حافظیه در باغ موزه نگارستان

در میان هیاهوی زندگی مدرن و ترافیک سنگین پایتخت گنجینه هایی از تاریخ و هنر نهفته اند که می توانند پناهگاهی برای آرامش روح باشند. تهران شهری است که در کنار سازه های بلند و خیابان های شلوغ باغ ها و عمارت های تاریخی را در دل خود جای داده است. این مکان ها نه تنها یادآور گذشته پرفراز و نشیب این شهر هستند بلکه فضایی دلنشین و سرسبز را برای گشت وگذار و آشنایی با میراث فرهنگی ایران فراهم می آورند. یکی از این گوهرهای پنهان باغ موزه نگارستان است؛ مجموعه ای تاریخی و فرهنگی که با قدمتی دیرینه ترکیبی بی نظیر از معماری اصیل ایرانی هنرهای زیبا و طبیعت دل انگیز را به نمایش می گذارد. بازدید از این باغ فرصتی استثنایی برای تجربه حال وهوای تهران قدیم و آشنایی با گوشه ای از تاریخ و هنر این سرزمین است و می تواند پاسخی به نیاز کسانی باشد که به دنبال آرامش زیبایی و غنای فرهنگی در پایتخت هستند.

تاریخچه باغ موزه نگارستان

ریشه های باغ موزه نگارستان به حدود دویست سال پیش در دوران پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بازمی گردد. در آن زمان شاه دستور داد تا در خارج از محدوده شهر تهران عمارتی ییلاقی برای استفاده شخصی و حکومتی بنا شود. این مجموعه اولیه بسیار وسیع تر از نگارستان امروزی بود و شامل چند عمارت اصلی به نام های نگارستان دلگشا و قلمدان می شد. نام «نگارستان» به دلیل وجود نقاشی های باشکوه و بی نظیر از اساتید مطرح دوران قاجار همچون میرزا جانی نقاش و میرزا بابا نقاش باشی در تالارهای این عمارت ها انتخاب شد. عمارت نگارستان که اصلی ترین بخش مجموعه بود به عنوان دیوان خانه و محل برگزاری مراسم سلام و ادای احترام به شاه مورد استفاده قرار می گرفت. عمارت دلگشا در مرکز باغ و به شکل هشت ضلعی ساخته شده بود و به حوض خانه شهرت داشت؛ این عمارت بعدها به موزه هنرهای ملی تبدیل شد و امروزه بخشی جدا از باغ موزه نگارستان محسوب می شود. تالار قلمدان نیز که در بخش شمالی باغ قرار داشت متأسفانه به مرور زمان تخریب شد و اثری از آن باقی نمانده است. معماری و طراحی فضای سبز این باغ نمونه ای شاخص از سبک رایج در دوره قاجار بود.

باغ نگارستان در طول تاریخ خود شاهد اتفاقات مهمی بوده است. تاجگذاری محمدشاه قاجار و قتل میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی صدر اعظم وقت از جمله رویدادهای تاریخی مهمی هستند که در این مکان رخ داده اند. در دوران ناصرالدین شاه با گسترش شهر تهران و تغییر مرزهای آن نگارستان کاربری سیاسی خود را از دست داد و وارد حوزه شهری شد. در زمان مظفرالدین شاه تحولی فرهنگی در این باغ اتفاق افتاد و اولین مدرسه کشاورزی و همچنین مدرسه صنایع مستظرفه به سرپرستی کمال الملک در آن تأسیس شد. با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی باغ نگارستان به محلی برای تحصیل علم تبدیل شد و با نام دارالمعلمین و سپس دانشسرای عالی به فعالیت خود ادامه داد. در این دوره عمارت جدیدی در بخش شمال شرقی باغ برای کتابخانه ساخته شد و شخصیت های ادبی مهمی همچون پروین اعتصامی در آن مشغول به کار بودند. سردیس برنزی فردوسی نیز در همین سال ها توسط مجسمه سازی فرانسوی ساخته و در باغ نصب گردید. پس از آن دانشکده های مختلف به دانشگاه تهران منتقل شدند و موسسات فرهنگی و پژوهشی در نگارستان فعالیت کردند. پس از انقلاب اسلامی باغ در معرض خطر تخریب قرار گرفت اما با تلاش اساتید و دانشجویان حفظ و پس از مرمت در سال ۱۳۹۲ به عنوان باغ موزه نگارستان بازگشایی شد و امروزه یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و گردشگری پایتخت به شمار می رود.

دیدنی های باغ موزه نگارستان

باغ موزه نگارستان تنها یک باغ زیبا نیست بلکه مجموعه ای غنی از دیدنی ها و موزه های تخصصی را در خود جای داده است که هر یک بخشی از تاریخ و هنر ایران را روایت می کنند. بازدیدکنندگان در این مجموعه می توانند در کنار لذت بردن از فضای سرسبز و دلنشین باغ به تماشای آثار هنری ارزشمند و یادگارهای فرهنگی بپردازند. این بخش ها شامل موزه ها تالارها و بناهای یادبودی هستند که هر کدام داستان خود را دارند و تجربه ای منحصربه فرد را برای علاقه مندان به تاریخ هنر و ادبیات فراهم می کنند.

حافظیه در باغ موزه نگارستان

در گوشه ای دل انگیز از باغ موزه نگارستان تهران فضایی به یاد خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی شاعر پرآوازه ایرانی بنا شده است که با الهام از حال وهوای حافظیه شیراز طراحی گردیده و به «حافظیه» شهرت دارد. این مکان آرامش و زیبایی خاصی دارد و بازدیدکنندگان را به توقفی کوتاه دعوت می کند. در این بخش از باغ می توان در سایه درختان و در کنار حوضی کوچک لحظاتی را به تأمل خواندن اشعار حافظ یا صرفاً لذت بردن از سکوت و آرامش محیط سپری کرد. حافظیه باغ نگارستان نمادی از پیوند عمیق هنر ادبیات و فضای طبیعی است و یادآور جایگاه والای حافظ در فرهنگ ایرانی است. این گوشه دنج فرصتی عالی برای فرار از هیاهوی شهر و غرق شدن در دنیای شعر و عرفان فراهم می آورد و به یکی از محبوب ترین نقاط باغ برای عکاسی و استراحت تبدیل شده است.

موزه مکتب کمال الملک

عمارت اصلی و مرکزی باغ موزه نگارستان که در دوران پهلوی اول ساخته شده امروزه به موزه مکتب کمال الملک اختصاص یافته است. این موزه مجموعه ای ارزشمند از آثار نقاش بزرگ ایرانی محمد غفاری ملقب به کمال الملک و همچنین تابلوهایی از شاگردان برجسته او را در معرض دید قرار داده است. در این بخش بازدیدکنندگان می توانند با سبک و سیاق نقاشی مکتب کمال الملک و تأثیر عمیق او بر هنر نقاشی ایران در دوران قاجار و پهلوی آشنا شوند. آثار به نمایش درآمده شامل پرتره ها منظره ها و صحنه هایی از زندگی روزمره است که با دقت و ظرافت خاصی خلق شده اند. علاوه بر نقاشی ها در این موزه آثار اهدایی دیگری نظیر فرش های نفیس اشیاء نقره قلم زنی شده و مینیاتورهای ارزشمند نیز نگهداری می شود که غنای هنری مجموعه را دوچندان کرده است. موزه مکتب کمال الملک دریچه ای به سوی دنیای هنر معاصر ایران و نقش بی بدیل کمال الملک در تربیت نسل های بعدی هنرمندان است.

تالار منیر فرمانفرمائیان

یکی از بخش های دیدنی و منحصربه فرد باغ موزه نگارستان تالار دائمی منیر فرمانفرمائیان است. منیر شاهرودی فرمانفرمائیان (۱۹۲۴-۲۰۱۹) هنرمند نوگرای ایرانی به خاطر استفاده خلاقانه از آینه کاری سنتی در خلق آثار مدرن شهرت جهانی داشت. تالار او در نگارستان مجموعه ای از آثار خیره کننده او را به نمایش می گذارد که ترکیبی بدیع از آینه کاری نقاشی پشت شیشه و اشکال هندسی اسلامی را در قالب هنری معاصر ارائه می دهند. این آثار که شامل حدود ۵۱ قطعه هنری هستند نمونه ای برجسته از تلفیق سنت و مدرنیته در هنر ایران محسوب می شوند. بازدید از این تالار فرصتی برای آشنایی با سبک متمایز و نوآورانه منیر فرمانفرمائیان است که آثارش در موزه ها و گالری های معتبر بین المللی نیز به نمایش درآمده است. این تالار نشان دهنده نقش هنرمندان ایرانی در پیشبرد هنر معاصر و حفظ و احیای هنرهای سنتی در قالبی نو است.

سردیس فردوسی

در فضای سرسبز باغ موزه نگارستان سردیسی برنزی از حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر حماسه سرای بزرگ ایران و خالق شاهنامه قرار دارد که یادآور جایگاه والای زبان و ادبیات فارسی است. داستان ساخت و نصب این سردیس بسیار جالب توجه است؛ این اثر به همت و کمک های مالی ۴۱۰ نفر از دانشجویان ایرانی که در آن زمان در اروپا و به ویژه در فرانسه مشغول به تحصیل بودند سفارش داده شد. این دانشجویان با جمع آوری مبلغی از مجسمه ساز فرانسوی مشهوری به نام لرنزی خواستند تا سردیس فردوسی را بسازد. اگرچه مبلغ جمع آوری شده دقیقاً کافی نبود اما لرنزی با اطلاع از نیت فرهنگی و ملی دانشجویان ساخت این اثر را پذیرفت و آن را خلق کرد. نصب سردیس فردوسی در باغ نگارستان که زمانی محل دانشسرای عالی و مرکز علم و ادب بود نمادی از احترام به مفاخر فرهنگی ایران و پیوند عمیق نسل جوان با ریشه های ادبی خود است. این سردیس یکی از نقاط مورد توجه بازدیدکنندگان در باغ است.

دیوارنگاره صف سلام فتحعلی شاه

یکی از برجسته ترین آثار هنری که در باغ موزه نگارستان نگهداری می شود دیوارنگاره عظیم و مشهور «صف سلام فتحعلی شاه» است. این نقاشی بزرگ صحنه ای رسمی از دربار قاجار را به تصویر می کشد که فتحعلی شاه قاجار در مرکز آن نشسته و درباریان شاهزادگان مقامات و سفرای خارجی در صف هایی منظم برای ادای احترام (مراسم سلام) ایستاده اند. این اثر نه تنها از نظر هنری دارای اهمیت بالایی است بلکه یک سند تاریخی تصویری محسوب می شود که اطلاعات ارزشمندی درباره پوشش القاب و ساختار دربار قاجار ارائه می دهد. این دیوارنگاره که گفته می شود به دستور یکی از پسران فتحعلی شاه و در قم کشیده شده نمونه ای شاخص از نقاشی درباری در دوره قاجار است و عظمت و شکوه دربار آن زمان را به نمایش می گذارد. تماشای این نقاشی امکان درک بهتری از تاریخ اجتماعی و سیاسی آن دوران را فراهم می کند و یکی از نقاط کانونی بازدید در موزه نگارستان محسوب می شود.

امکانات باغ موزه نگارستان

برای رفاه حال بازدیدکنندگان و تکمیل تجربه گشت وگذار در این مجموعه تاریخی و فرهنگی امکانات متنوعی در باغ موزه نگارستان فراهم شده است. این امکانات شامل فضاهایی برای استراحت صرف غذا و نوشیدنی و همچنین فضاهای فرهنگی و هنری دیگر است که بازدید از باغ را دلپذیرتر می کنند. وجود این امکانات باعث می شود که بازدیدکنندگان بتوانند زمان بیشتری را در باغ سپری کرده و از بخش های مختلف آن لذت ببرند.

رستوران و کافه روحی باغ نگارستان

یکی از امکانات پرطرفدار در باغ موزه نگارستان رستوران و کافه «روحی» است که در فضای دلنشین و زیبای باغ قرار گرفته است. این کافه رستوران با محیطی آرام و چشم اندازی زیبا به فضای سبز باغ مکانی ایده آل برای استراحت پس از گشت وگذار در موزه ها و بخش های مختلف مجموعه است. بازدیدکنندگان می توانند در این مکان انواع غذاها و نوشیدنی ها را سفارش داده و در فضایی تاریخی و فرهنگی لحظاتی خوش را سپری کنند. کافه روحی به دلیل محیط جذاب و کیفیت خدماتش خود به یکی از جاذبه های باغ تبدیل شده و پاتوقی برای علاقه مندان به هنر و فرهنگ و همچنین مکانی برای قرارهای دوستانه و خانوادگی محسوب می شود. نشستن در فضای باز یا سرپوشیده این کافه و تماشای زیبایی های باغ تجربه ای لذت بخش و آرامش بخش است.

فعالیت های فرهنگی و آموزشی

باغ موزه نگارستان تنها مکانی برای نمایش آثار تاریخی و هنری نیست بلکه به عنوان یک مرکز فرهنگی فعال برنامه ها و فعالیت های متنوعی را در طول سال برگزار می کند. این فعالیت ها شامل کارگاه های آموزشی نشست های تخصصی نمایشگاه های موقت هنری و فرهنگی و برنامه های ویژه برای گروه های سنی مختلف است. برگزاری کارگاه های نقاشی قصه گویی و سایر فعالیت های هنری برای کودکان و همچنین نشست های علمی و پژوهشی با موضوعات فرهنگی تاریخی و ادبی برای بزرگسالان از جمله این برنامه ها هستند. هدف از این فعالیت ها ارتقاء سطح دانش و آگاهی عمومی ترویج فرهنگ و هنر ایرانی و تبدیل باغ موزه به یک مرکز پویا برای تبادلات فکری و هنری است. این برنامه ها فرصتی عالی برای علاقه مندان فراهم می کنند تا علاوه بر بازدید از مجموعه در فعالیت های فرهنگی و آموزشی نیز مشارکت داشته باشند و از فضای علمی و هنری باغ بهره مند شوند.

اطلاعات ضروری برای بازدید

برای برنامه ریزی بهتر بازدید از باغ موزه نگارستان آگاهی از برخی اطلاعات ضروری مانند موقعیت جغرافیایی مسیرهای دسترسی ساعات بازدید قیمت بلیط و بهترین زمان برای حضور در این مجموعه اهمیت دارد. این اطلاعات به بازدیدکنندگان کمک می کند تا با آمادگی بیشتری به باغ مراجعه کرده و تجربه لذت بخش تری از گشت وگذار در این مکان تاریخی و فرهنگی داشته باشند.

موقعیت جغرافیایی و مسیرهای دسترسی

باغ موزه نگارستان در قلب تهران قدیم در منطقه بهارستان واقع شده است. آدرس دقیق آن میدان بهارستان انتهای خیابان دانشسرا خیابان شریعتمدار رفیع است. دسترسی به این مجموعه با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی بسیار آسان است. ایستگاه متروی بهارستان که در خط ۲ (فرهنگسرا – صادقیه) قرار دارد نزدیک ترین ایستگاه مترو به باغ نگارستان است. پس از پیاده شدن در این ایستگاه با طی مسافتی کوتاه در خیابان دانشسرا به سمت انتهای آن می توانید به ورودی باغ برسید. همچنین خطوط اتوبوس و تاکسی متعددی در میدان بهارستان و خیابان های اطراف آن تردد می کنند که امکان دسترسی از نقاط مختلف شهر را فراهم می آورند. استفاده از حمل و نقل عمومی به ویژه مترو به دلیل ترافیک معمول مرکز شهر گزینه مناسبی برای رسیدن به باغ نگارستان است.

ساعت بازدید

ساعات بازدید از باغ موزه نگارستان در طول فصول مختلف سال ممکن است تغییر کند اما به طور کلی محوطه باغ و فضای سبز آن معمولاً از ساعات اولیه صبح تا ساعات پایانی شب برای بازدید عموم باز است. اما ساعات بازدید از بخش های موزه ای و تالارهای تخصصی (مانند موزه مکتب کمال الملک تالار منیر فرمانفرمائیان و…) محدودتر است. معمولاً موزه ها از صبح تا اوایل غروب پذیرای بازدیدکنندگان هستند. روزهای دوشنبه بخش های موزه ای باغ تعطیل هستند اما بازدید از محوطه باغ و استفاده از امکاناتی نظیر کافه و رستوران در این روز نیز امکان پذیر است. توصیه می شود پیش از بازدید اطلاعات به روز در خصوص ساعات دقیق کاری را از وب سایت رسمی یا شماره تماس مجموعه استعلام کنید.

قیمت بلیط

برای ورود به باغ موزه نگارستان و بازدید از فضای سبز آن نیاز به تهیه بلیط ورودی است. علاوه بر آن برای بازدید از بخش های موزه ای و تالارهای تخصصی داخل باغ ممکن است نیاز به تهیه بلیط جداگانه برای هر بخش یا یک بلیط ترکیبی باشد. قیمت بلیط ورودی باغ و موزه ها برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی متفاوت است. معمولاً برای دانشجویان دانش آموزان و کارکنان دانشگاه تهران تخفیفاتی در نظر گرفته می شود و حتی ممکن است ورود برای برخی از این گروه ها رایگان باشد. برای گروه های دانش آموزی و دانشجویی دیگر نیز با هماهنگی قبلی و ارائه درخواست کتبی به مدیریت باغ موزه امکان استفاده از بلیط نیم بها وجود دارد. جزئیات دقیق قیمت ها و تخفیف ها معمولاً در ورودی باغ و وب سایت رسمی مجموعه قابل دسترسی است.

زمان مناسب برای بازدید

باغ موزه نگارستان در تمام فصول سال زیبایی های خاص خود را دارد اما به طور کلی فصل بهار و اوایل پاییز به عنوان بهترین زمان برای بازدید از این مجموعه توصیه می شوند. در فصل بهار آب وهوا بسیار مطبوع و دلپذیر است و فضای سبز باغ با شکوفه ها و گل های رنگارنگ جلوه ای بی نهایت زیبا پیدا می کند که برای گشت وگذار و عکاسی ایده آل است. گاهی بارش های نم نم بهاری نیز طراوت خاصی به محیط می بخشند. اوایل پاییز نیز با رنگارنگ شدن برگ درختان و هوایی خنک زمان مناسبی برای بازدید است. در فصل تابستان هوا ممکن است کمی گرم باشد اما سایه درختان و وجود حوض ها و آب نماها تا حدی هوا را لطیف می کنند. زمستان نیز زیبایی های خاص خود را دارد به خصوص اگر باغ پوشیده از برف شود اما سرمای هوا ممکن است گشت وگذار در فضای باز را کمی دشوار کند. بنابراین بهار و پاییز به دلیل شرایط آب وهوایی و زیبایی طبیعی باغ محبوب ترین زمان ها برای بازدید هستند.

جاهای دیدنی نزدیک باغ موزه نگارستان

موقعیت مکانی باغ موزه نگارستان در منطقه تاریخی بهارستان این امکان را فراهم می آورد که بازدیدکنندگان پس از گشت وگذار در این مجموعه به راحتی از دیگر جاذبه های تاریخی و فرهنگی نزدیک نیز دیدن کنند. این منطقه از تهران مملو از بناها و مکان های دیدنی با ارزش تاریخی و هنری است که می توانند برنامه بازدید شما را تکمیل کنند. در نزدیکی باغ نگارستان مکان هایی همچون عمارت مسعودیه با معماری قاجاری زیبا و فضای دلنشینش موزه ملی ایران که گنجینه ای از تاریخ و تمدن ایران باستان و دوره اسلامی را در خود جای داده است و کتابخانه و موزه ملی ملک با آثار خطی و هنری ارزشمند قرار دارند. همچنین خانه پروین اعتصامی شاعر معاصر و خزانه جواهرات ملی که یکی از بی نظیرترین مجموعه های جواهرات جهان است در فاصله کمی از باغ نگارستان واقع شده اند. میدان بهارستان خود نیز با ساختمان مجلس شورای اسلامی (بهارستان قدیم) و سایر بناهای تاریخی اطرافش فضایی دیدنی و تاریخی دارد. بازدید از این مکان های نزدیک می تواند درک عمیق تری از تاریخ و فرهنگ تهران و ایران به دست دهد و برنامه سفر شما را غنی تر سازد.

چرا بازدید از باغ موزه نگارستان تهران پیشنهاد می شود؟

بازدید از باغ موزه نگارستان فرصتی برای تجربه ترکیبی از تاریخ هنر و طبیعت در قلب تهران است. این مجموعه با معماری قاجاری موزه های تخصصی و فضای سبز دل انگیز پناهگاهی آرامش بخش در میان شلوغی شهر و مکانی برای آشنایی با میراث فرهنگی ایران است.

باغ موزه نگارستان کجاست؟

باغ موزه نگارستان در منطقه بهارستان تهران واقع شده است. آدرس دقیق آن میدان بهارستان انتهای خیابان دانشسرا خیابان شریعتمدار رفیع است و دسترسی به آن با وسایل حمل و نقل عمومی آسان است.

چگونه به باغ موزه نگارستان تهران برویم؟

بهترین راه دسترسی به باغ موزه نگارستان استفاده از مترو است. با سوار شدن به خط ۲ مترو و پیاده شدن در ایستگاه بهارستان با یک پیاده روی کوتاه در خیابان دانشسرا به راحتی به ورودی باغ خواهید رسید.

ساعت بازدید باغ موزه نگارستان چگونه است؟

ساعات بازدید از محوطه باغ و بخش های موزه ای متفاوت است. معمولاً محوطه باغ از صبح تا شب باز است اما موزه ها ساعات محدودتری دارند و روزهای دوشنبه تعطیل هستند. برای اطلاع دقیق تر باید به وب سایت یا تماس با مجموعه مراجعه کرد.

قیمت بلیت باغ موزه نگارستان چقدر است؟

برای ورود به باغ و همچنین بازدید از هر یک از موزه های آن نیاز به تهیه بلیط است. قیمت ها برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی متفاوت بوده و برای گروه های خاص مانند دانشجویان تخفیفاتی در نظر گرفته می شود. جزئیات قیمت در محل ورودی قابل مشاهده است.