«توافقِ رویایی»؛ مسیر دشوار نتانیاهو برای صلح با عربستان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنلاین ایران تودی، پایگاه خبری و تحلیلی «عربی۲۱» در گزارشی درباره توافق احتمالی آمریکا با عربستان نوشت: تاکنون گزارش‌های مکرری از سوی رسانه‌های صهیونیست در مورد تکمیل توافق عادی‌سازی با عربستان سعودی منتشر شده است. دولت آمریکا نیز از این توافق سودی دارد؛ به نوبه خود به دنبال جلوگیری از گسترش نفوذ چین در منطقه است. به طوری که «جو بایدن» می‌خواهد تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری بعدی در سال ۲۰۲۴ آن را به عنوان یک دستاورد ثبت کند، اما مسیر عادی‌سازی به دلایل بسیاری پر از موانع است که مهم‌ترین آن‌ها حضور دولت راست افراطی «بنیامین نتانیاهو» در قدرت است.

توافقی در چارچوب

روزنامه «یدیعوت آحارونوت» در این باره نوشت: «کمتر از یک سال پیش، بایدن اعلام کرد که روابط کشورش با عربستان سعودی را دوباره بررسی خواهد کرد. در عوض، او نسبت به عواقب آن با توجه به بحرانی که در آن زمان و پس از تصمیم ریاض برای کاهش حجم نفت جاری به بازارهای جهانی رخ داد، هشدار داد. با این حال، در ماه‌های اخیر تغییر چشمگیری در روابط واشنگتن و ریاض به سوی بهبود مناسبات اتفاق افتاده و به نظر می‌رسد که تل‌آویو نقشی محوری در این موضوع داشته باشد؛ زیرا مقامات ارشد دولت بایدن اکنون مکرراً به عربستان سعودی سفر می‌کنند و آن‌ها در حال مذاکره با ریاض در مورد توافق عادی‌سازی احتمالی با تل‌آویو هستند.

این رسانه صهیونیست در گزارشی که «عربی ۲۱» ترجمه کرده است، افزود: آمریکایی‌ها امیدوارند که توافق عادی‌سازی بین ریاض و تل‌آویو موجب پیشبرد منافع آن‌ها از جمله حل مناقشه بر سر مسئله نفت شود. کاخ‌سفید می‌خواهد از ریاض قول بگیرد که روابط خود را با چین، مخالف استراتژیک ایالات متحده، که در تلاش برای گسترش نفوذ خود در خاورمیانه است، بیش از حد تعمیق نکند. «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی بایدن، برای سومین بار در چند ماه گذشته وارد عربستان سعودی شد تا این مذاکرات را تسریع بخشد.

در ادامه این گزارش آمده است: با این حال بایدن امیدوار است تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ به یک دستاورد مهم دیپلماتیک از طریق توافق عادی‌سازی دست یابد. اگرچه واشنگتن وجود «توافقی در چارچوب معین» با عربستان را رد کرد، اما خطوط کلی توافق احتمالی کاملاً واضح است. این کشور در ازای عادی سازی روابط با اسرائیل، همراه با کمک در برنامه هسته‌ای غیرنظامی و دادن امتیاز به فلسطینی‌ها، از ایالات متحده ضمانت‌های امنیتی بزرگ می‌خواهد. جایی که نتانیاهو مدعی شد آن‌ها فقط امتیازات نمادین هستند، اما ریاض اصرار دارد که در مسیر ایجاد کشور فلسطین در آینده امتیازات بزرگی دریافت کند؛ «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی به مشاوران خود گفته است که مشکل، در دولت راستگرای نتانیاهو نهفته است.

راهِ طولانی

در بخش دیگری از گزارش یدیعوت آحارونوت می‌خوانیم: ارزیابی‌های غالب در تل‌آویو این است که واشنگتن به دنبال حل اختلاف بین دو طرف بر سر نفت و جلوگیری از گسترش نفوذ چین در منطقه است. اگرچه بایدن هنوز درباره «بهایی» که برای ریاض می‌پردازد، تصمیم نگرفته است؛ اما تمرکز او اکنون این است که به دلیل نگرانی‌های متعدد، ایالات متحده باید به عنوان بازیگر اصلی در خاورمیانه باقی بماند. نگرانی‌هایی از جمله چین، دومی تهدید ایران و سومی تمایل به منزوی ساختن روسیه به دلیل جنگ اوکراین؛ زیرا عربستان سعودی در درگیری بین مسکو و غرب بی‌طرف مانده است.

این روزنامه صهیونیستی در ادامه نوشت: «اسرائیل معتقد است که چین عامل موثری در مذاکرات واشنگتن و ریاض است، زیرا واشنگتن تلاش زیادی خواهد داشت و این برای آن در نبرد با چینی‌ها برای کنترل بسیاری از مناطق مهم، از جمله خاورمیانه است. یعنی آمریکایی‌ها به اسرائیل لطفی نمی‌کنند، اما اگر با عربستان به توافق برسد، تل‌آویو به آن‌ها لطف می‌کند. زیرا به دنبال افزایش این شانس هستند که جمهوری‌خواهان در سنا به توافق رای مثبت بدهند و دموکرات‌ها بدون اسرائیل نمی‌توانند این کار را انجام دهند».

کابینه بحرانی

پایگاه عربی۲۱ در نتیجه‌گیری این گزارش می‌نویسد: این داده‌ها تأیید می‌کند که توافق عادی‌سازی عربستان و اسرائیل هنوز راه طولانی و پر از موانع در پیش دارد؛ از جمله درخواست عربستان برای امتیاز دادن اسرائیل به فلسطینی‌ها. اما حتی در ساده‌ترین این امتیازات، نتانیاهو به دلیل مخالفت شدید اعضای کابینه‌اش نظیر «بزالل اسموتریچ»، وزیر دارایی و «ایتامار بن‌گویر» وزیر امنیت قومی، موافقت با ریاض را دشوار خواهد یافت. در حالی که واشنگتن خوشبین است که جزئیات توافق می‌تواند ظرف ۹ تا ۱۲ ماه به پایان برسد.

در بخش دیگری از این تحلیل می‌خوانیم: از سوی دیگر، یک کارشناس اسرائیلی از اهمیت دستیابی به توافق عادی‌سازی عربستان با تل‌آویو برای بایدن و نتانیاهو صحبت کرد. «آلون بن‌دیوید» در مقاله ای که توسط روزنامه عبری «معاریو» منتشر شد، می‌گوید «بایدن در یک لحظه نادر هوشیاری فهمید که در شرف از دست‌دادن عربستان سعودی به سود چین است. دولت او وارد روزهای جنگ سرد شده و تصمیم گرفته عربستان سعودی را بدون توجه به هر پیشامدی در کنار خود نگه دارد.

وی در ادامه تحلیلش توضیح داد: «دولت بایدن آماده است مجموعه‌ای از قابلیت‌های نظامی پیشرفته را به درخواست بن سلمان، ولی‌عهد سعودی به ریاض منتقل کند و حتی آماده است به این پادشاهی توانایی‌های هسته‌ای مستقل بدهد، مشروط بر اینکه به طرف چینی متمایل نشود. در راه، یک فرصت انتخاباتی نیز تشخیص داده شده که توافق عادی‌سازی بین عربستان و اسرائیل حمایت از رای یهودیان در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا را ثابت می‌کند».

معامله آمریکایی

بن‌دیوید معتقد است که «ایالات متحده می‌خواهد درست مانند عربستان سعودی از این توافق سود ببرد، همانطور که بن‌سلمان فن‌آوری اسرائیل را تحسین می‌کند و می‌خواهد به قدرت‌های بزرگ در خاورمیانه نزدیک‌تر شود. در مورد مسئله فلسطین، این موضوع چندان مورد توجه ریاض نیست، اما او موظف است دریچه‌ای برای تشکیل کشور فلسطین بگذارد؛ اما در مورد بایدن، حفظ گزینه دو کشوری هدف اصلی اوست».

این کارشناس صهیونیست در ادامه خاطرنشان کرد: بایدن موظف است این توافقنامه را قبل از انتخابات بعدی امضا کند. هنوز هم مشخص نیست که آیا در این توافقنامه، توقف روند قانونگذاری کودتای قضایی نیز پیش بینی شده است یا خیر. اما آنچه واضح است این است که اگر نتانیاهو بر ادامه الحاق کرانه باختری اصرار کند، قصدی برای اهدای این جایزه [توافق با عربستان] به بیان ندارد.

وی افزود: «اسرائیل ملاحظاتی را در مورد توافق با عربستان نشان داه است؛ زیرا تقاضای عربستان برای خرید تجهیزات نظامی پیشرفته از ایالات متحده، برتری کیفی اسرائیل را تهدید می‌کند. امری که موجب نگرانی و واکنش دستگاه امنیتی اسرائیل شده است».

توافق رویایی

بن‌دیوید در بخش دیگری از تحلیلش برای معاریو نوشت: «نتانیاهو تا همین اواخر، دستگاه امنیتی و ارتش اسرائیل را از بحث در مورد مفاد توافق با ریاض حذف می‌کرد. او عمدتاً این موضوع را در مقابل اعضای کمیسیون انرژی در کنست مطرح کرد؛ آن‌ها وارد این مباحث شده‌اند اما اکنون به سختی می‌توان تشخیص داد که چگونه می‌خواهند با درخواست‌های هسته‌ای عربستان کنار بیایند».

این تحلیلگر صهیونیست ادامه داد: «نگرانی تنها در مورد توانمندی هسته‌ای عربستان سعودی نیست، بلکه این امر سایر کشورهای منطقه را نیز تشویق خواهد کرد تا انرژی هسته‌ای مستقل خود را توسعه دهند. همه آن‌ها می‌دانند که مسابقه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه یک کابوس برای اسرائیل است».

کارشناس صهیونیست در بخش پایانی این گزارش تصریح کرد: برای نتانیاهو این توافق یک معامله رویایی به نظر می‌رسد؛ توافقی تاریخی، تضمینی برای کمک‌های نظامی و پیاده‌روی تشریفاتی در حیاط کاخ سفید با همراهی ولی‌عهد سعودی. او همچنین می‌تواند در سالن‌های کاخ سفید پذیرایی شود؛ بدون شک نتانیاهو اهمیت این فرصت را درک می‌کند.

پایان پیام/