مدرسه عالی حقوق ایران چگونه تاسیس شد؟

از همان روزهای اول فهمید که دادگاه واقعی وجود ندارد. از این رو تمایل مقامات قضایی برای معرفی کشور خارجی به عنوان الگو و ایجاد نهادی جدید برای عدالت و تمایل به ایجاد سازمان قضایی تعدادی از کشورها از جمله فرانسه، سوئیس و آلمان مورد توجه قرار گرفت. زمانی که صمصام السلطان برای چهارمین بار در کابینه خود به وزارت عدلیه منصوب شد، در مجلس اعلام کرد که به دلیل تصویب نشدن قانون قوه قضائیه، قادر به رسیدگی به امور داخلی کشور نخواهد بود. 6 ماه محاکمه و وقت خود را صرف تدوین قوانین و تشکیلات و اصول تحقیقات قضایی می کند. مشیرالدوله ظرف شش ماه قوانین و تشکلات قوه قضائیه و انحلال دادگاهها، اصول تحقیقات قضایی و قواعد اجرای احکام را تنظیم کرد و طرح تأسیس دانشکده حقوق را نیز تهیه کرد. اما مجلس فقط قانون تشکل ها را تصویب کرد.

مشیرالدوله قانون تشکیلاتی را اجرا کرد، دادگاه‌های بدوی و تجدیدنظر، دادگاه عالی پاک و دادستانی را تأسیس کرد، اما در سایر اصلاحات از جمله ایجاد دانشکده حقوق که مورد غفلت قرار گرفت، نتیجه‌ای حاصل نشد. سال ها. جنگ جهانی اول نیز مشکلات عدیده ای را به همراه داشت و دیگر از دانشکده حقوق سخنی به میان نیامد تا اینکه در پایان جنگ جهانی اول میرزا حسن خان و طواق الدوله به وزیر و رئیس نصرت الدوله منصوب شدند. فیروز که تحصیلات عالی حقوق خود را در پاریس به پایان رساند، به وزارت دادگستری منصوب شد. نصرت الدوله از همان ابتدا برای ایجاد دانشکده حقوق شروع به کار کرد و مأموریت تهیه برنامه های مالی و علمی لازم را به آدولف پرنی مشاور فرانسوی وزارت دادگستری و ارائه آن به وزیر داد. . در اسرع وقت. آدولف پرنی حدود شش ماه در حال آماده سازی این طرح بود. طرح پرکن به تصویب هیأت وزیران رسید و بودجه ارائه شد.

در 24 مرداد 1377 هیئتی دولتی به ریاست ممالوک انصاری مشاور وزیر امور خارجه برای شرکت در کنفرانس صلح ورسای عازم پاریس شد. اعضای این هیئت عبارت بودند از: ذکاءالملک فروغی، رئیس دیوان عالی کشور، حسین علاء وزیر سابق، تظام الملک، عبدالحسین مسعود انصاری و آدولف پرنی. در این بازدید آدولف پرنی موظف شد در دانشکده عالی حقوق چهار استاد فرانسوی با تجربه در زمینه های مختلف حقوق تدریس کند و چهار استاد فرانسوی را نیز برای این کار استخدام کرد. کسانی که می توانستند وارد این مدرسه شوند کسانی بودند که از علوم سیاسی یا مدرسه دارالفون فارغ التحصیل شده بودند و زبان فرانسه را روان صحبت می کردند. کسانی که مدرک دیپلم ندارند باید در کنکور شرکت کنند. دانشکده حقوق در 15 اکتبر 1298 به ریاست آدولف پرنی افتتاح شد. دوره مدرسه چهار ساله بود و به دو ترم دو ساله تقسیم می شد. این مدرسه هفت سال باقی ماند و یکی از ادارات زیر مجموعه وزارت عدلیه شد.

مدرسها حقوق عالی سرانجام در اسفند 1305 از وزارت عدلیه گرفته شد و زیر نظر وزارت معارف قرار گرفت. در پایان سال تحصیلی 1306-1307، بخش مقدماتی (متوسطه) مدرسه سیاسی از آن جدا و به مدرسه دارالفن منتقل شد. پس از آن، مکتب سیاسی فقط یک دوره عالی داشت. به فارغ التحصیلان این مدرسه مدرک لیسانس اعطا شد. این مدرک لیسانس توسط دانشگاه های فرانسه پذیرفته می شود. معلمان این مدرسه موسیو سونر، مسیو دوفوس، مسیو مرل، مسیو دولاپوژ و مسیو فرنسون بودند. رئیس مدرسه مسیو پرنی و مدرسه زیر نظر میرزا جوادخان امیر بود. مسیو پرنی از دانشکده پاریس دکترای حقوق جزا گرفت و دادستان عمومی دولت فرانسه بود..وی به درخواست دولت وقت و تایید رسمی رئیس جمهور فرانسه به ایران آمد، زیرا وزارت دادگستری و دولت وقت به یک مشاور حقوقی عالی رتبه نیاز داشتند. در 11 آگوست 1911 (م.) به عنوان مشاور حقوقی و مستشار دیوان عالی در وزارت عدلیه (در کابینه ولدالسلطان و زمانی که حسن پیرنیا وزارت عدلیه بود) کار می کرد..

مسیو پرنی علاوه بر کار در مدرسه عالی حقوق، به‌عنوان مشاور حقوقی وزارت دادگستری به دلیل ماهیت کار خود، در کمیسیون‌های مختلف تهیه و تنظیم قوانین، مانند آیین دادرسی کیفری، عضویت داشت. کمیسیون، کمیسیون آزمون جذب قضات و کمیسیون صلاحیت که به آن رتبه قضات می گویند.. اساتید ایرانی محمدعلی فروغی، منصور السطنه عدل، حاج سید نصرالله تقوی، شیخ محمد سنگلجی، شیخ محمد حسین استرآبادی بودند.

آدولف پرنی وی به پاس خدمات ارزنده علمی و قضایی موفق به دریافت بالاترین نشان علمی کشور شد. پرنی پس از سازماندهی مدرسها واگذاری بالاترین حقوق و سمت ریاست مدرسه به محمدعلی فروقی و حاتمها او در سال 1925 در جریان مأموریت خود در ایران به فرانسه بازگشت.

فارغ التحصیلان دانشکده عالی حقوق 82 نفر بودند که مهمترین آنها عبارتند از: دکتر احمد متین دفتری. محمد سجادی، عباس گلی گلشائیان، نصرت الله تزم، دکتر. مشرف نفیسی، محمد سروری، محمود هدایت، علی اکبر دفتری، سعید نفیسی، محمد مجلسی، موسی سرابندی و دکتر حسین مهیمن.

6565