جنگنده‌ای که بودجه نظامی آمریکا را بلعید!/ عکس
تینا مزدکی: هر سه نوع اف-۳۵ برای رفع نیازهای خاص نیروی هوایی، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات‌متحده باهدف جایگزینی چندین هواپیمای قدیمی طراحی شدند. لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (Lockheed Martin F-۳۵ Lightning II) اکنون پیشرفته‌ترین جت جنگنده است. بااین‌حال رسیدن این جنگنده به اوج کار آسانی نبود. اف-۳۵ باید بر چندین چالش مهم غلبه می‌کرد تا به جایگاه کنونی خود می‌رسید.
این چالش‌ها هنوز هم تا حدودی ادامه دارد. بر اساس آخرین ارزیابی انجام شده توسط دیوان محاسبات آمریکا (GAO)، اف-۳۵ در طول عمر خود بیش از ۲ تریلیون دلار هزینه دارد. این هزینه سرسام‌آور باعث شده است که اف-۳۵ یکی از گران‌قیمت‌ترین جنگنده‌های تاریخ معاصر و به‌طورکلی یکی از گران‌ترین برنامه‌های دفاعی تاریخ نظامی ایلات متحده باشد.
دیوان محاسبات آمریکا (GAO)، ۱٫۶ تریلیون دلار هزینه پایدار برای این پروژه برآورد می‌کند که شامل هزینه‌های عملیاتی، تعمیر و نگهداری آن می‌شود. این هزینه اکنون حدود ۴۵ درصد بیشتر از برآورد قبلی در سال ۲۰۱۸ (۱.۱ تریلیون دلار) است. دیوان همچنین حدود ۴۴۵ میلیارد دلار هزینه خرید را تخمین زده است که شامل توسعه و تهیه این جت جنگنده رادار گریز می‌شود.
یکی از دلایل اصلی افزایش نیم تریلیون دلاری هزینه‌های نگهداری این است که ارتش ایالات‌متحده قصد دارد جنگنده اف-۳۵ را برای یک دهه دیگر یا تا سال ۲۰۸۸ عملیاتی کند. دلیل دیگر آن تورم بالاتر است.
البته لاکهید مارتین و دفتر پروژه اف-۳۵ تلاش کرده‌اند تا هزینه‌ها را کاهش دهند اما موفقیت چشمگیری نداشته است. بااین‌وجود، برای بسیاری، هزینه‌های بالا و چالش‌های پیرامون برنامه اف-۳۵ توضیح معقولی ارائه دادند.
ایران تودی: جالب است بدانید که هزینه پروژه آپولو در سال ۱۹۶۰ نیم درصد GDP ایالات متحده و برابر با ۱۱۰ میلیارد دلار بود که به قیمت امروز چیزی حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار می‌شود. این در حالی است برای پروژه اف-۳۵ مبلغ ۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار طی حدودا هفتاد سال (تا سال ۲۰۸۸) در نظر گرفته شده است.
اف-۳۵، جنگنده همه‌فن‌حریف
اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (Lockheed Martin F-۳۵ Lightning II) تنها یک جنگنده برای جایگزینی با جنگنده‌های دیگر نیست. این جنگنده در نسخه‌های A، B و C عرضه می‌شود، اگرچه هر سه نسخه قابلیت‌های مشابهی دارند اما هرکدام به شکلی متفاوت طراحی شدند تا نیازهای مختلف خدمات ارتش ایالات‌متحده را برآورده کنند. بنابراین لاکهید مارتین سه هواپیمای مختلف را در یک هواپیما طراحی کرد و این طراحی همه‌جانبه در هزینه‌ها هم منعکس شد.
اف-۳۵A نسخه‌ای معمولی برای برخاست و فرود است که در نیروی هوایی ایالات‌متحده و نیروی هوایی ۱۹ کشور دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرد.
اف-۳۵B نسخه کوتاه پرواز و فرود عمودی (STOVL) هواپیما است و می‌تواند مانند یک هلیکوپتر بلند شود و فرود بیاید و درعین‌حال مانند یک جت جنگنده پرواز کند. این نسخه توسط تفنگداران دریایی ایالات‌متحده و همچنین چندین شریک خارجی آن استفاده می‌شود.
اف-۳۵C نیز، نسخه‌ای برای ناو هواپیمابر است که برای مقاومت در برابر فشارهای شدید عملیات ناو طراحی‌شده است. این نسخه فقط توسط نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات‌متحده استفاده می‌شود.
از طرفی اف-۳۵ لایتنینگ ۲ جایگزین چندین جنگنده قدیمی، ازجمله هواپیمای پشتیبانی هوایی نزدیک A-۱۰ Warthog، هواپیمای جنگنده AV-۸۸ Harrier STOVL و همچنین اف-۱۶ می‌شود.
به‌این‌ترتیب می‌توان گفت ویژگی‌های چندین جنگنده در این جنگنده قابل‌مشاهده است. چنین ساده‌سازی که موجب پدیدار شدن چندین قابلیت در یک جنگنده شده، معجزه لجستیکی برای ارتش ایالات‌متحده است و در زمان جنگ به نفع آن خواهد بود.
منبع: nationalinterest
۲۲۷۳۲۳