صدور اجرائیه مهریه

صدور اجرائیه مهریه، گامی حیاتی در مسیر وصول این حق قانونی برای زوجه است که پس از قطعی شدن حکم دادگاه اهمیت می یابد. این مرحله به زوجه این امکان را می دهد که با اتکا به قدرت قانونی، برای دریافت مهریه خود اقدام کند و به سرنوشت مالی و حقوقی اش و حق مسلم خود نظم ببخشد. این روند، که می تواند پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد، با آگاهی و گام های درست، مسیری روشن تر خواهد یافت.

در زندگی هر فرد، پیگیری حقوق قانونی می تواند مسیر دشوار و پرچالشی باشد، به خصوص زمانی که پای مهریه و مسائل خانوادگی در میان است. مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زوجه، پس از قطعیت حکم دادگاه، وارد مرحله اجرایی می شود. بسیاری از زنان که در این برهه قرار می گیرند، با انبوهی از سوالات و ابهامات روبرو هستند؛ از چگونگی تنظیم درخواست تا مراحل پس از صدور اجراییه و نکات حقوقی ظریفی که ممکن است نادیده گرفته شوند. تصور کنید که پس از طی کردن مسیر پر پیچ و خم دادگاه و دریافت حکم قطعی مطالبه مهریه، اکنون در ابتدای راهی جدید قرار گرفته اید که قرار است این حکم را عملی سازد. این مقاله، به منزله یک راهنمای کامل و گام به گام، طراحی شده تا در این مسیر، همراه شما باشد. با ارائه توضیحات شفاف، مثال های کاربردی و نمونه های عملی از درخواست صدور اجرائیه مهریه، تلاش می شود تا شما با دیدی باز و اطمینان خاطر، گام های لازم را بردارید و به حق خود دست یابید.

اجرائیه مهریه چیست و چرا به آن نیاز است؟

در دنیای حقوقی، مفاهیم متعددی وجود دارند که درک آن ها می تواند به افراد کمک کند تا مسیر خود را با شفافیت بیشتری طی کنند. یکی از این مفاهیم کلیدی در پرونده های خانواده، به ویژه در خصوص مهریه، «اجرائیه» است. اجرائیه در واقع دستور کتبی و رسمی از سوی مراجع قضایی یا اداری است که به موجب آن، مفاد یک حکم قطعی، سند رسمی لازم الاجرا یا قرار مراجع ذی صلاح به مرحله عمل و اجرا گذاشته می شود. هنگامی که یک زوجه حکم قطعی مطالبه مهریه را از دادگاه دریافت می کند، این حکم به تنهایی، هرچند یک سند حقوقی محکم است، اما خودبه خود منجر به دریافت مهریه نمی شود؛ بلکه نیاز به گام های اجرایی مشخصی دارد که از طریق «صدور اجرائیه» ممکن می گردد.

تفاوت حکم قطعی و اجرائیه: چرا حکم قطعی به تنهایی کافی نیست؟

یک حکم قطعی دادگاه، به معنای نهایی شدن رای در مراحل مختلف رسیدگی (بدوی، تجدیدنظر، فرجام) است و دیگر امکان اعتراض به آن وجود ندارد. این حکم، حقانیت زوجه در مطالبه مهریه را به صورت رسمی و غیرقابل تغییر تأیید می کند. اما داشتن یک حکم قطعی به معنای آن نیست که مهریه فوراً به حساب زوجه واریز می شود یا مال معینی به او تسلیم می گردد. برای اینکه این حق از حالت نظری به عمل تبدیل شود، نیاز به ابزاری است که از قدرت حاکمیت برای الزام زوج به اجرای حکم استفاده کند. این ابزار، همان «اجرائیه» است.

بدون صدور اجرائیه، حتی با وجود حکم قطعی، دادگاه یا نهادهای اجرایی نمی توانند به صورت مستقیم و بدون درخواست زوجه، اقدام به توقیف اموال یا سایر اقدامات اجرایی کنند. در واقع، اجرائیه پلی است بین حکم قطعی و مرحله عملیاتی وصول مهریه. این برگ اجرائیه است که به واحد اجرای احکام دادگستری اجازه می دهد تا با استفاده از اختیارات قانونی خود، برای شناسایی و توقیف اموال زوج اقدام کند.

اهمیت صدور اجرائیه: نقش کلیدی آن در پیگیری و وصول عملی مهریه

نقش اجرائیه در پرونده مهریه، حیاتی و غیرقابل انکار است. این برگ، زوجه را در جایگاه یک «محکوم له» قرار می دهد که حق اجرای حکم را پیدا کرده است. از جمله دلایلی که اهمیت صدور اجرائیه را دوچندان می کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• الزام آور بودن: اجرائیه یک دستور رسمی و لازم الاجراست که به زوج مهلت قانونی می دهد تا مهریه را پرداخت کند یا اموالی را معرفی کند.
• آغاز عملیات اجرایی: با صدور اجرائیه، واحد اجرای احکام وارد عمل می شود. این واحد مسئول شناسایی، توقیف و در نهایت فروش اموال زوج برای وصول مهریه است.
• حقوق قانونی محکوم له: پس از صدور اجرائیه، زوجه می تواند از ابزارهای قانونی مانند درخواست معرفی اموال، درخواست ممنوع الخروجی، یا حتی جلب زوج (در صورت عدم معرفی اموال کافی) استفاده کند تا به حق خود برسد.

اجرائیه مهریه نه تنها یک کاغذ اداری، بلکه کلید گشایش درب های وصول حق قانونی زوجه است؛ این برگ، آغازگر مسیری است که حکم دادگاه را از نظریه به عمل تبدیل می کند و به زوجه این قدرت را می دهد تا با پشتوانه قانون، به مطالبات خود دست یابد.

با درک این تفاوت ها و اهمیت اجرائیه، زوجه می تواند با آمادگی و آگاهی بیشتری وارد این مرحله حساس شود و از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کند. این مرحله، نشان دهنده تحقق نهایی تلاش ها در مراجع قضایی است.

مرجع صالح و مراحل اولیه درخواست صدور اجرائیه مهریه

پس از آنکه زوجه با موفقیت حکم قطعی مطالبه مهریه را از دادگاه دریافت کرد، اکنون نوبت به گام بعدی یعنی درخواست صدور اجرائیه می رسد. در این مرحله، انتخاب مرجع صحیح و انجام مراحل اولیه به درستی، نقش حیاتی در تسریع فرآیند و جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی خواهد داشت. برای زوجه ای که این مسیر را طی می کند، دانستن اینکه به کجا باید مراجعه کند و چه مدارکی را باید ارائه دهد، بسیار مهم است.

مرجع صالح برای صدور اجرائیه: دادگاه بدوی صادرکننده حکم قطعی

بر اساس ماده 5 قانون اجرای احکام مدنی، مرجع صالح برای صدور اجرائیه، «دادگاه نخستین» است. منظور از دادگاه نخستین، آن شعبه از دادگاه است که در ابتدا حکم مهریه را صادر کرده است، حتی اگر این حکم در مراحل بالاتر (مانند دادگاه تجدیدنظر یا دیوان عالی کشور) قطعی شده باشد. این نکته برای بسیاری از افراد ممکن است مبهم باشد، اما دانستن آن ضروری است.

بنابراین، زوجه باید درخواست خود را خطاب به همان شعبه ای تنظیم کند که اولین رای را صادر کرده است. این شعبه، مسئولیت دارد تا پس از بررسی شرایط و مدارک، برگ اجرائیه را صادر و برای ادامه مراحل به واحد اجرای احکام ارسال کند. این فرآیند به نوعی تضمین می کند که دادگاهی که از ابتدا در جریان پرونده بوده و با جزئیات آن آشنایی دارد، مسئولیت صدور دستور اجرایی را نیز بر عهده بگیرد.

نقش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: نحوه ثبت و پیگیری درخواست از طریق این دفاتر

در سال های اخیر، با توسعه و گسترش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، بسیاری از فرآیندهای حقوقی تسهیل شده اند. درخواست صدور اجرائیه مهریه نیز از این قاعده مستثنی نیست. زوجه یا وکیل قانونی او، برای ثبت درخواست صدور اجرائیه، دیگر نیازی به مراجعه مستقیم به دادگاه و تقدیم لایحه فیزیکی ندارند. بلکه می توانند با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست خود را به صورت الکترونیکی ثبت کنند. این دفاتر نقش واسطه را ایفا می کنند و اطلاعات و مدارک را به صورت ساماندهی شده و الکترونیکی به دادگاه مربوطه ارسال می نمایند.

مراحل ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی معمولاً شامل موارد زیر است:

1. مراجعه به دفتر: زوجه یا وکیل وی با در دست داشتن مدارک لازم به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می کند.
2. ثبت اطلاعات: اطلاعات هویتی، مشخصات پرونده و جزئیات حکم قطعی مهریه توسط متصدی دفتر در سامانه ثبت می شود.
3. اسکن مدارک: تمامی مدارک مورد نیاز اسکن و ضمیمه درخواست الکترونیکی می شود.
4. پرداخت هزینه: هزینه های قانونی مربوط به ثبت درخواست و صدور اجرائیه پرداخت می گردد.
5. دریافت کد رهگیری: پس از اتمام فرآیند، یک کد رهگیری به متقاضی داده می شود که از طریق آن می تواند وضعیت درخواست خود را پیگیری کند.

این سیستم، نه تنها سرعت کار را افزایش می دهد، بلکه دقت را نیز بالا می برد و از اشتباهات احتمالی در فرآیند دستی جلوگیری می کند.

مدارک لازم برای ثبت درخواست

آماده سازی دقیق و کامل مدارک، یکی از مهم ترین گام ها برای ثبت موفق درخواست صدور اجرائیه است. نقص در مدارک می تواند منجر به تأخیر در فرآیند یا حتی رد درخواست شود. مدارک اصلی که زوجه یا وکیل او باید همراه داشته باشند، شامل موارد زیر است:

• رونوشت مصدق (یا شماره و تاریخ) دادنامه قطعی مهریه: این مورد، اصلی ترین مدرک است. اطمینان حاصل کنید که دادنامه حتماً قطعی شده باشد. شماره و تاریخ دقیق دادنامه و شعبه صادرکننده آن نیز باید مشخص باشد.
• تصویر سند ازدواج (در صورت لزوم): اگرچه ممکن است در پرونده اصلی ارائه شده باشد، اما در برخی موارد، به ویژه اگر اطلاعات سند ازدواج در دادنامه به طور کامل درج نشده باشد، ارائه تصویر مصدق آن می تواند مفید باشد.
• تصویر کارت ملی و شناسنامه متقاضی (زوجه): برای احراز هویت متقاضی، ارائه تصویر کارت ملی و شناسنامه الزامی است.
• وکالت نامه (در صورت وجود وکیل): اگر زوجه از طریق وکیل اقدام می کند، وکیل باید اصل یا رونوشت مصدق وکالت نامه معتبر خود را ارائه دهد. در وکالت نامه باید صراحتاً حق پیگیری امور اجرایی و صدور اجرائیه درج شده باشد.

با جمع آوری و آماده سازی دقیق این مدارک، زوجه می تواند با اطمینان خاطر بیشتری گام در مسیر درخواست صدور اجرائیه مهریه بگذارد و انتظار داشته باشد که فرآیند قانونی به سرعت و بدون مشکل پیش برود.

شرایط قانونی و الزامی برای صدور اجرائیه مهریه

برای اینکه درخواست صدور اجرائیه مهریه با موفقیت به نتیجه برسد و برگ اجرائیه صادر شود، باید مجموعه ای از شرایط قانونی، هم از جنبه ماهوی و هم از جنبه شکلی، رعایت گردند. این شرایط به مثابه ستون های اصلی هستند که فرآیند اجرایی را پایه ریزی می کنند و تضمین کننده صحت و اعتبار اقدامات بعدی خواهند بود. آشنایی کامل با این شرایط، زوجه را در تشخیص زمان مناسب برای اقدام و جلوگیری از هرگونه اشتباه احتمالی یاری می رساند.

شرایط ماهوی

شرایط ماهوی به اصل و ذات حکم و فرآیند رسیدگی آن مربوط می شوند و بدون وجود آن ها، اصلاً امکان صدور اجرائیه وجود نخواهد داشت.

قطعی شدن حکم مطالبه مهریه

یکی از اساسی ترین پیش نیازها برای درخواست صدور اجرائیه، «قطعی شدن حکم مطالبه مهریه» است. حکم دادگاه تنها زمانی قابلیت اجرا پیدا می کند که دیگر امکان اعتراض به آن در مراجع بالاتر وجود نداشته باشد. این قطعی شدن می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد:

• عدم واخواهی در مهلت قانونی: اگر حکم به صورت غیابی صادر شده و محکوم علیه (زوج) در مهلت مقرر قانونی (معمولاً 20 روز برای مقیمین ایران و 2 ماه برای مقیمین خارج از کشور) نسبت به آن واخواهی نکند.
• عدم تجدیدنظرخواهی در مهلت قانونی: اگر پس از صدور حکم بدوی، هیچ یک از طرفین در مهلت مقرر (معمولاً 20 روز) نسبت به آن تجدیدنظرخواهی نکنند.
• تأیید حکم در مرحله تجدیدنظر: پس از رسیدگی دادگاه تجدیدنظر و تأیید حکم دادگاه بدوی.
• عدم فرجام خواهی یا تأیید در دیوان عالی کشور: در موارد خاص که حکم قابل فرجام خواهی باشد و پس از طی این مرحله، حکم نهایی و قطعی شود.

این قطعی شدن، به حکم ثبات و اعتبار نهایی می بخشد و آن را آماده ورود به فاز اجرایی می کند.

ابلاغ صحیح حکم به محکوم علیه (زوج)

موضوع دیگری که از اهمیت بالایی برخوردار است، «ابلاغ صحیح حکم قطعی» به محکوم علیه (زوج) است. بر اساس ماده 302 قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ حکم یا قراری را نمی توان اجرا نمود مگر اینکه به صورت حضوری یا به صورت دادنامه یا رونوشت گواهی شده آن به طرفین یا وکیل آنان ابلاغ شده باشد. ابلاغ صحیح تضمین می کند که زوج از مفاد حکم آگاه شده و فرصت لازم برای اجرای داوطلبانه آن یا استفاده از حقوق قانونی خود را داشته است.

• ابلاغ واقعی: زمانی است که برگ ابلاغ به خود شخص زوج یا وکیل او تحویل داده شود.
• ابلاغ قانونی: در مواردی که امکان ابلاغ واقعی وجود ندارد (مثلاً زوج در آدرس اعلام شده یافت نشود)، ابلاغ از طریق الصاق به محل اقامت یا نشر آگهی (در صورت مجهول المکان بودن) صورت می گیرد.

تاریخ ابلاغ، نقطه شروع بسیاری از مهلت های قانونی است، از جمله مهلت اعتراض یا مهلت اجرای حکم. بنابراین، اطمینان از صحت و تاریخ ابلاغ برای پیشبرد پرونده اجرایی ضروری است.

معین بودن موضوع حکم

یک حکم تنها زمانی قابل اجراست که موضوع آن «معین و مشخص» باشد. در پرونده مهریه، این بدان معناست که میزان دقیق مهریه (مثلاً تعداد سکه بهار آزادی، مبلغ ریالی، یا نوع و مشخصات مال معین) باید در حکم دادگاه به وضوح قید شده باشد. حکم کلی و مبهم که میزان یا نوع مهریه را مشخص نکند، قابلیت صدور اجرائیه ندارد. ماده 3 قانون اجرای احکام مدنی صراحتاً بیان می دارد: حکمی که موضوع آن معین نیست قابل اجراء نمی باشد.

شرایط شکلی

شرایط شکلی به نحوه و شکل درخواست و مراحل اداری مربوط می شوند و رعایت آن ها برای طی کردن فرآیند اجرایی الزامی است.

درخواست کتبی محکوم له یا وکیل قانونی وی

صدور اجرائیه نیازمند «درخواست کتبی» از سوی محکوم له (زوجه) یا وکیل قانونی اوست. دادگاه به صورت خودکار اجرائیه صادر نمی کند و باید این درخواست به صورت رسمی و در فرم های مقرر به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم شود. این درخواست باید شامل مشخصات کامل طرفین، شماره و تاریخ حکم قطعی و موضوع آن باشد.

گذشت مهلت قانونی

پس از ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه، یک «مهلت قانونی» برای اجرای حکم به او داده می شود تا اگر تمایل دارد، حکم را به صورت داوطلبانه اجرا کند. بر اساس ماده 34 قانون اجرای احکام مدنی، محکوم علیه موظف است ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، مفاد حکم را اجرا یا ترتیبی برای پرداخت آن بدهد. صدور اجرائیه پس از این مهلت 10 روزه، در واقع پس از ابلاغ حکم قطعی به محکوم علیه و عدم اقدام او برای پرداخت آغاز می شود و عملیات اجرایی اصلی، پس از صدور و ابلاغ برگ اجراییه و گذشت مهلت 10 روزه از آن شروع خواهد شد.

عدم اجرای طوعی حکم

اگر زوج در مهلت مقرر قانونی پس از ابلاغ حکم قطعی یا حتی پس از ابلاغ خود اجرائیه، به صورت داوطلبانه اقدام به پرداخت مهریه نکند، شرایط برای آغاز عملیات اجرایی فراهم می گردد. در واقع، هدف از صدور اجرائیه، الزام به اجرای حکمی است که به صورت داوطلبانه اجرا نشده است.

با رعایت این مجموعه از شرایط ماهوی و شکلی، زوجه می تواند اطمینان حاصل کند که درخواست صدور اجرائیه مهریه او بر پایه محکم قانونی قرار دارد و مسیر رسیدگی به آن به درستی طی خواهد شد. این دقت و وسواس در رعایت جزئیات قانونی، سرمایه زوجه در رسیدن به حق خود است.

نحوه تنظیم درخواست صدور اجرائیه مهریه (همراه با نمونه های عملی)

تنظیم صحیح و دقیق درخواست صدور اجرائیه مهریه، گامی تعیین کننده در فرآیند وصول مهریه است. این درخواست، که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می شود، باید حاوی اطلاعات کامل و دقیق باشد تا از هرگونه ابهام یا نقص در پرونده جلوگیری شود. تصور کنید برگه ای در دست دارید که قرار است حق شما را از تئوری به عمل تبدیل کند؛ پس باید با نهایت دقت آن را تکمیل کنید.

نکات مهم در تنظیم درخواست

هنگام تنظیم درخواست صدور اجرائیه، توجه به جزئیات زیر بسیار حائز اهمیت است:

• عنوان: درخواست باید با عنوانی رسمی و مشخص آغاز شود، مانند ریاست محترم شعبه… دادگاه عمومی خانواده شهرستان… (و سپس نام شهر مربوطه).
• مشخصات کامل خواهان (زوجه/وکیل): نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، تاریخ تولد، شغل، نشانی دقیق و شماره تماس زوجه یا وکیل او باید به صورت کامل و بدون نقص درج شود.
• مشخصات کامل خوانده (زوج): نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی (در صورت اطلاع)، تاریخ تولد، شغل و نشانی دقیق زوج باید ذکر گردد.
• شماره و تاریخ دادنامه قطعی و مرجع صادرکننده: این اطلاعات باید دقیقاً مطابق با حکم قطعی مهریه باشد. ذکر شعبه دادگاه صادرکننده رای بدوی و همچنین شعبه مرجع تجدیدنظر (در صورت تایید رای) ضروری است.
• موضوع حکم (مطالبه مهریه به میزان مشخص): باید به وضوح میزان مهریه مورد مطالبه (مثلاً یکصد و چهارده سکه تمام بهار آزادی یا مبلغ مشخص ریالی) ذکر شود.
• تاریخ ابلاغ دادنامه به زوج: این تاریخ برای محاسبه مهلت های قانونی بسیار مهم است و باید با دقت تمام درج شود.
• متن درخواست صدور اجرائیه: در این قسمت باید به صورت واضح درخواست صدور اجرائیه بر اساس حکم قطعی مهریه ارائه شود.

در ادامه، دو نمونه عملی از درخواست صدور اجرائیه مهریه ارائه می شود که می توانید با جایگزین کردن اطلاعات خود، از آن ها استفاده کنید. این نمونه ها به شما کمک می کنند تا ساختار کلی یک درخواست موفق را در ذهن داشته باشید.

نمونه ۱: درخواست صدور اجرائیه مهریه از طرف خود زوجه (محکوم له)

این نمونه برای زمانی مناسب است که زوجه شخصاً و بدون وکیل اقدام به ثبت درخواست می کند.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی خانواده شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،

اینجانب [نام کامل زوجه] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [شماره ملی]، تاریخ تولد [تاریخ تولد]، به نشانی [نشانی دقیق و کامل زوجه]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] می باشم.

احتراماً به استحضار می رساند، بر اساس دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ صدور دادنامه] صادره از [نام شعبه صادرکننده رای بدوی] و تأیید شده در [نام شعبه مرجع تجدیدنظر (در صورت وجود)]، همسرم، آقای [نام کامل زوج] فرزند [نام پدر زوج] به شماره ملی [شماره ملی زوج]، به پرداخت مهریه اینجانب به میزان [میزان دقیق مهریه، مثلاً یکصد و چهارده سکه تمام بهار آزادی] محکوم گردیده است.

دادنامه قطعی مذکور در تاریخ [تاریخ ابلاغ دادنامه به زوج] به محکوم علیه (زوج) ابلاغ شده است. با وجود گذشت مهلت قانونی، ایشان تاکنون از اجرای مفاد حکم و پرداخت مهریه خودداری نموده اند.

لذا، مستند به مواد ۱، ۲ و ۴ قانون اجرای احکام مدنی و با عنایت به قطعیت و ابلاغ صحیح حکم، از محضر محترم دادگاه تقاضای صدور برگ اجرائیه مهریه مورد استدعاست تا از طریق واحد اجرای احکام دادگستری اقدامات لازم برای وصول مهریه صورت پذیرد.

با تشکر و احترام فراوان
[نام کامل زوجه]
امضاء:
تاریخ: [تاریخ تنظیم درخواست]

توضیح جزئیات هر بخش نمونه:

• عنوان: خطاب به مرجع صحیح است.
• مشخصات خواهان: اطلاعات هویتی زوجه را به طور کامل شامل می شود.
• ارجاع به دادنامه: به شماره کلاسه، شماره و تاریخ دادنامه قطعی و مراجع صادرکننده آن ارجاع می دهد.
• موضوع حکم: میزان دقیق مهریه و مشخصات محکوم علیه را ذکر می کند.
• تاریخ ابلاغ: نشان دهنده رعایت مهلت های قانونی است.
• درخواست: به صراحت تقاضای صدور اجرائیه را مطرح و مستند قانونی آن را ذکر می کند.

نمونه ۲: درخواست صدور اجرائیه مهریه از طرف وکیل زوجه

در این نمونه، تفاوت اصلی در ذکر مشخصات وکیل و ارجاع به وکالت نامه است.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی خانواده شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،

اینجانب [نام کامل وکیل] به شماره پروانه وکالت [شماره پروانه]، وکیل دادگستری و به وکالت از موکل خود سرکار خانم [نام کامل موکل (زوجه)] فرزند [نام پدر موکل] به شماره ملی [شماره ملی موکل]، به نشانی [نشانی موکل (زوجه)]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] می باشم.

احتراماً به استحضار می رساند، بر اساس دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ صدور دادنامه] صادره از [نام شعبه صادرکننده رای بدوی] و تأیید شده در [نام شعبه مرجع تجدیدنظر (در صورت وجود)]، آقای [نام کامل زوج] فرزند [نام پدر زوج] به شماره ملی [شماره ملی زوج]، به پرداخت مهریه موکل اینجانب به میزان [میزان دقیق مهریه، مثلاً یکصد و چهارده سکه تمام بهار آزادی] محکوم گردیده است.

دادنامه قطعی مذکور در تاریخ [تاریخ ابلاغ دادنامه به زوج] به محکوم علیه (زوج) ابلاغ شده است. با وجود گذشت مهلت قانونی، ایشان تاکنون از اجرای مفاد حکم و پرداخت مهریه موکل اینجانب خودداری نموده اند.

لذا، مستند به مواد ۱، ۲ و ۴ قانون اجرای احکام مدنی و با عنایت به قطعیت و ابلاغ صحیح حکم، از محضر محترم دادگاه تقاضای صدور برگ اجرائیه مهریه مورد استدعاست تا از طریق واحد اجرای احکام دادگستری اقدامات لازم برای وصول مهریه صورت پذیرد. یک نسخه از وکالت نامه اینجانب نیز ضمیمه درخواست تقدیم می گردد.

با تشکر و احترام فراوان
[نام کامل وکیل]
وکیل پایه یک دادگستری
امضاء:
تاریخ: [تاریخ تنظیم درخواست]

توضیح نکات خاص وکالت:

• مشخصات وکیل: در ابتدای درخواست، مشخصات کامل وکیل شامل نام، پروانه وکیل و سپس مشخصات موکل ذکر می شود.
• ارجاع به وکالت نامه: در متن درخواست یا در قسمت منضمات، به ضمیمه بودن وکالت نامه اشاره می گردد.

با استفاده از این نمونه ها و رعایت نکات ذکر شده، زوجه یا وکیل او می توانند درخواست صدور اجرائیه مهریه را به صورت کاملاً حرفه ای و مطابق با موازین قانونی تنظیم کرده و گام مهمی در جهت وصول مهریه بردارند. این دقت، نه تنها فرآیند را تسهیل می کند، بلکه به سرعت و کارآمدی آن نیز می افزاید.

مراحل پس از صدور اجرائیه مهریه (اجرای حکم)

پس از آنکه درخواست صدور اجرائیه مهریه ثبت شد و دادگاه نیز با آن موافقت کرد، برگ اجرائیه صادر می شود. این نقطه، آغاز مرحله ای جدید و بسیار مهم است: «اجرای حکم». این مرحله به زوجه این فرصت را می دهد تا حق قانونی خود را از تئوری به واقعیت تبدیل کند. در این بخش، به بررسی گام هایی می پردازیم که پس از صدور اجرائیه باید طی شود؛ مراحلی که هر زوجه ای در پیگیری مهریه خود، با آن ها روبرو خواهد شد و درک درست آن ها، می تواند به مدیریت بهتر انتظارات و اقدامات کمک کند.

ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه (زوج): مهلت ۱۰ روزه برای اجرای حکم

اولین گام پس از صدور برگ اجرائیه، «ابلاغ آن به محکوم علیه (زوج)» است. این ابلاغ نیز مانند ابلاغ دادنامه، باید به صورت صحیح و مطابق با مقررات آیین دادرسی مدنی انجام شود. واحد اجرای احکام، مسئولیت ابلاغ این برگ را بر عهده دارد. پس از ابلاغ اجرائیه، زوج ۱۰ روز مهلت دارد تا مفاد حکم را به صورت داوطلبانه اجرا کند، یعنی مهریه را پرداخت کند یا ترتیبی برای پرداخت آن بدهد. این مهلت، فرصتی است برای زوج تا بدون نیاز به اقدامات اجباری، تعهد خود را ایفا کند. در این دوره، زوجه باید وضعیت را پیگیری کند و منتظر اقدام زوج بماند.

وظایف واحد اجرای احکام: معرفی پرونده به واحد اجرا

اگر پس از گذشت مهلت ۱۰ روزه، زوج اقدامی برای اجرای حکم نکرد، پرونده به صورت رسمی به «واحد اجرای احکام» دادگستری ارجاع می شود. این واحد، بازوی اجرایی دادگاه است و مسئولیت دارد تا با استفاده از اختیارات قانونی خود، حکم را به اجرا درآورد. وظایف اصلی واحد اجرای احکام شامل موارد زیر است:

• تشکیل پرونده اجرایی برای هر اجرائیه.
• ثبت و بایگانی مدارک و مستندات مربوط به اجرائیه.
• انجام مکاتبات لازم با سایر نهادها و مراجع برای شناسایی اموال زوج.
• اجرای دستورات قضایی مربوط به توقیف و مزایده اموال.

در این مرحله، زوجه یا وکیل او باید با این واحد در ارتباط باشند و پیگیری های لازم را انجام دهند.

معرفی اموال و دارایی های زوج: نقش زوجه/وکیل در شناسایی و معرفی اموال

یکی از مهم ترین وظایف زوجه یا وکیل او در مرحله اجرا، «معرفی اموال و دارایی های زوج» است. هرچند واحد اجرای احکام خود اقدام به استعلام از مراجع مختلف (مانند اداره ثبت اسناد و املاک، بانک مرکزی، راهور و…) می کند، اما اطلاعات و شناختی که زوجه از اموال همسر خود دارد، می تواند بسیار کارگشا باشد. معرفی دقیق اموال (اعم از ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام، مطالبات و…) می تواند فرآیند شناسایی و توقیف را به شدت تسریع کند. ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی نیز تاکید دارد که مرجع اجرا کننده رای مکلف است به تقاضای محکوم له، نسبت به شناسایی اموال محکوم علیه و توقیف آن اقدام کند.

توقیف اموال و مزایده: نحوه توقیف و فروش اموال برای وصول مهریه

پس از شناسایی اموال زوج، واحد اجرای احکام دستور «توقیف» آن ها را صادر می کند. اموال توقیف شده، بسته به نوع آن ها، مراحل متفاوتی را طی می کنند:

• اموال منقول (مانند خودرو، موجودی حساب بانکی): پس از توقیف، در صورت لزوم توسط کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی شده و سپس از طریق مزایده به فروش می رسند.
• اموال غیرمنقول (مانند ملک، زمین): پس از توقیف و ارزیابی، آگهی مزایده منتشر و در صورت نبود متقاضی یا عدم وصول مبلغ کارشناسی، به طریق قانونی دیگر (مانند انتقال مالکیت به محکوم له) اقدام می شود.

از محل فروش این اموال، مهریه زوجه پرداخت خواهد شد. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد و نیاز به پیگیری مستمر دارد.

درخواست ممنوع الخروجی و جلب زوج: شرایط و چگونگی اقدام

در صورتی که زوج پس از ابلاغ اجرائیه، هیچ مالی برای پرداخت مهریه معرفی نکند یا اموال معرفی شده برای پرداخت کافی نباشند، زوجه می تواند از ابزارهای قانونی دیگری نیز استفاده کند. بر اساس ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، در صورت عدم پرداخت محکوم به و عدم معرفی مال کافی، محکوم له می تواند از دادگاه درخواست «ممنوع الخروجی» و «جلب» محکوم علیه را داشته باشد. این اقدام معمولاً برای اعمال فشار بر زوج جهت پرداخت مهریه صورت می گیرد. البته اعمال این ماده شرایط خاصی دارد و زوجه باید عدم ملائت زوج را (به جز مستثنیات دین) ثابت کند.

مستثنیات دین: توضیح مختصر در مورد اموالی که قابل توقیف نیستند

همواره باید به این نکته توجه داشت که همه اموال زوج قابل توقیف نیستند. «مستثنیات دین» مجموعه ای از اموال و دارایی ها هستند که قانون گذار برای تأمین حداقل معیشت محکوم علیه و افراد تحت تکفل او، توقیف آن ها را ممنوع کرده است. این اموال شامل موارد زیر می شوند:

• منزل مسکونی مورد نیاز که عرفاً در شأن محکوم علیه در حد اعسار او باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که عرفاً متناسب با شأن محکوم علیه باشد.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماه.
• ابزار و کتب و وسایل ضروری کسب و کار و حرفه.
• تلفن همراه، لپ تاپ و سایر وسایل ارتباطی ضروری.

شناخت این موارد به زوجه کمک می کند تا انتظارات واقع بینانه ای از فرآیند اجرایی داشته باشد.

اعتراض به عملیات اجرایی: حقوق احتمالی زوج در این مرحله

در طول عملیات اجرایی، ممکن است زوج یا حتی اشخاص ثالث نسبت به اقدامات واحد اجرای احکام اعتراضاتی داشته باشند. این اعتراضات می تواند شامل ادعای تملک مال توقیف شده توسط ثالث، یا اعتراض به نحوه ارزیابی کارشناس و… باشد. دادگاه به این اعتراضات رسیدگی می کند و در صورت وارد بودن اعتراض، ممکن است دستور توقف یا اصلاح عملیات اجرایی را صادر کند. این مرحله نیز بخشی از پیچیدگی های فرآیند اجراست که زوجه باید از آن آگاه باشد.

با آگاهی از این مراحل، زوجه می تواند با اطمینان و آمادگی بیشتری در مسیر پیگیری مهریه خود گام بردارد و از هر فرصت قانونی برای وصول حق خود بهره مند شود. این مسیر، نیازمند صبر، پیگیری مستمر و دانش حقوقی است که با همراهی یک وکیل متخصص، می تواند به نتایج مطلوب منجر شود.

قوانین و مقررات مرتبط با اجرائیه مهریه

هر گام در فرآیند صدور و اجرای اجرائیه مهریه، بر پایه اصول و مواد قانونی مشخصی بنا شده است. برای زوجه ای که در این مسیر قدم گذاشته، آشنایی با این قوانین نه تنها به درک بهتر فرآیند کمک می کند، بلکه او را در مواجهه با چالش های احتمالی توانمند می سازد. در ادامه به معرفی و توضیح مختصر مهم ترین مواد قانونی مرتبط با اجرائیه مهریه می پردازیم؛ موادی که به منزله ستون های فقرات این فرآیند حقوقی عمل می کنند.

قانون اجرای احکام مدنی

این قانون، اصلی ترین منبع برای درک چگونگی اجرای احکام دادگاه هاست. برخی از مواد کلیدی آن عبارتند از:

• ماده ۱: هیچ حکمی از احکام دادگاه ها به موقع اجرا گذارده نمی شود مگر اینکه قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که قانون معین می کند، صادر شده باشد. (تاکید بر لزوم قطعی بودن حکم)
• ماده ۲: احکام دادگاه ها وقتی به موقع اجرا گذارده می شود که به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتباً این تقاضا را از دادگاه بنماید. (لزوم درخواست کتبی و ابلاغ حکم)
• ماده ۳: حکمی که موضوع آن معین نیست قابل اجرا نمی باشد. (بر اهمیت مشخص بودن موضوع حکم، یعنی میزان مهریه)
• ماده ۴: اجرای حکم با صدور اجرائیه به عمل می آید مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد. (توضیح نقش اجرائیه)
• ماده ۵: صدور اجرائیه با دادگاه نخستین است. (مرجع صالح برای صدور اجرائیه)
• ماده ۶: در اجرائیه نام و نام خانوادگی و محل اقامت محکوم له و محکوم علیه و مشخصات حکم و موضوع آن و این که پرداخت حق اجرا به عهده محکوم علیه می باشد نوشته شده و به امضاء رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده به مهر دادگاه ممهور و برای ابلاغ فرستاده می شود. (محتویات برگ اجرائیه)
• ماده ۸: ابلاغ اجرائیه طبق مقررات آیین دادرسی مدنی به عمل می آید. (نحوه ابلاغ اجرائیه)
• ماده ۱۰: اگر محکوم علیه قبل از ابلاغ اجرائیه محجور یا فوت شود اجرائیه حسب مورد به ولی: قیم، امین، وصی، ورثه یا مدیر ترکه او ابلاغ می گردد. (وضعیت خاص محکوم علیه)
• ماده ۱۱: هر گاه در صدور اجرائیه اشتباهی شده باشد دادگاه می تواند رأساً یا به درخواست هر یک از طرفین به اقتضای مورد اجرائیه را ابطال یا تصحیح نماید. (امکان اصلاح اشتباهات)
• ماده ۳۴: محکوم علیه پس از ابلاغ اجرائیه، ۱۰ روز مهلت دارد تا مفاد آن را اجرا کند. (مهلت اجرای داوطلبانه حکم)

قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

این قانون به طور خاص به چگونگی اجرای احکام مربوط به پرداخت وجوه مالی می پردازد و ابزارهای مهمی را در اختیار محکوم له قرار می دهد:

• ماده ۱: هر کس به موجب حکم دادگاه به دادن هر نوع مالی به دیگری محکوم شود و از اجرای حکم خودداری کند،… اموال محکوم علیه با رعایت مستثنیات دین توقیف و از محل آن حسب مورد محکوم به یا مثل یا قیمت آن استیفا می شود. (اصول کلی توقیف اموال)
• ماده ۲: مرجع اجرا کننده رأی… مکلف است به تقاضای محکوم له از طرق پیش بینی شده در این قانون و نیز به هر نحو دیگر که قانوناً ممکن باشد، نسبت به شناسایی اموال محکوم علیه و توقیف آن به میزان محکوم به اقدام کند. (وظیفه شناسایی اموال توسط واحد اجرا با همکاری محکوم له)
• ماده ۳: اگر محکوم علیه با وجود ابلاغ اجراییه و انقضای مهلت مقرر و عدم معرفی مال، از اجرای حکم خودداری کند، به تقاضای محکوم له… تا زمان اجرای حکم یا پذیرش ادعای اعسار یا جلب رضایت محکوم له حبس می شود. (شرایط جلب و حبس زوج در صورت عدم پرداخت و عدم معرفی مال)
• ماده ۷: مستثنیات دین صرفاً شامل مواردی است که در این قانون برشمرده شده و هرگونه توافق بر خلاف آن، باطل است. (تاکید بر فهرست محدود مستثنیات دین)

قانون مدنی

این قانون، مبنای وجود و ماهیت مهریه را تشکیل می دهد:

• ماده ۱۰۸۲: به محض عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. (تاکید بر مالکیت زوجه بر مهریه و حق تصرف او)

قانون آیین دادرسی مدنی

این قانون، نحوه رسیدگی در دادگاه ها و فرآیندهای ابلاغ را مشخص می کند:

• ماده ۳۰۲: هیچ حکم یا قراری را نمی توان اجراء نمود مگر این که به صورت حضوری و یا به صورت دادنامه یا رونوشت گواهی شده آن به طرفین یا وکیل آنان ابلاغ شده باشد. (اهمیت ابلاغ صحیح آرا)

قانون حمایت خانواده

این قانون، مقررات خاصی را در مورد مهریه و مسائل خانوادگی وضع کرده است:

• تبصره ۲ ماده ۲۲: در کلیه مواردی که مهریه باید از طریق اجرای ثبت وصول شود، هر زمان که زن به دفترخانه مراجعه کند و مهریه خود را مطالبه نماید، سردفتر مکلف است ابلاغ لازم را به زوج انجام دهد و در صورت عدم پرداخت، پرونده را برای اجراییه به اجرای ثبت ارسال کند. (اشاره به امکان وصول مهریه از طریق اجرای ثبت، که موضوعی جداگانه از اجرای دادگستری است اما در همین زمینه قرار می گیرد)

با آگاهی از این قوانین، زوجه درک عمیق تری از حقوق خود پیدا می کند و می تواند با اطمینان بیشتری مراحل قانونی را پیگیری کند. این دانش، به او قدرت مذاکره و تصمیم گیری بهتری در طول فرآیند اجرا می بخشد.

نتیجه گیری

در مسیر پرپیچ وخم پیگیری حقوقی مهریه، صدور اجرائیه گامی اساسی و نقطه عطف مهمی است که زوجه را به وصول حق قانونی خود نزدیک تر می کند. از لحظه دریافت حکم قطعی دادگاه تا ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پیگیری عملیات اجرایی در واحد اجرای احکام، هر مرحله نیازمند آگاهی، دقت و پیگیری مستمر است. در این مقاله، با جزئیات اجراییه مهریه، تفاوت آن با حکم قطعی، شرایط ماهوی و شکلی لازم برای صدور آن و همچنین مراحل پس از صدور، آشنا شدیم. همچنین، با نمونه های عملی از درخواست صدور اجرائیه، سعی بر آن بود تا زوجه بتواند با آمادگی کامل این فرم حیاتی را تنظیم کند.

آگاهی از قوانین و مقررات مرتبط، از جمله قانون اجرای احکام مدنی و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، به زوجه قدرت و بصیرت می دهد تا از تمامی ابزارهای قانونی موجود برای دفاع از حقوق خود بهره ببرد. شناخت مستثنیات دین و نیز حقوق احتمالی زوج در طول عملیات اجرایی، به زوجه کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و کمتر دچار سردرگمی، این فرآیند را مدیریت کند. در نهایت، باید به یاد داشت که پیگیری مهریه یک فرآیند حقوقی پیچیده است و هر پرونده، شرایط و ویژگی های خاص خود را دارد.

با وجود تمام راهنمایی های ارائه شده، در بسیاری از موارد، پیچیدگی های حقوقی و فشارهای روانی ناشی از این مسائل، می تواند بسیار طاقت فرسا باشد. بنابراین، برای اطمینان از طی شدن صحیح و کارآمد تمامی مراحل و استفاده بهینه از فرصت های قانونی، قویاً توصیه می شود که زوجه از ابتدا با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کند. یک وکیل مجرب نه تنها می تواند در تنظیم دقیق درخواست ها و پیگیری مراحل اجرایی کمک شایانی کند، بلکه به عنوان یک همراه آگاه، مسیر را برای زوجه هموارتر ساخته و او را در رسیدن به حقش یاری خواهد رساند. این حمایت حقوقی، به زوجه قدرت می بخشد تا با آرامش خاطر بیشتری به آینده خود نگاه کند و مهریه خود را به عنوان یک حق مسلم و قانونی، به طور کامل دریافت کند.